Er is nu een apparaat dat gesloten boeken kan lezen

Heb je er ooit over nagedacht om een boek te lezen zonder het open te doen? Waarschijnlijk niet. Toch is het iets waar het Massachusetts Intitute of Technology (MIT) aan werkt en de onderzoekers hebben al een eerste prototype ontwikkeld. Dus ja, het is mogelijk om een boek te lezen zonder het open te slaan. Voordat we kijken naar hoe dat precies kan, is het belangrijk om ons eerst te afvragen: waarom hebben we dit überhaupt nodig?

Die vraag heeft een best wel saai antwoord: oude boeken. "Het Metropolitan Museum in New York heeft al veel interesse getoond in ons project omdat ze bijvoorbeeld in antieke boeken willen kijken zonder ze aan te raken," zegt Barmak Heshmat tegen MIT News. Hij is een van de wetenschappers van MIT die met dit onderzoek bezig zijn. Het is misschien ook goed nieuws voor de Google-medewerkers met een zogenaamde 'yellow badge' die de hele dag boeken scannen, pagina voor pagina. Met deze uitvinding zijn ze eindelijk verlost van hun klotebaan.

Maar hoe werkt het nou precies?

Het begint met een apparaat dat radiogolven door de kaft van een boek stuurt. Deze golven staan beter bekend als terahertz-straling: een type straling dat tussen de microgolven van een magnetron en infrarood licht in zit. Het voordeel van deze straling ten opzichte van bijvoorbeeld röntgenstraling en geluidsgolven is dat met terahertz het onderscheid tussen de inkt en het papier het makkelijkst gemaakt kan worden.

Bij elke pagina die de straling in het boek tegenkomt, kunnen er drie dingen gebeuren: de golven gaan door de bladzijde heen, ze worden gereflecteerd of de straling verdwijnt doordat het geabsorbeerd wordt. Het apparaat vangt de golven die op de pagina weerkaatsen weer op en aan de hand daarvan kan iets dat lijkt op zwart-witkopie van een specifieke pagina worden opgebouwd.

Het moeilijkste gedeelte moet dan nog komen: de letters moeten onderscheiden worden, zodat we kunnen zien wat er precies op die kopie staat. De onderzoekers hebben software ontwikkeld die dat kan. "Best wel eng eigenlijk," zegt Heshmat tegen MIT News, "veel websites maken gebruik van captchas, om zeker te weten dat je een mens bent, maar onze software komt daar meestal ook doorheen." Het programma kan dus nagenoeg net zo goed lezen als een mens.

De software kijkt naar de tijd die een golf erover heeft gedaan om terug bij de machine te komen. Naarmate het langer duurt voordat de straling terug is, zijn de golven teruggekaatst op een pagina die dieper in de stapel ligt. Op dit moment kan de software de diepte van maximaal twintig pagina's bepalen, maar daarvan zijn er maar negen leesbaar. Hoe dieper de golven in de stapel papier gaan, hoe groter de kans is dat ze heen en weer kaatsen tussen de pagina's. Als dat gebeurt, kan de software niet meer goed bepalen bij welke pagina die reflectie hoort en is het signaal niet meer bruikbaar.

Er zijn boeken in omloop die zo oud zijn dat ze niet normaal geopend kunnen worden. Deze technologie kan het eindelijk mogelijk maken om dit soort boeken te lezen en te digitaliseren zonder dat ze kapotgaan. En zelfs als het mogelijk is om boeken te openen, is het telkens omslaan van elke bladzijde om weer een nieuwe scan te maken natuurlijk een hels karwei: los van dat het ontzettend saai is, kost het ook belachelijk veel tijd. Als je bedenkt dat Google alle boeken op aarde wil digitaliseren, dan zal deze technologie heel veel tijd kunnen schelen.