De komende 24 uur zijn bepalend voor de toekomst van bitcoin

De afgelopen twee jaar is de digitale valuta bitcoin in een intens debat verwikkeld geweest – sommigen noemen het zelfs een "burgeroorlog" – over hoe ze de technologie het beste op konden schalen naar wereldwijd gebruik. Terwijl de twee kampen hun standpunten beargumenteerden, werd de rancune zo intens dat een voormalig ontwikkelaar het hele bitcoinexperiment als gefaald beschouwde.

Maandag 31 juli was D-Day. In de twaalf uur tussen 8 uur 's avonds op maandag (een uur 's nachts in Nederland) en tien voor half negen 's ochtends op dinsdag (tien voor half twee 's middags bij ons) werd het lot van bitcoin en de belofte van een vrijer soort valuta beslist.

Dit is wat er op het spel staat en wat er zou kunnen gebeuren.

De 'burgeroorlog'
Bitcoin is een digitale valuta, en elke transactie wordt opgenomen in een openbaar overzicht, een "blockchain." Op het moment zit die blockchain helemaal vol. Alle "blokken" met bitcointransacties die telkens op de blockchain terecht komen zitten helemaal vol, wat alles trager maakt. Bitcointransacties die binnen tien minuten in een block zouden moeten staan, waardoor ze als "legitiem" worden beschouwd, kunnen nu uren of zelfs dagen rondzweven zonder dat er wat gebeurt. Beeld je in dat je met je pinpas voor een donut betaalt, maar vier uur moet wachten totdat je de melding krijgt dat je transactie voltooid is.

Hierdoor zou het slecht aflopen met bitcoin, als er niks aan gedaan wordt. Omdat er minder ruimte is in de blocks met transactiedata, is er meer concurrentie om je transactie in het volgende block te krijgen om het bevestigingsproces te versnellen. Daardoor worden de toeslagen die gebruikers aan hun transacties kunnen toevoegen om "miners" (mensen met serverfarms die de blocks tegen betaling toevoegen aan de blockchain) te betalen steeds hoger. Dat zou bepaalde toepassingen van bitcoin voor casual gebruikers compleet uit het systeem prijzen.

De verstopping was de aftrap van wat uiteindelijk een strijd om de essentie van bitcoin zou worden. Als de grootte van blocks niet flink toeneemt, geloven sommigen dat de blockchain vooral een middel wordt voor gevestigde bitcoininstituties die de hoge toeslagen kunnen betalen. De blockchain zou bijvoorbeeld kunnen worden gebruikt om geschillen in aandelenhandel te beslechten, en sommige mensen vinden dat helemaal prima.

Tegenstanders houden daarentegen vol dat als de grootte van blocks significant wordt vergroot, bitcoin zijn lot als goedkoop wereldwijd betalingssysteem kan vervullen, en een alternatief kan vormen voor banken en kredietverstrekkers. Een libertarische droom.

De 'Fork'
De afgelopen twee jaar wrongen bitcoingebruikers hun handen over de mogelijkheid van een "harde fork" die bitcoin in twee versies zou splitsen, een versie voor elk van de twee vechtende kampen.

Zie het zo: bitcoin is een aardappel. De meeste mensen willen de aardappel gebruiken voor aardappelpuree, want dat is lekker. Maar een kleiner groepje wil de aardappel gebruiken om patat mee te maken. Hoewel er hard gewerkt wordt om de aardappel bij elkaar te houden en uiteindelijk tot aardappelpuree te verwerken, willen sommige mensen de aardappel in tweeën snijden. Mensen die aardappelpuree willen, kunnen dat dan krijgen, terwijl de rest ook patat kan krijgen.

De meest recente en succesvolle poging om zo'n splitsing te vermijden is "Segregated Witness." Segwit, zoals het genoemd wordt, is een verandering in de regels die invloed heeft op hoe data van bitcointransacties wordt opgeslagen. Om ervoor te zorgen dat Segwit wordt aangenomen, dreigde de bitcoingemeenschap massaal met een "user-activated soft fork," of UASF. Hierbij zouden de blocks van alle miners – mensen die het netwerk draaiende houden door bitcoins te creëren – die Segwit niet steunen genegeerd worden door gebruikers die de nieuwe regels na 8 uur op 31 juli wel naleven.

De situatie zou gevaarlijk instabiel kunnen worden als anti-Segwit miners door blijven werken onder de oude regels terwijl hun blocks afgewezen worden door gebruikers. Die blocks zouden een nieuwe blockchain gaan vormen, die zou gaan concurreren met de blockchain van gebruikers die zich wel aan de Segwit-regels houden om de langste te worden. Maar omdat het om een "soft fork" gaat, zijn deze chains tijdelijk, en zou de een de ander weg kunnen vagen, waardoor de minder dominante chain verdwijnt, samen met al het geld dat daar in zit.

Om het risico van een dramatische soft fork te ondervangen, stelde het Chinese bitcoinbedrijf Bitmain, eigenaar van de grootste mijnpoel ter wereld, een "hard fork" als alternatief voor. Dit zou de splitsing permanent maken en twee versies van bitcoin creëren. Het bedrijf beargumenteerde in een blogpost dat dit de enige manier zou zijn om de twee chains naast elkaar te laten bestaan zonder dat de één de ander – en de miljoenen dollars die in beide zijn geïnvesteerd – in gevaar brengt.

De hard fork was oorspronkelijk een plan B dat Bitmain om tien voor half negen 's ochtends (tien voor half twee Nederlandse tijd) wilde activeren, twaalf uur na de soft fork. Bitmain gebruikt ook wat van zijn mijncapaciteit voor de hard fork-chain, maar alleen als bitcoin een significant risico loopt op twee concurrerende chains.

Dit plan B werd al gauw plan A voor een wanhopige groep ontwikkelaars en gebruikers die denkt dat Segwit niet ver genoeg gaat.

Ze noemen het "Bitcoin Cash," en het zou de grootte van blocks veranderen van een megabyte naar acht megabyte. Volgens supporters van Bitcoin Cash is de enige manier om ervoor te zorgen dat bitcoin een wereldwijd betalingssysteem wordt – in plaats van slechts een middel voor de financiële sector – is om block nu onmiddellijk groter te maken.

Die fork gaat er dus komen. De enige vraag is wie erin meegaat. Als niemand op de chain van Bitcoin Cash gaat werken, verpietert en sterft die. Maar als mensen zich er massaal achter scharen, zijn er ineens twee varianten van bitcoin.

Nagelbijten
Je moet straks op "hashkracht" letten, een term voor het percentage mijnkracht in het bitcoinnetwerk dat in het bezit is van één bedrijf. Als Bitcoin Cash genoeg hashkracht heeft om aan z'n chain te werken, maakt het een kans.

Niemand weet hoeveel hashkracht er naar Bitcoin Cash gaat. Op dit moment toont 100 procent van de aangemaakte blocks steun voor Segwit. Dat betekent dat na acht uur 's avonds het grootste deel van de miners, zoniet iedereen, zich aan de nieuwe Segwit-regels houdt. Als 100 procent van de hashkracht – dus alle miners bij elkaar – zich aan de nieuwe regels houdt, komt er waarschijnlijk niks van die hard fork terecht.

Bitmain steunt Segwit, maar gaat ook de Bitcoin Cash fork minen als de soft fork niet op een ordelijke manier wordt opgelost. Als Bitcoin Cash genoeg steun krijgt om Bitmain over te halen om in het openbaar de chain te gaan minen, zou dat een gigantische boost zijn voor de nieuwe blockchain. Andere miners zouden Bitmain dan wel eens kunnen volgen, omdat het bedrijf maar liefst 21 procent van de wereldwijde hashkracht van bitcoin bezit.

Bitcoin Cash zou meteen waarde hebben. Een hard fork creëert een identieke blockchain, waardoor iedereen evenveel geld heeft in bitcoin als in Bitcoin Cash. Dus als je 10 bitcoin hebt, heb je op magische wijze ook ineens 10 Bitcoin Cash. De nieuwe valuta wordt geschat op een waarde van ongeveer $275 in Amerikaanse dollars. Dat geeft mensen misschien een reden om Bitcoin Cash aan te houden.

Uiteindelijk weet echter niemand wat er precies gaat gebeuren als bitcoin forkt. Het zou een gigantische coup kunnen worden, of een totale flop. Aan de hand van hoeveel hashkracht zich aan Segwit houdt, zou je kunnen zien hoeveel kans Bitcoin Cash precies maakt.

Het worden een spannende paar uur.