Samenspelende muzikanten stemmen hun onregelmatigheden en hersenen op elkaar af

Muziek, en dan vooral het samen spelen van muziek, heeft een soort oerschoonheid. Iedereen die wel eens in een bandje heeft gespeeld, of gewoon samen met iemand anders met een gitaar of saxofoon of wat dan ook heeft zitten improviseren, kent vast het gevoel dat je soms krijgt wanneer je in een soort flow raakt. Dat de muziek als vanzelf komt, en het lijkt alsof je hersenen op elkaar afstemmen als een soort raar Star Trek-fenomeen.

Ik krijg op zo'n moment soms wel eens het idee in mijn hoofd hoe mensen in de prehistorie al samen zongen en dansten en instrumenten bespeelden. Muziek heeft een bindende functie in elke cultuur, en volgens sommigen zelfs bij [sommige dieren](http://Muziek, en dan vooral het samen spelen van muziek, heeft een soort oerschoonheid. Als je wel eens in een bandje hebt gespeeld, of gewoon samen met iemand anders met je gitaar of saxofoon of wat dan ook hebt zitten improviseren, kent vast het gevoel dat je soms krijgt als je in een soort flow raakt. Dat de muziek als vanzelf komt, en het lijkt alsof je hersenen hersenen op elkaar afstemmen als een soort raar Star Trek fenomeen. Ik krijg op zo'n moment soms wel eens het idee in mijn hoofd hoe mensen in de prehistorie al samen zongen en dansten en instrumenten bespeelden. Muziek heeft een bindende functie in elke cultuur, en volgens sommigen zelfs bij sommige dieren http://en.wikipedia.org/wiki/Zoomusicology. Maar het begint pas recent aannemelijk te worden dat deze bindende functie van muziek een daadwerkelijke neurologische binding in de hersenen omvat. Zo deden wetenschappers in 2012 onderzoek http://www.livescience.com/25117-musicians-brains-sync-up-during-duet.html naar samenspelende gitaristen, waarbij hen werd opgedragen een duet te spelen terwijl hun hersenpatronen werden gemeten. De opvallende bevinding was dat de patronen van neurale activiteit tussen de twee gitaristen gelijk ging lopen. Het lijkt dat er een neurologische basis is voor gecoördineerde muzikale samenwerking. Tot die conclusie lijkt ook het recente onderzoek http://www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1324142111 van wetenschappers van Harvard te komen. Zij keken naar hoe muzikanten hun ritmes op elkaar aanpassen, en vooral hoe ze kleine onregelmatigheden in het tempo vertonen (dus sommige noten net iets voor of na de tel). Wat bleek, is dat deze onregelmatigheden eigenlijk juist heel regelmatig zijn en herhaalde wiskundige patronen volgen. Sterker: het blijkt dat een kleine afwijking in ritme aan het begin van een stuk niet alleen de eerstvolgende paar tellen beïnvloedt waarin de muzikanten hun ritme op elkaar aanpassen, maar ook een soort gedeeld langetermijngeheugen creëren dat minutenlang het patroon van imperfecties in de beat aanpast. In de loop van het stuk blijven de muzikanten hetzelfde patroon van aanpassingen herhalen. Zoals Holger Hennig, de auteur van de studie, opmerkt in Sciencemag http://news.sciencemag.org/math/2014/08/duetting-musicians-are-linked-math, lijkt het erop dat er een universeel principe van muzikale communicatie is dat in onze hersenen zit ingebouwd, en dat wijst op een intieme verbinding tussen muzikanten die langere tijd stand houdt. De praktische toepassingen die de auteur noemt liggen onder andere in het namaken van menselijke beats met de computer. Een drumcomputer is vaak sterk als zodanig te herkennen door de ongeloofwaardig strakke beat, en de bestudering van dit soort patronen kan helpen om muziek te generen die lijkt alsof het door mensen is gemaakt. Maar de filosofische implicatie is misschien wel interessanter: dat door muziek een werkelijke, aanwijsbare connectie tussen mensen ontstaat. ). Maar het begint pas recent aannemelijk te worden dat deze bindende functie van muziek een daadwerkelijke neurologische binding in de hersenen omvat.

Zo deden wetenschappers in 2012 onderzoek naar samenspelende gitaristen, waarbij hen werd opgedragen een duet te spelen terwijl hun hersenpatronen werden gemeten. De opvallende bevinding was dat de patronen van neurale activiteit tussen de twee gitaristen gelijk ging lopen. Het lijkt dat er een neurologische basis is voor gecoördineerde muzikale samenwerking.

Tot die conclusie lijkt ook het recente onderzoek van wetenschappers van Harvard te komen. Zij keken naar hoe muzikanten hun ritmes op elkaar aanpassen, en vooral hoe ze kleine onregelmatigheden in het tempo vertonen (dus sommige noten net iets voor of na de tel spelen). Wat bleek, is dat deze onregelmatigheden eigenlijk juist heel regelmatig zijn en herhaalde wiskundige patronen volgen.

Sterker: het blijkt dat een kleine afwijking in ritme aan het begin van een stuk niet alleen de eerstvolgende paar tellen beïnvloedt waarin de muzikanten hun ritme op elkaar aanpassen, maar ook een soort gedeeld langetermijngeheugen creëert dat minutenlang het patroon van imperfecties in de beat aanpast. In de loop van het stuk blijven de muzikanten hetzelfde patroon van aanpassingen herhalen. Zoals Holger Hennig, de auteur van de studie, opmerkt in Sciencemag, lijkt het erop dat er een universeel principe van muzikale communicatie is dat in onze hersenen zit ingebouwd, en dat wijst op een intieme verbinding tussen muzikanten die langere tijd stand houdt.

De praktische toepassingen die de auteur noemt liggen onder andere in het namaken van menselijke beats met de computer. Een drumcomputer is vaak sterk als zodanig te herkennen door de ongeloofwaardig strakke beat, en de bestudering van dit soort patronen kan helpen om muziek te generen die lijkt alsof het door mensen is gemaakt. Maar de filosofische implicatie is misschien wel interessanter: dat door muziek een werkelijke, aanwijsbare connectie tussen mensen ontstaat.