Nijmegen is een stuk gayer dan je denkt

Als je denkt dat Amsterdam de enige stad is waar de lhbt-partykar getrokken wordt, heb je het mis. Er zijn een hoop steden in Nederland waar je als gay flink kan pierewaaien, maar dan moet je natuurlijk wel weten waar. Ik ging op zaterdagavond richting Nijmegen (Nimma!), de alleroudste stad van ons land, om de gayscene te ontdekken, en te ontdekken waar je heen moet.

Dit is mijn route: Café De Plak, Marcus Antonius, Chaps, Thomtombar en Dollhouse Queerparty in Brebl.

Ik heb om half zeven afgesproken met Ruben, barman en organisator van het alternatieve queerfeest Vreemd. Het is etenstijd en het zit er propvol met punkers, alternativo’s, gays (denk ik), én een hoop mensen waarvan m’n lhbt-radar niet meteen zou afgaan. Volgens Ruben is de Plak het heterovriendelijkste’ gaycafé van de wereld.

Ruben neemt me mee naar de kelder, waar elk weekend feesten zijn, zowel gay- als heterofeesten. “In de jaren zeventig was de Plak echt een homocafé, de eerste plek waar met de gordijnen open werd gedanst.” Dat gefeest gebeurde in de jaren negentig niet meer, omdat het een eetcafé werd. Tot tien jaar geleden, vertelt Ruben. “Ik had in 2008 tabak van de KissKissclub. Daar hing een vijandige sfeer: als je geen homo bent, kom je er niet in. Ik dacht: je hebt een feest waarop je niet gediscrimineerd wil worden en dan ga je lopen discrimineren, dat is gewoon niet oké,” zegt hij. Sindsdien bestaat Vreemd, een feest voor queers, hetero’s en mensen die zich anders voelen dan de norm.

Ik vraag hem wat er uniek is aan Nijmegen als gaystad. “Nijmegen is een beetje zoals de Zwarte Cross. Er hangt een vrije sfeer, mensen zijn benaderbaar en je kan met iedereen een gesprek beginnen. Het is een links, eigenzinnig bolwerk. En daar ben ik best trots op. Dat zie je ook hier – die toko zit zeven dagen per week vol. Dan denk ik: waar komen al die mensen vandaan? Da’s best bijzonder.”

Het is negen uur en ik heb zin in bier. Na vijf minuten lopen door Nijmegen kom ik aan bij Marcus Antonius. Er is veel paars licht, Nicki Minaj is in de speakers gekropen en het lijkt een beetje op de Prik, een gaybar in Amsterdam. Hier wordt een keer per maand een COC-avond georganiseerd voor jongeren, er is een jukebox en elke vrijdag is er Crazy Friday. Dat betekent: als je zin hebt in een slordige vrijdagavond met een flesje Trojka in je ene hand en een met toestemming gegeven pik of tiet in je andere, moet je hier wezen.

De eigenaar Paul (50), vertelt dat hij drie jaar geleden is begonnen met de kroeg, als tegengeluid op de landelijke trend dat homokroegen verdwijnen. “Het is juist heel erg nodig dat mensen zichzelf kunnen zijn. Ik ben een heterovriendelijke gaybar, iedereen is welkom. Dat is ook typerend voor Nijmegen: alles loopt door elkaar heen. Laatst nog had hier een groepje transgender personen een afscheidsfeestje. Hartstikke leuk.” Ik vraag hem of hij verschillen ziet tussen de gaycultuur in Nijmegen en die van Amsterdam. “Amsterdam heeft het idee dat ze voorlopen, maar laat ze dat maar denken. Wij hebben Roze Woensdag tijdens de vierdaagse, en de roze meimaand. Dat is alleen in Nijmegen zo. Bovendien draait het in Amsterdam om zien en gezien worden. Hier geldt het devies: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.”

Voordat ik naar Nijmegen ging wilde ik eerst even weten hoe het homouitgaansleven daar vorm heeft gekregen. Ik belde met dj Pure, Peter Entjes (54). Hij begon in 1986 als barman bij Zondagskinderen, een wekelijks feest in de Plak waar zélfs mensen uit de Randstad op afkwamen. Later werd hij dj en blies hij de KissKissclub leven in, dat nu nog bestaat en uitgroeide tot het grootste gayfeest van Nijmegen. “In de jaren tachtig en negentig was de gayscene levendig en politiek geladen. Het was de tijd van de aids-epidemie en homo-emancipatie. Nijmegen had daar een grote stem in. Je had bijvoorbeeld een militante, politieke groep mensen die guerrilla-acties organiseerden, bijvoorbeeld in de Biblebelt. De KissKissclub – georganiseerd door het COC – was toentertijd eigenlijk het enige zonder politieke lading. Dat ging gewoon om het feesten,” vertelt hij.

Die levendige, politieke gayscene is nu een beetje verschraald, zegt Peter. “Een jaar geleden sloot het pottencafé Mets haar deuren, en de discotheek de Mythe is er ook niet meer.” Dat heeft volgens Peter te maken met de homoacceptatie, en dat kroegen zich tegenwoordig meer moeten richten op openminded zijn – waarbij dus ook hetero’s en queers naar binnen mogen. Mensen hebben minder de behoefte zich te segregeren, zoals vroeger juist wel het geval was. En dat is een goede zaak volgens Peter, want dat betekent dat gays zich minder hoeven te verstoppen achter de gordijnen.

Alles in Nijmegen is vreselijk dicht bij elkaar, dus ik ben de Marcus Antonius nog niet uitgestapt of ik sta al weer voor de deur bij de volgende kroeg. Dat is de Chaps, een leatherbar exclusief voor mannen. Ik bel aan (want dat moet), en ik mag naar binnen omdat er nog niemand is – ik ben immers een vrouw. Het is er donker, er is een televisie waarop te zien is hoe een man zijn gladde piemel aftrekt boven de mond van een andere man, en een vitrine met allerlei plastic piemen. Er komen een paar knallers van Tiësto voorbij. De eigenaar is de man van Paul, van gaybar Marcus Antonius. Hij heeft de kroeg al 23 jaar en vindt een potpourri aan hetero- en queerpubliek – aan alle pikken te zien – niet belangrijk. “Hier niet,” zegt hij. “Hier moet je je heterovrienden niet mee naartoe nemen. Er is hier een seksuele sfeer tussen mannen, en dat is ons wereldje. Ik denk dat hetero’s daar toch raar van zouden opkijken, of zich niet thuis zouden voelen.”

"Achterin is een darkroom met slings, en vijf keer per jaar wordt er een oliefeestje georganiseerd, waarbij er een grote ton achterin de darkroom wordt gezet met zonnebloemolie erin. Dan wordt er ook veel geneukt. Dat vind ik leuk, dat iedereen zich zo vrij voelt om dat te doen. Als het aan mij ligt mogen ze op de bar neuken, als het maar vrij is."

Goed, hier moet je dus zijn als je een mannelijke gay bent die pils met gelijkgestemden wil drinken en als het effe uitkomt pompen op de bar!

Het is inmiddels 23.00 uur, en ik verplaats me naar de Thomtombar, twintig meter verderop. Er is veel paars licht, en ook hier worden er wat edm-knallers uit de speakers gepompt. Volgens Peter, die ik eerder aan de telefoon sprak, komen hier de twintigers, de rustigere “H&M- en Zara-gays”. Hier moet je zijn als je jong, gay en een tikkeltje generiek bent, blijkbaar.

Bij het raam zitten Femke (35), Yvette (43) en Marcel (42). Die laatste is een drag van the House of Heels: de bekendste draghouse van Nijmegen. De dragscene is best groot en opkomend hier, vertelt Marcel (ofwel Marcella). “Je hebt ook nog the House of Thomtom, die hier vaak optreden.” Ik vraag Femke en Yvette hoe het zit met de vrouwen. Ze vertellen me dat er geen feestjes en kroegen meer zijn voor uitsluitend vrouwen, maar dat de mannen- en vrouwenscene in Nijmegen hoe dan ook een samenraapsel is: “Wij zijn, meer dan in andere steden, een vergaarbak. Mannen, vrouwen en alles daar tussenin feest met elkaar. Het is hier heel divers.”

Als er geen pottenkroeg meer is, waar gaan vrouwen dan bijvoorbeeld naartoe? Peter Entjes vertelde me over Sanja (26) die het feest Some of Us organiseert – waar voornamelijk vrouwen te vinden zijn. “Nijmegen was gewend om mainstreamfeestjes te geven zoals de KissKissclub, maar ik wilde iets aanbieden voor de punk-, queer- en hiphopscene. Ik vind het wel belangrijk om de rafelranden op te zoeken,” vertelt Sanja. Als ik haar vraag wat er beter kan in Nijmegen, antwoordt ze: “Er mag wel wat meer seks op de dansvloer.”

Het is half 12 en ik loop richting de oude Honigfabriek, naar de Brebl, waar een Dollhouse Queerparty is. Als je queer bent, alternatief, en je houdt van schmink op je gezicht, dan is dit de plek om te zijn. De Brebl ziet er sick uit, het is een oude loods met daarbinnen een soort half-tropische inrichting. In het midden is een glittergordijn, waar ook een dj-booth staat. Ik word verwelkomd door een drag en iets anders dat daarop lijkt.

Sven Strange, waar ik een afspraak mee heb, zit in de make-up want hij gaat zo het podium op. Hij vertelt me dat het feest in 2011 begon, en dat het toen behoorlijk nodig was. Alles wat er te doen was was te mainstream en truttig. “Je was hier in Nijmegen of een drag, of reguliere gay. Er was weinig voor daar tussenin. Met die ‘doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’-mentaliteit heb ik helemaal niks. Daar proberen we het verschil in te maken: het mag veel gekker in Nijmegen.”

Ondertussen staan er een glittermilitair, een punker met een flinke hanekam en een aantal drags op de dansvloer. Dan komt er een groep mensen met een hoop rumoer binnen: meisjes met roze pruiken, een guy met lampjes om zijn lichaam en een andere, wat forsere man die alleen een giletje van bont aan heeft. Leuk! Thijs (de jongen met de lampjes) begint met me te dansen. Hij vertelt me dat mensen altijd denken dat hij gay is, maar dat hij dat helemaal niet is. Dit is een plek waar hij dat niet uit hoeft te leggen. “Het is belangrijk dat er plekken zijn waar je jezelf niet hoeft te verantwoorden voor wie je bent,” zegt hij ten slotte. En ik vermoed dat de punker, glittermilitair en drags daar precies hetzelfde over denken.

Kijk, Nijmegen is klein. Maar het is er prachtig, en er zijn (verbazingwekkend) veel gaybarretjes en queerfeestjes waar je uit je reet kan gaan. Mocht je niet zo van verkleedkisten houden, dan ben je op je plek in de Marcus Antonius, of de Thomtombar – tenzij er een dragavond is. Ben je een guy en wil je wiepen? Dan kun je het best naar de Chaps. Ben je een vrouw en wil je wiepen? Dan kun je naar Some of Us. En als je niet van David Guetta en het kapitalisme houdt maar wel van schmink dan voel je je hoogstwaarschijnlijk het meest thuis bij de Plak en de feesten van Dollhouse Queerparty.

Omdat Nijmegen zó’n mengelmoes is van verschillende soorten mensen die vaak met elkaar feesten, de verbindende bourgondische mentaliteit zeer aanwezig is, MAAR het helaas niet afschuwelijk overkookt van de knotsgekke feesten, geef ik Gay City Nimma een bolle 7!