Antwoorden op jouw vragen over de Europese verkiezingen

Oké, je gaat morgen stemmen voor de Europese verkiezingen. Heel goed. Waarom ook alweer? Oja, omdat er best veel redenen zijn om een fuck om deze verkiezingen te geven. Dat je gaat stemmen is hartstikke goed nieuws, maar de kans is groot dat je nog best wat vragen hebt over de verkiezingen.

De afgelopen dagen hebben we onze lezers via Instagram gevraagd naar hun vragen over de verkiezingen. Hieronder lees je de antwoorden op een selectie van die vragen, zodat je morgen goed voorbereid het stemhok in kunt stappen.

Nederland vult 26 van de 751 zetels in het Europees Parlement. De Nederlandse kiezers (o.a. jij dus) bepalen hoe die zetels worden verdeeld over de deelnemende partijen. De volksvertegenwoordigers die wij kiezen, beslissen vervolgens mee over het Europese beleid.

De Nederlandse partijen gaan in het Europees Parlement samenwerkingen aan met gelijkgestemde partijen uit andere landen. Samen sta je immers sterker dan als klein partijtje met 5 zetels in een parlement met 751 leden. De partijen in zo’n samenwerkingsverband spreken met elkaar af dat ze zo ongeveer dezelfde koers varen, en bij de behandeling van nieuwe regels met z’n allen voor of tegen stemmen. Zo zorgen ze ervoor dat ze daadwerkelijk dingen gedaan krijgen. Het kan dus belangrijk zijn om te checken of de partij waarop je wil stemmen ook in een fractie zit waar je je in kunt vinden. Maar als je daar geen zin in hebt (wat totaal geen schande is) kun je ook gewoon een van de stemwijzers invullen.

Echt heel veel. Dankzij de EU hoef je niet drie keer in de file te staan aan de grens als je met de auto op vakantie gaat naar Spanje. En dankzij de EU betaal je je niet helemaal scheel aan roamingkosten als je na drie weken backpacken in gezelschap heel even porno wil kijken op de wc van een Tsjechisch hostel zonder wifi (of op een andere manier je telefoon wil gebruiken in het buitenland). Dankzij de EU kan je geld krijgen om een halfjaar in het buitenland studeren, en dankzij de EU komt er binnenkort een verbod op wegwerpplastic.

Er mogen ongeveer 375 miljoen Europeanen stemmen. De gemiddelde opkomst bij de vorige verkiezingen was iets meer dan 42 procent. Als de opkomst deze keer even hoog is betekent dat dat ongeveer 157 miljoen mensen stemmen.

De opkomst in Nederland was bij de vorige verkiezingen iets lager dan gemiddeld, rond de 37 procent. België heeft de hoogste opkomst (ongeveer 90 procent) omdat stemmen in België verplicht is. Als je er niet stemt loop je kans op een boete.

Ja. Omdat er nog 375 miljoen andere mensen mogen stemmen lijkt het misschien alsof jouw stem verdrinkt in een oneindig woud van Europese stemmen, maar elke stem telt. Bovendien komen niet al die stemmen op een hoop. Nederlanders – en alleen Nederlanders – stemmen voor de verdeling van de 26 Nederlandse zetels in het Europees Parlement. Die 360 miljoen stemmen van Europese kiezers buiten Nederland maken voor die verdeling dus niets uit.

Eigenlijk moet je deze verkiezingen niet zien als één grote Europese verkiezing, maar als allemaal kleine deelverkiezingen. In Nederland kiezen we de 26 Nederlandse Europarlementariërs, en in bijvoorbeeld Duitsland kiezen ze tegelijkertijd de 96 Duitse vertegenwoordigers in het Europarlement. Duitsland mag meer mensen naar het Europees Parlement sturen omdat er nou eenmaal veel meer mensen in Duitsland wonen dan in Nederland. Uiteindelijk vormen al die Europarlementariërs uit de verschillende landen samen het Europees Parlement.

We kiezen tijdens deze verkiezing de Nederlandse vertegenwoordigers in het Europees Parlement. Dat zijn er 26 in totaal. Het Europees Parlement is één van de drie belangrijke bestuursorganen van Europa, naast de Europese Commissie en de Europese Raad. Het Europees Parlement keurt onder meer de wetten en regels goed (of niet) die worden ingediend door de Europese Commissie.

Ja. Om meer dan een reden weten ze op dat eiland nog steeds niet zeker hoe en of en wanneer ze nou uit de EU gaan, dus mogen ze voor nu nog meedoen aan de verkiezingen. Hoe dat wordt opgelost als het Verenigd Koninkrijk binnenkort tóch vertrekt uit de EU, dat zien we dan wel weer – dat is zo’n beetje hoe het met die hele Brexit gaat namelijk.

Als je een bepaalde partij wil steunen, maakt het niet zo veel uit op welke kandidaat voor die partij je je stem uitbrengt. Maar als je het bijvoorbeeld belangrijk vindt dat er meer vrouwen in het Europees Parlement komen, of wat meer mensen die niet oogverblindend wit zijn, kan het wel nuttig zijn om op een bepaalde kandidaat te stemmen. Als een kandidaat namelijk genoeg voorkeursstemmen krijgt (stemmen op die specifieke kandidaat), is de kans groter dat diegene daadwerkelijk in het parlement terechtkomt.

Mocht je vrouwen het parlement in willen stemmen, dan is het verstandig om niet op de eerste vrouw die je op de lijst bij jouw partij tegenkomt te stemmen. Als de nummer 2 van een partij bijvoorbeeld een vrouw is, dan is de kans dat zij het parlement haalt sowieso al best groot. Je kunt je voorkeursstem in zo’n geval beter gunnen aan iemand die wat lager op de lijst staat. Op deze site kun je hier meer informatie over vinden.

De officiële uitslag van de verkiezingen komt pas ergens volgende week. Dat komt onder meer doordat niet alle landen op dezelfde dag stemmen: sommige landen – zoals België – wordt pas dit weekend gestemd. Wel komen donderdagavond de eerste exit-polls, voorspellingen van de uitslag. Daarnaast hoopt Geenstijl een aardig beeld van de uitslag in Nederland te krijgen door waarnemers naar stembureaus te sturen, die op hun beurt de uitslagen weer doorsturen naar Geenstijl.