Een ode aan de Juno-60, de synthesizer die popmuziek veranderde

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door THUMP UK.

Wat hebben Ultravox, a-ha, Billy Idol, Berlin, Eurythmics en A Flock of Seagulls gemeen? We bedoelen niet een kapsel met zoveel haarlak dat de ozonlaag er meerdere gaten bij krijgt, maar een polyfone synthesizer. Specifieker: de Juno-60, een synth die de laatste jaren weer terug is dankzij indie-electrobands. Hij is zelfs zo populair geworden, dat je er op eBay al snel duizend euro voor neerlegt.

De Roland Juno-60 is de held van de elektronische muziek. In een digitale wereld is de Juno-60 een relikwie uit het analoge verleden.

Voordat we kijken waarom dat zo is, eerst een kort stukje geschiedenis. Roland heeft de Juno-60 maar drie jaar geproduceerd in de jaren tachtig. Hij werd verkocht als een goedkopere variant van andere analoge synthesizers in die tijd en werd populair door de relatief goedkope prijs en de hoge kwaliteit. Rolands voorgaande synth – de Juno-6 – ging nek-aan-nek met Korgs Polysix, maar Korg won destijds de keyboardoorlog. Roland moest terugvechten. Ze maakten het opslaggeheugen groter en de programmeerbaarheid beter en de Juno-60 was geboren. Het enige verschil tussen de 6 en de 60 is het RAM-geheugen, met de mogelijkheid om 56 presets op te slaan. Ook al zijn ze voor een groot deel identiek, de Juno-60 heeft een warmer geluid dan veel andere synthesizers. In principe is het een handgemaakt instrument, met condensatoren, weerstanden en geweldige effecten. Maar aan al het goede komt een eind en de productie van de Juno-60 stopte in februari 1984. Het verlies werd opgevangen door het jongere broertje, de Juno-106.

Dertig jaar later wordt er teruggegrepen naar deze synthesizer door muzikanten, vanwege zijn analoge sound. Iedereen van Oneohtrix Point Never tot Tyler, the Creator, Animal Collective en Neon Indian is fan. Maar waarom is de Juno-60 zo geliefd? We vroegen twee mensen naar hun mening over deze analoge polyfone synthesizer.

Joseph Mount, leadzanger en muzikaal brein achter Metronomy, heeft een grote liefde voor de Juno-60. Hij legt uit dat de synthesizer goed genoeg voor hem was, omdat hij blijkbaar ook goed genoeg was voor Late Of The Pier. Niet zo lang geleden was het een betaalbare synth, waardoor het logisch was dat bands de Juno gebruikte. Maar wat bepaalt nou de kwaliteit van het instrument?

"De eerste Juno-60 die we kochten was vijfhonderd euro en kwam met een flight case," zegt Joseph. "Ik vond het behoorlijk veel, maar ik kwam erachter dat alleen de flightcase al honderd euro waard was. We hadden een instrument nodig dat veelzijdig was en waar je presets in kon bewaren. De Juno-60 was eigenlijk de enige optie. Het is nog altijd een fantastische synth voor tourende bands, maar het is geen betaalbare optie meer. We hebben hem ook bij andere groepen aangeraden."

Joseph gaat verder met betrekking op analoge synths in het algemeen, dat "synthesizers zoals deze niet meer gemaakt worden." Met een nieuw album dat in juli uitgebracht zal worden, Metronomy, verklaart Mount hoeveel ze te danken hebben aan de Juno-60:

"Hij is heel belangrijk. Voor het nieuwe album wilde ik gebruik maken van nieuwe synthesizers om een aantal nummers in een modern jasje te hijsen, maar ik greep uiteindelijk terug naar de oude synths – waaronder de Juno. Het heeft eigenlijk te maken met 'ruimte' in een track; nieuwe synthesizers gaan nooit samen met echte instrumenten. Oude synths kennen hun plek. Je zou zelf maar eens moeten bekijken hoe leeg de nieuwere versies eigenlijk zijn. Het is niet eens een heel technisch of nerdy iets, maar zelfs mijn vader zou je kunnen vertellen dat analoog beter klinkt. De meeste nieuwe versies zijn digitaal."

Claire Harrison van The Sterling Roswell Band is een ervaren synthgebruiker. Van alle synths en keyboards, beschrijft Harrison de Juno-60 als "dé jaren tachtig synth". Daarnaast is de Juno verantwoordelijk voor een enorme bijdrage aan de unieke sound van vroege Chicago house. "Je kunt echt verdwalen in de dromerige geluiden en texturen," vertelt Claire enthousiast. "Koperinstrumenten, strijkers, orgels, bassen en krachtige, volle arpeggio's. Je kunt er een heleboel in opslaan. Hij heeft de karakteristieke Roland high-pass en een low-pass filter, die ook terug te vinden zijn op de Roland Jupiter 8 en Jupiter 6. De sub-oscillator en de analoge chorus sturen je moeiteloos naar de hemel."

Dus waarom is de Roland Juno-60 zo geliefd?

"Het is een geweldige synth," zegt Claire. "Hij is zo gemakkelijk in gebruik en hij produceert de meest verbazingwekkende warme, klassieke en krachtige analoge geluiden. Vrienden van mij hebben nog steeds het exemplaar dat ze in de jaren tachtig kochten. Het garandeert altijd een geweldig geluid. De Roland Juno-60 is een tijdloos instrument en qua geluid buitengewoon voor zijn beperkingen." In een notendop zijn er naast Joe Mount en Claire Harrison nog veel andere muzikanten die de Juno-60 aanbidden om zijn eenvoud en betrouwbaarheid. Naarmate de tijd en de technologie doorgaan, blijven sommige dingen toch tijdloos. In een steeds digitalere wereld, is het toch een analoge synth die de standaard zet.