Lekker crossen over de Baekdudaegan

Monument voor de hereniging in Pyongyang, Noord-Korea. Alle foto's door Gareth Morgan

De Nieuw-Zeelanders Joanne en Gareth Morgan leven al tien jaar lang het semi-gepensioneerde leven van hun dromen: ze reizen samen met een aantal van hun beste vrienden op motors de hele wereld over. Ze hebben inmiddels alle zeven continenten bezocht, waarbij ze plekken aandeden variërend van Venetië tot Beijing, Florida tot Alaska en Zuid-Afrika tot Londen. Gareth bekostigt zijn trips zelf, en gebruikt ze vaak om humanitaire kwesties aan te kaarten. Hij doet dat van het geld dat hij verdiende als econoom en investeringsmanager – hij werd bekend door het aan de kaak stellen van onethische praktijken in de Nieuw-Zeelandse financiële sector.

Eind augustus begonnen de Morgans aan hun, in elk geval op fysiek gebied, meest ambitieuze reis ooit. De reis begon voor hen al een paar jaar eerder, op het moment dat ze besloten over de Baekdudaegan te rijden – het berggebied dat zich uitstrekt over het Koreaanse schiereiland, en zowel door Noord- als Zuid-Korea loopt. Na ontelbare uren te hebben gestoken in het onderhandelen met en op elkaar afstemmen van beide regeringen, kreeg het stel eindelijk toestemming om beide landen zo te doorkruisen. Het was de eerste keer sinds de scheiding van de twee delen van Korea in 1945 dat iemand op die manier door de landen zou reizen. Met de tocht hoopte het stel te laten zien hoe de Koreanen elkaar zouden kunnen vinden in wat ze met elkaar gemeen hebben. Om dit te symboliseren namen ze wat stenen mee van de Paektu, een heilige berg in het noorden, die ze naar Hallasan brachten – een vergelijkbare top in het zuiden.

Joanne en Gareth legden hun trip vast en gaven ons toestemming de beelden te gebruiken voor een video die deze maand op VICE.com in première gaat. De beelden tonen de vele gezichten van de Koreaanse kust. Het zijn prachtige landschappen die maar weinig reizigers hebben gezien, en hoewel het gezelschap zich tijdens de roadtrip in de Koreaanse gedemilitariseerde zone (DMZ) moest houden aan de strikte parameters van de sterk gechoreografeerde beperkingen van de Noord-Zuid-Koreaanse diplomatiek, was deze reis het waard om van begin tot eind vast te leggen.

De Morgans als eerbeteoon aan Kim Il Sung, de “bevrijder” van de Democratische Volksrepubliek Korea,

VICE: Zien jullie de onderhandelingen voor jullie roadtrip als een vorm van diplomatie? Willen jullie gezien worden als diplomaten?
Joanne Morgan: Het idee dat Gareth een diplomaat zou zijn vind ik behoorlijk grappig. Hij zegt altijd exact wat hij denkt, dus het zou rampzalig zijn om hem een diplomatieke rol te geven.
Gareth Morgan: Het belangrijkste doel van deze reis was voor ons om de Koreaanse bevolking te begrijpen. Wat zijn hun beweegredenen? Wat is hun idee van identiteit? Hoe gaan ze om met deze 68-jarige onderbreking van hun 5000-jarige gedeelde geschiedenis?
Joanne: In de jaren tachtig was ik aan de zuidkant van de DMZ, waar ik een groep oude mannen huilend naar het noorden zag kijken. Het was erg emotioneel en ik kan het nog steeds niet helemaal bevatten. Dat is me altijd bijgebleven: dat enorme verlangen om hun families te herenigen.

Hoe zien jullie de Noord-Koreaanse overheid?
Gareth: [Het Westen] moet niets hebben van het Noord-Koreaanse regime. Er zijn echter wel meer systemen op de wereld die ons niet aanstaan maar waar onze naties wel genormaliseerde relaties mee hebben. Zo hebben we een best normale verstandhouding met China, Rusland en Saoedi-Arabië – allemaal regimes die persoonlijke vrijheid en mensenrechten een stuk minder hoog in het vaandel hebben staan dan onze liberale democratie. Noord-Korea behoort ook tot dat kamp. Daar overstemt het belang van de staat het belang van individuen. Er is geen vrijheid van meningsuiting, geen vrijheid van vereniging, enzovoorts. Dat zijn allemaal dingen die wij, de liberale democratieën in het Westen, zeer belangrijk vinden en nooit zouden opgeven.

Zuid-Korea komt vanuit een regime van dictatorschap, maar beweegt zich nu meer en meer richting het ideaal van een liberale democratie. De vraag is of we een land als Noord-Korea moeten blijven isoleren, waardoor de verschillen worden benadrukt, of dat het beter is om juist contact te zoeken en normale relaties toe te laten – vooral tussen de twee Korea’s onderling. Door de samenvloeing van handel, investeringen en culturele relaties kunnen de regimes wellicht nader tot elkaar komen. En ik denk dat alle Koreanen dat willen.

Vijf motorrijders, vier gidsen en onze gastheer bereiken de bergtop van Paektu. 

Vind je het gek dat het voor twee Nieuw-Zeelanders mogelijk is een reis te maken die voor het merendeel van de Koreanen zelf nooit toegestaan wordt?
Joanne: Alle jonge mensen die we in Zuid-Korea tegenkwamen zeiden dat ze ook over de Baekdudaegan en door heel Korea wilden kunnen reizen. Dus je ziet dat ze ondanks de spanningen met Noord-Korea ontzettend nieuwsgierig zijn naar het land. 
Gareth: Ze waren best aangedaan door het feit dat wij dit wel konden doen. Een van de volgende projecten die we willen doen is om met motors vanuit Seoul door de DMZ richting Pyongyang en terug te rijden, en dat er dan een groepje Zuid-Koreanen met ons meegaat. Als dat lukt zou het een grote doorbraak zijn.

Hoe strikt waren de Noord-Koreaanse vertegenwoordigers in het jullie laten verkennen van de Noord-Koreaanse bergen en kustgebieden? Lieten ze toe dat jullie van het afgesproken pad weken?
Gareth: We hebben de route zelf gekozen maar moesten uiteraard wel een paar maanden van tevoren toestemming van de Noord-Koreanen krijgen voor deze route. We kozen ervoor de Baekdudaegan te volgen: dat loopt door beide Korea’s, en in die zin was het symbolisch om juist dat gebied te volgen. Toen we eenmaal op de weg zaten werden we geëscorteerd door een enorme brigade van beveiligingsvoertuigen, zowel voor als achter ons. Toen we door China reden hadden we soortgelijke escortes. We zijn het wel gewend – we hebben een vaste tactiek waarbij we de laatste motorrijder langzaam laten rijden zodat de bezemvoertuigen daar achter moeten blijven. Zo ontstaat er een groot gat waarin de motorrijders in het midden kunnen stoppen en foto’s kunnen maken. Daar kwamen ze na een paar dagen wel achter. Ze waren over het algemeen best tolerant, maar het was niet mogelijk van de weg te gaan en zelf rond te rijden. De reden die ze daarvoor gaven was dat Noord-Koreanen niet gewend zijn dat voertuigen buiten de hoofdweg komen, zeker niet grote motoren en buitenlandse voertuigen. Je nam een bocht en dan stonden er inderdaad opeens dieren of wat dan ook midden op de weg.|
Joanne: De Noord-Koreaanse kinderen waren ook bang. Ze zeiden tegen ons dat kinderen bang voor ons zouden zijn omdat ze nooit buitenlanders hebben gezien. Op sommige delen van de reis was er een enorme menigte op de straten, en als we dan vaart minderden en naar een kind of een moeder zwaaiden waren sommige mensen dolblij en anderen doodsbang.
Gareth: Deze samenleving is in 68 jaar behoorlijk zelfvoorzienend, agrarisch en traditioneel geworden. Door de sancties zijn er niet veel machines en dergelijke, dus er heerst een soort serene vredigheid rondom de dagelijkse gang van zaken. Het is er eigenlijk best fijn. Het is een beetje als een modern middeleeuws dorp. Ik begrijp dus ook wel dat ze liever niet wilden dat we dat zouden verstoren.

Kijk hoe the Morgans en hun vrienden door Noord- en Zuid-Korea rijden in een nieuwe aflevering van The VICE Guide to Travel deze maand op VICE.com.