Dillinger Escape Plan neemt na twee decennia afscheid met opgeheven hoofd

Het is waar. Na bijna twintig jaar houdt Dillinger Escape Plan, een van de meest actieve, allesverslindende hardcorebands van de afgelopen jaren, het voor gezien. Er komt nog een album aan, op 14 oktober brengen ze Dissociation uit in eigen beheer. Dan gaan ze nog een keer op tour en dan is het tabee.

“Ik ben veertig jaar en ik heb gisterenavond een busje volgeladen,” vertelt gitarist Ben Weinman met enige trots als ik hem bel. Hij is samen met de band onderweg naar Toronto, bassist Liam Wilson zit achter het stuur. “Zelfs na al die jaren verdienen we weinig geld. We houden ons hoofd boven water door zonder manager te werken en de crew zo klein mogelijk te houden.” Hoe zwaar dat soms ook kan zijn, door die houding – zelfvoorzienend willen zijn en alles op eigen voorwaarden doen – hebben ze zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een van de meest baanbrekende bands in heavy muziek. De aankondiging van de band – die verder uit zanger Greg Puciato, drummer Billy Rymer en nieuwe gitarist Kevin Antreassian bestaat – om ermee te stoppen, komt misschien als een verrassing. Helemaal als je beseft dat het nieuwe album behoorlijk baanbrekend is. Maar aan de andere kant, als je hun carrière in ogenschouw neemt, is het eigenlijk meer dan logisch dat ze er nu mee kappen.

Noisey: Jullie zijn nog altijd een populaire band en jullie brengen binnenkort een nieuw album uit. Waarom zou je nu stoppen?
Ben Weinman: Het is niet dat we bewust een Seinfeld wilden pullen, als je snapt wat ik bedoel. De band is niet eerder zo populair geweest als nu. Als we op het podium staan is er geen enkele andere band die ons kan evenaren. Dat is altijd ons doel geweest. We zijn ook allemaal enthousiast over het nieuwe album, maar tegelijkertijd bestaan we volgend jaar twintig jaar. Misschien bestaan we al wel langer, want ik weet niet precies wanneer ik nummers ben gaan schrijven. De eerste EP kwam in elk geval uit in 1997. Ik denk dat we ons willen behoeden dat we straks moeten stoppen omdat we te oud worden of omdat niemand meer op ons zit te wachten. Ik voel me sterker als ik zelf het besluit maak, hoe moeilijk dat ook is. Ik moet er niet aan denken om het rustiger aan te moeten doen, of minder vaak op te kunnen treden. Ik wil vol gas en alles tot in het extreme doen, precies waar deze band om bekendstaat.

Vergelijkbare bands die ook nog bestaan, zijn vaak wel eventjes uit elkaar geweest. Jullie hebben nooit pauze genomen.
We zijn vanaf het begin een fulltime band. De titel van het nieuwe album, Dissociation, verwijst ook naar het feit dat naar ons gevoel ook eindelijk alles op zijn plek valt, dat we als individuen deel kunnen uitmaken van iets groters. Het hele idee van afhankelijk van elkaar zijn, is bij Dillinger nooit een issue geweest. We doen dit omdat we het willen, omdat we het leuk vinden, en dat is een goede situatie om in te zitten. Dat is volgens mij ook de meest volwassen manier om ermee om te gaan, in welke relatie dan ook. Een groot deel van het album gaat daarover. Dissocation is de viering van ons bestaan.

Na al die jaren zou je denken dat het maken van een nieuw album een soort tweede natuur is geworden.
Het is nooit makkelijk geweest, maar we zijn wel op een punt gekomen dat we niet meer twijfelen of we het wel kunnen. We maken geen albums als we druk voelen. Als we het doen, nemen we er de tijd voor en we beginnen er alleen voor als we geïnspireerd zijn. Het album lag al twee weken bij Greg voordat hij met de vocalen begon. Hij voelde het gewoonweg nog niet en dus stelden we de releasedatum uit. Het is het bewijs dat we niet zomaar iets uitbrengen zodat we weer op tour kunnen.

Jullie live-shows zijn intens. Stoppen jullie ook omdat je weet dat je dit niet volhoudt tot je zestigste?
Op mijn zestigste zou ik dit zeker niet meer kunnen, maar dat is niet de reden dat we nu stoppen. Nu heb ik soms al het idee dat mijn ledenmaten eraf vallen, maar dat maakt niet uit, want als we spelen, dan spelen we. Dan vergeet ik alles om mee en doet niets er verder meer toe. Dat zal ik het meeste missen. Maar het is niet dat we denken dit op een gegeven moment niet meer vol te kunnen houden. We ervaren nog altijd een soort catharsis en een onbevangen gevoel als we spelen. Maar aan de andere kant is het een van de redenen dat we stoppen dat we ons lot in eigen handen willen houden.

Nu we het daar toch over hebben: er komt volgende maand een plaat uit met Giraffe Tongue Orchestra, je nieuwe band met leden van Alice in Chains, The Mars Volta en Mastodon. Past dit wel bij de situatie waar Dillinger nu in zit?
Niet echt, omdat het niet mijn intentie is om Dillinger te vervangen met GTO. Het gaat meer om nieuwe dingen doen, nieuwe uitdagingen, dat soort dingen. Dat hoeft niet eens met bands te zijn. Het ding met GTO draaide vooral om iets uit te brengen dat niet Dillinger was, snap je? Ik ben de afgelopen twintig jaar bij elk aspect van Dillinger betrokken geweest, en ik was wel toe aan iets anders. Ik wilde met andere mensen samenwerken en iets uitbrengen dat niks met Dillinger te maken heeft. [Lacht] Iedereen in mijn telefoonlijst ken ik vanwege deze band. Dat is toch een beetje gek.

In de afgelopen twintig jaar heb je zoveel gestoorde shows gedaan, inclusief vuurspugen, vechten met de beveiliging, dingen die andere bands zich niet eens voor kunnen stellen. Hoe kijk je terug op je carrière en je nalatenschap?
Ik denk dat we allemaal nog steeds zin hebben om elke plek waar we komen overhoop te halen. We zijn piraten, man. We gaan langs steden en we plunderen en verkrachten elke club, dat is waar we van houden. Zelfs als we andere baantjes hadden of toen we nog op school zaten, konden we niet wachten tot het weekend was, zodat we ergens konden spelen en de boel konden slopen. Dat was gewoon fantastisch. Het gevoel dat ik krijg van in deze band zitten, is iets wat maar weinig mensen mogen meemaken, dus ik ben dankbaar. We hadden het hier gisteravond over, we zullen nooit spijt hebben van dingen die we niet hebben gedaan, omdat we gewoon alles gedaan hebben. We hebben dingen gezien die we niet meer van ons netvlies krijgen.

Dat zou je nu niet meer zo snel kunnen flikken.
We doen het nog steeds wel. Als we er nu mee zouden stoppen, is dat niet omdat iemand in de problemen is geraakt of is aangeklaagd, maar omdat we het saai zijn gaan vinden. We willen niet dat het een gimmick wordt. We willen blijven verrassen. Als we elke keer met vuur zouden spelen op het podium, worden we een circusact. Het moet spannend blijven. We zijn een punkband, we koesteren het idee dat niet alles vaststaat en dat we geen idee hebben hoe het publiek gaat reageren. Het moet niet een kunstje worden.

Wanneer is het laatste optreden?
We gaan nog een keer op tour om het aankomende album te supporten. We gaan op tour door de US en in de winter gaan we naar Europa, en daarna waarschijnlijk naar Australië of waar we ook maar terechtkomen. En dan gaan we terug naar Amerika voor wat zomerfestivals. Rond die tijd zullen we moeten bedenken wat onze laatste show zal zijn.

Ook al zal het niet in de nabije toekomst zijn, hoe denk je dat het voelt om die laatste noot van die laatste show te spelen?
Nou, dan zal ik wel weer een verwonding hebben waarvan ik niet weet hoe ik ‘m moet verzorgen. Eerlijk, ik denk dat we het nu wel gaan merken, die wetenschap dat de toekomst anders gaat zijn nadat we zolang iets deden wat zo’n groot deel van ons leven was. Weinig bands houden het zo lang vol als wij. Het is gestoord en geweldig dat het zo ver kon komen. Je moet van elkaar houden om dat voor elkaar te krijgen, ondanks dat we vaak ruzie hadden, ben ik trots dat we twintig jaar lang een voltijdsbaan hadden in een actieve band. Het is een interessant leven.