In deze interviewserie maken we kennis met de ontwerpers die dit jaar strijden om de Young Designer Award 2015, een aanmoedigingsprijs voor jong talent die op 24 oktober tijdens de Dutch Design Awards wordt uitgereikt.  Vandaag: ontwerper Teresa van Dongen over de grens tussen biologie en design. Meer informatie.

We spraken Teresa van Dongen uit Amsterdam vorig jaar al eens over haar levende lichtinstallatie Ambio, waarmee ze afstudeerde aan de Design Academy in Eindhoven. De Ambio is een buisvormige lamp met levende bacteriën, die licht geven wanneer je ze golfbewegingen laat maken. Met deze innovatieve lamp maakte Teresa furore in de designwereld. Ze mocht opdraven bij De Wereld Draait Door, waar Daan Roosegaarde het ontwerp “het licht van de toekomst” noemde. Licht komt steeds terug in haar werk. Teresa ontwierp bijvoorbeeld ook een lamp die tegelijkertijd als luchtbevochtiger werkt, en een lamp die speelt met het breken van licht door water.

Inmiddels heeft Teresa haar Ambio-lamp uitgewerkt tot een grotere installatie die ze in Parijs presenteerde, en is ze voor haar hele portfolio genomineerd voor de Young Designer Award 2015. The Creators Project spreekt haar voor de uitreiking over hoe wetenschap en design elkaar blijven raken in haar werk.

The Creators Project: Ha Teresa. What’s new? Je hebt deze zomer een installatie gepresenteerd in het Musée des Arts Décoratifs van het Louvre. Wat is het?
Teresa: One Luminous Dot draait om de ervaring die mensen ondergaan bij het zien van mijn bacterielamp. Ik ontdekte al bij het presenteren van die lamp dat het aangaan van het licht een soort wow-moment creëert. Daarom besloot ik om mee te doen aan een competitie die draaide om ‘experience design’, om het uiterste uit dat ervaringsgedeelte te halen.

De installatie bestaat uit een achthoekige ruimte van 4,5 bij 4,5 meter met spiegelwanden, die een gevoel van oneindigheid creëren als je binnenstapt. Daarbinnen laat ik een soundscape afspelen, en laat ik acht van die bewegende buizen in een stervorm in beweging komen. One Luminous Dot is een ode aan onze planeet als puntje in het universum: al het licht dat je in deze installatie ziet is natuurlijk licht van onze eigen planeet, gecreëerd door bacteriën. Ik heb daar uiteindelijk ook de Eyes on Talents Award mee gewonnen. De uitdaging was om het interdisciplinair te maken en emotie op te roepen, dus eigenlijk paste mijn concept heel goed bij die competitie.

Vorige keer vertelde je dat je probeerde om de tijd dat bacterieën licht opwekken te verlengen. Hoe gaat het daarmee?
Ik ben inderdaad nog steeds bezig met het doorontwikkelen van de Ambio. Mijn doel is om eerst te kijken naar wat het maximaal haalbare is op wetenschappelijk niveau, maar ook om de handeling om de lamp ‘aan’ te zetten zo klein mogelijk te maken. Mensen moeten niet een halve biotechnoloog zijn om het zelf te kunnen doen. Het moet een beetje zijn zoals een plant water geven.

Onlangs hebben we geëxperimenteerd met het maken van de bacterie in poedervorm, zodat je zelf een sachetje aan water kan toevoegen om je lamp ‘aan’ te zetten. De lamp geeft op die manier nog niet meteen licht; dat duurt dan nog twee dagen. Dat proberen we te versnellen. Ik voel me er nu verantwoordelijk voor, omdat ik mijn naam eraan heb verbonden.

Je hebt zelf een achtergrond in de biologie. Voel jij je meer wetenschapper of meer ontwerper?
Ik ben een ontwerper die begrijpt waar wetenschappers het over hebben. Ik heb een basis in de biologie en ik snap de taal. Als ik me verdiep in zo’n onderwerp, dan kan ik het makkelijk oppikken. Maar ik ben zelf geen wetenschapper.

Wanneer dacht je: ik wil gaan ontwerpen en geen bioloog worden?
Ik merkte tijdens mijn opleiding al dat ik het meeste plezier had in het zelf mogen bedenken van een onderzoeksopzet. Dat is het meest creatieve gedeelte in de biologie – maar dus wel een klein onderdeel. De rest van de tijd ben je op moleculair niveau bezig met het leren van dingen. Daar kun je niet echt leuke gesprekken over voeren. Biologie is inspirerend, maar om het zelf te doen… Ik voelde dat ik voor iets anders moest gaan, dus ik greep terug op oude hobby’s zoals het maken van theaterdecors. Met een portfolio gevuld met werk dat voortkwam uit die hobby’s ben ik aangenomen op de Design Academy.

Kun je zeggen dat biologie steeds terugkomt in je ontwerpen?
Pas bij het maken van mijn afstudeeropdracht kreeg ik de kans om terug het laboratorium in te duiken. Toen ik nog biologie studeerde, merkte ik al dat daar waar het werk van een wetenschapper ophoudt, dat van een ontwerper pas begint. Wetenschappers denken soms dat ze niet meer verder kunnen, en dan blijft er wel eens een waardevol onderzoek liggen. Het zou gaaf zijn als wetenschappers zelf vaker ontwerpers zouden benaderen met ontdekkingen – zodat wij daar mee voort kunnen.

Lees hieronder onze interviews met de andere twee genomineerden voor de Young Designer Award 2015: