Wie zat er nou eigenlijk echt achter 9/11?

Er is een oorlog uit voortgekomen, mensen zijn berecht, en iedereen z’n tante heeft wel een tergend saaie anekdote paraat over waar ze was toen ze op 11 september hoorde dat diverse vliegtuigen zich in symbolen van de Amerikaanse democratie hadden geboord. Al snel wezen de westerse vingers richting terreurgroep Al-Qaida en hun toenmalige leider Osama Bin Laden; de terreurdaad was voor Bush de aanleiding om Irak binnen te vallen.

En het internet maakt nog steeds de meest verwarrende stuiptrekkingen over gepaste antwoorden op de schuldvraag. We vonden het na dertien jaar eens tijd om te vragen wie er volgens de mensen op straat nou verantwoordelijk was voor de aanslagen op 11 september 2001.

Kamel en Ahmet (beiden 67)

VICE: Dag heren. Weet u wat voor dag het vandaag is?

Ahmet:

Donderdag!

En wat voor datum?
Kamel: 11 september. Oh ja, de aanslagen in Amerika, dat bedoel je zeker?

Juist. Wie zat er achter die aanslagen, volgens u?
Kamel: Al-Qaida en meneer Bin Laden. Islamitische terroristen. Maar het heeft weinig met religie te maken. Dat is eerder een dekmantel voor de maffia die in de Arabische wereld de dienst uitmaakt. Het draait allemaal om geld.
Ahmet: Maar goed, misschien is het wel de rekening die het Westen moet betalen voor eeuwen van kolonialisme. Ik weet het ook niet. Vroeger had je dat niet. Ik ben veertig jaar geleden als Turk vanuit Istanbul naar Nederland gekomen, en het is allemaal stukken radicaler geworden. Istanbul was hartstikke multicultureel, maar de criminaliteit begon daar toch om zich heen te slaan. Toen kwam ik naar Amsterdam en ging ik naar de Melkweg en Paradiso, daar ontmoette ik mensen van over de hele wereld, om samen mee te praten en nieuwe muziek te ontdekken.
Kamel: Het is grimmiger en ik vind het maar niets. Iedereen is tegenwoordig maar met computers bezig, zelfs bij de bushalte. Mensen kijken elkaar niet meer in de ogen aan en dat vind ik jammer.
Ahmet: Ongeacht de schuldige, laat dat overdreven gedoe toch achterwege. Nu gaat Amerika ookweer ten oorlog. Hou toch op.

Edson: Het is een beetje dubbel, want mijn moeder is jarig op 11 september. Ook heb ik familie in de buurt van New York wonen dus we maakten ons thuis destijds best wel druk. Na wat telefoontjes bleek dat iedereen veilig was, maar even stressen was het wel.

Wie denk jij dat erachter zit?

Al-Qaida.

We zijn 13 jaar verder, en er zijn zo veel theorieën over er achter de aanslagen zit, wat denk jij?
Je kan het nooit zeker weten. Als je de media moet geloven is het de Taliban. Amerika zelf denk ik niet, dat lijkt me wat overdreven.

Wat heeft het voor een indruk op jou gemaakt?
Ik was nog heel jong en in de klas moesten we er een tekening van maken.

Wat had je getekend?
Weet ik eerlijk gezegd niet meer. Een klasgenootje van me had iemand getekend die uit het raam sprong met I Believe I Can Fly erbij. Tja, als je zes bent doe je dat soort dingen.

En als u de rechter zou zijn en u zou een schuldige mogen straffen, wie zou dat dan zijn?
Nou, de informatie die ik daarover heb is niet toereikend. Er zijn wel mensen voor gestraft, maar of dat nou juist is, dat weet ik niet. Er waren misschien nog wel meer of andere mensen bij betrokken die nu nog vrij rondlopen, wie zal het zeggen.

Moeten we er nog wel bij stilstaan, dertien jaar na dato?
Ja, dat vind ik wel. Dit heeft zo veel impact gehad op de levens van zo veel mensen, het is goed dat dit nog lang niet uit het collectief geheugen en uit de media-aandacht verdwenen is. Soms gaat het veel te snel in de media. Ik woon zelf in de omgeving van de flat in Diemen die vorige week ontploft is, en ik kan nog steeds mijn huis niet in. Er zijn ook nog mensen die ouder zijn dan ik, en ook die kunnen nergens terecht. RTV Noord-Holland en AT5 besteden er wel eventjes aandacht aan, maar nu kraait er geen haan meer naar. Rampen onthouden is zo slecht nog niet, zeker voor de gedupeerden en nabestaanden.