Laten we stoppen met die domme angst voor spoilers

Onlangs plaatste een vriendin een bericht op Facebook waarin ze uiteenzette hoe zeer ze het kon waarderen dat het vijfde seizoen van Orange Is the New Black aandacht besteedde aan een polygaam, islamitisch personage, op een genuanceerde en niet-stereotype manier. Hoewel ik al in geen jaren meer naar de serie heb gekeken, werd ik wel enthousiast van deze zeldzame blijk van positieve representatie. Helaas was het eerste comment onder haar bericht er een die de hele discussie abrupt beëindigde: "OMG, girl, spoilers! Ssst!"

Nu gaf mijn vriend niet eens een enorm plotwending weg - het enige wat ze deed was haar enthousiasme delen over een ongewoon herkenbaar karakter. In plaats van verder te discussiëren over hoe meer media recht kunnen doen aan moslimvrouwen, liep het gesprek meteen al tegen een muur aan, omdat ze de belangrijkste regel van sociale media niet volgde: Laat niets los, hoe klein ook, over een klein stukje media dat iemand misschien nog niet gezien heeft.

Deze ontwikkeling frustreert me enorm, deels omdat ik het gewoon niet begrijp. Ik kan me gewoon niet voorstellen een verhaal minder leuk te vinden, alleen maar omdat ik van te voren al weet hoe het afloopt. Een goed stuk fictie zou meer om handen moeten hebben dan alleen een verrassingselement. Hoewel ik absoluut neutraal ben wat betreft spoilers voor de dingen die ik leuk vind, kan ik het juist enorm waarderen om te ontdekken dat iets een teleurstellend einde heeft, voordat ik er een hele avond aan verspil.

Zo had ik van tevoren de spoiler van de recente film It comes at Night moeten opzoeken. De film werd gepromoot als een echte horror (mijn favoriete genre), maar bleek meer een psychologische thriller te zijn (daar pas ik voor). De eerste weken nadat de film uitkwam, was iedereen extreem terughoudend over het einde van de film. Ik werd dus compleet overrompeld toen bleek dat er in plaats van een monster- of zombieapocalyps, veel paranoia en woede te zien was, die uitmondde in de uitroeiing van een hele familie – moeder, vader, en hun driejarige zoontje.

Ik ben moeder van een kleuter en bezocht de film It Comes at Night samen met een mede-horrorfan annex ouder. Als we hadden geweten hoe de film afliep hadden we voor geen goud die hele film uitgezeten. Allebei verlieten we de bioscoop met een walgelijk, gemanipuleerd, verraden en woedend gevoel dat niemand even de moeite had genomen om ons te waarschuwen voor deze domme plotwending.

Naturlijk had ik zelf op onderzoek uit kunnen gaan om zo achter het plot te komen, hoewel er geen garantie is dat dit succesvol had uitgepakt. Ook is er naar mijn weten geen rating die te kennen geeft dat er "een jong kind op een gewelddadige manier overlijdt in de armen van zijn gillende moeder." Ik denk gewoon niet dat een regisseur dat ooit op zijn publiek moet loslaten. Niemand wordt "juist" verrast en vermaakt door de moord op drie mensen. Ik zou de mogelijkheid moeten krijgen om het te vermijden als ik dat wil.

Toen Poussey Washington overleed in Orange Is the New Black, stond het internet in de fik. Zwarte en LGBTQ-vrouwen protesteerden furieus tegen de onrechtvaardige moord op een karakter dat bij zovelen geliefd was. Anderen verdedigden de show juist voor zijn keuze om het wrede geweld in gevangenissen aan de kaak te stellen om op die manier te proberen een sociale verandering teweeg te brengen. Maar beide kanten van deze cruciale discussie werden overschreeuwd door de fans die vonden dat noch het gevaar van het uitbuiten van een racistisch trauma om te kunnen entertainen, noch de verantwoordelijkheid van de makers om een licht te werpen op de systematisch mishandelingen, net zo belangrijk waren als het feit dat Poussey's dood werd verraden door een spoiler.

Met een een nieuw seizoen Game of Thrones op tv, zijn schokkende plotwendingen en ijzingwekkend spektakels op hun jaarlijkse hoogtepunt, en dus huivert iedereen op social media over alle mogelijke spoilers. Een vriend van mij dreigde onlangs om iedereen te ontvrienden – "in het echte leven" – die ook maar iets losliet over Game of Thrones.

Ik dacht aan al die keren dat de show verkrachting, huiselijk geweld, mishandeling en moord gebruikte als plotwending, en aan al de mensen die het misschien wel heel prettig hadden gevonden om hier vooraf over te kunnen praten. Maar zij worden het zwijgen opgelegd, of krijgen een uitbrander als ze het ook maar proberen, omdat er andere mensen zijn wiens entertainment belangrijker wordt gevonden dan de pijn die zij ervaren.

Ik herinner me nog dat ik de dag na de vijfde seizoensfinale van Buffy the Vampire Slayer naar school ging en er klaar voor was om samen met mijn vrienden eens een potje flink te janken om Buffy's dood. Het klinkt misschien niet zo heftig, maar op dertienjarige leeftijd was het denk ik mijn belangrijkste verlies tot dan toe. Het had me toen echt gepijnigd als het sociaal verboden was geweest om hierover mijn beklag te doen. (En even voor de goede orde, ik heb die scène heel vaak opnieuw bekeken, en de emotionele impact werd er niet minder om, ondanks dat ik precies wist wat er zou gaan gebeuren.)

Wanneer besloten we in godsnaam dat tv kijken en boeken lezen iets is wat je in je eentje doet, zonder de inmenging van gedachten van anderen? Ik vind het juist fijn om te kunnen praten over wat ik net gezien of gelezen heb. Het nadenken over de interpretaties van anderen is wat mij betreft een belangrijk onderdeel van het kunnen genieten van fictie. Ik zeg niet dat mijn voorkeuren die van een ander moeten overheersen, maar ik ben er nog niet klaar voor om te accepteren dat ze van mij een paria maken.

De drang om verrast te worden door fictie wordt bijna tautologisch: het is slecht om iets te spoilen omdat dat het zou spoilen. In plaats van te accepteren dat er geen publieke discussie kan plaatsvinden, totdat er een redelijke tijd is verstreken, zou ik graag willen weten waarom we zo gefixeerd zijn om het behouden van de schokwaarde van onze media – en wie er profiteert van een waarschuwing. Voor veel kijkers die moeten leven met onderdrukking en traumatische gebeurtenissen, kan het zien van hetzelfde soort geweld nagespeeld op het scherm een hele hoop emoties oproepen die verwerkt moeten worden. En als je hen de ruimte ontzegt om dit te doen, dan kan je een heleboel meer verpesten dan alleen een film.