Als je ontvoerd wordt, moet je dan een filmpje van jezelf laten maken?

De Nederlandse journaliste Judith Spiegel en haar man werden begin juni ontvoerd in Sana’a, de hoofdstad van Jemen waar ze woonden. Na ruim zeven maanden zijn ze eindelijk vrijgelaten door hun ontvoerders. In juli verscheen er een filmpje op YouTube waarin ze “Nederlanders en familie” smeekten om iets te doen, omdat Judith en Boudewijn anders vreesden om binnen tien dagen doodgeschoten te worden. Dat is dus niet gebeurd.

Heeft dat filmpje nou geholpen? Dat vroegen wij ons ook af en daarom belden we Bart Schuurman, onderzoeker bij het centrum voor terrorisme en contraterrorisme van de Universiteit Leiden. “Zo’n filmpje is een perfecte manier voor de ontvoerders om betrokkenen en overheden emotioneel te chanteren”, zegt Bart. “Na het zien ervan wil je het niet op je geweten hebben dat het slecht afloopt. De ontvoerders denken zo dat hun eisen eerder ingewilligd worden, maar of het werkt is de vraag.” De zaak van de twee kreeg hier veel aandacht nadat het filmpje werd gemaakt, maar minister Timmermans wil nog niet zeggen of de Nederlandse regering een actieve rol heeft gespeeld. Bart: “Overheden zeggen altijd dat ze niet onderhandelen met terroristen, dus het is helemaal niet zeker dat dit filmpje invloed heeft gehad op de vrijlating. Als overheden openlijk toegeven dat filmpjes als deze effect hebben, lokt dat alleen maar meer ontvoeringen uit.”

Nog een succesverhaal: ook de Oostenrijkse Dominik is inmiddels vrijgelaten.

Daarnaast kunnen de ontvoerders volgens Bart beter twee keer nadenken voordat ze een camera op hun prooi zetten. “Het kan ook averechts kan werken. De speciale eenheden van de Amerikanen gaan er wel eens op uit om ontvoerde mensen te bevrijden en doden daarbij de ontvoerders. Na een filmpje als dat van Judith Spiegel is het nog makkelijker om te zeggen “zie je wel dat het tuig is” en zo’n actie te rechtvaardigen. Dan kan deze vorm van chantage dus ook averechts werken.” Dat het tuig is, dat zegt Judith Spiegel inmiddels zelf ook.

Dat het niet altijd zin heeft blijkt wel uit de zaak van Sjaak Rijke. Deze man zit nog steeds vast..