Mijn vriend, de talentvolle komiek die werd aangeklaagd voor het bezit van kinderporno

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Ik ontmoette Walter* toen we allebei ergens geboekt waren voor een storytelling-optreden. Dat is een soort stand-upcomedy, met als verschil dat als je een grap vertelt en niemand lacht, je gewoon doet alsof je een interessant verhaal vertelt. Het was een moeizame avond. De performers waren slecht voorbereid, en mompelden half doordachte verhalen voor zich uit, waar het publiek amper op reageerde. Toen kwam Walter.

Met een brede glimlach en uitgestrekte armen kwam hij het podium op. Eerst gaf hij nog wat high fives aan de mensen op de eerste rij. Hij was nog niet eens begonnen en mensen zaten al te lachen. Walter had het publiek volledig in zijn greep met een hartverscheurend maar grappig verhaal over hoe hij vroeger gepest werd. Hij vertelde het op een meesterlijke manier, met veel zelfspot en reflecties over opgroeien in het algemeen. Ik begreep meteen waarom hij de hoofdact was, en stelde mezelf na afloop aan hem voor. Vanaf dat moment werden we vrienden.

Walter was niet alleen op het podium sympathiek. Hij was zo iemand die je komt helpen verhuizen zonder ook maar een keer te zuchten. Hij luisterde aandachtig als ik met hem sprak, en kwam ook naar mijn optredens kijken als hij niet zelf niet geboekt was. Een keer omschreef hij zichzelf tijdens een show als de vriendelijkste komiek ter wereld, iets wat vreemd zou klinken als er niet ook een greintje waarheid in zat.

Hij was geliefd, en dat in een wereld die doordrongen is van bitterheid en wrok. Mensen gunden hem succes. In de twee jaar dat we elkaar kenden, kreeg hij langzamerhand ook commerciële boekingen, filmrollen en de kans om bij grotere plekken aan de slag te gaan. Hij leek een van de zeldzame leuke mensen te zijn die door wist te breken, en precies daarom was het zo’n schok om zijn naam in het nieuws te zien.

Walter werd beschuldigd van het bezit van kinderporno.

Ik kwam erachter bij het metrostation, waar ik op een scherm een politiebericht las. Walters naam en leeftijd werden genoemd, evenals een locatie vlakbij zijn huis. En dat hij in het bezit was van kinderporno.

Tijdens het schrijven van dit stuk heb ik getwijfeld of ik Walters echte naam zou gebruiken. Uiteindelijk besloot ik dat niet te doen. De reden daarvoor is simpel: als ik zijn echte naam zou gebruiken, zouden er mensen uit zijn directe omgeving in de problemen kunnen raken. En dat ik nu besluit om hierover te vertellen, wil niet zeggen dat zij dat ook willen.

Eerst dacht ik nog dat het een misverstand moest zijn. Het was onmogelijk om de aantijgingen te rijmen met de man die ik kende. Walter was de vriend die je als eerste zou bellen als je een lekke autoband had. De comedian die grappen kon maken over hoofdluis, professioneel worstelen en verschillende soorten appels. Maar bovenal was hij mijn vriend.

Mijn hart bonsde in mijn keel terwijl ik het metrostation verliet. Ik had de neiging om Walter meteen te bellen, maar het lukte me niet. In plaats daarvan zocht ik naar zijn profielen op sociale media. Ze waren verdwenen. Dit was niet goed. Ik nam contact op met gemeenschappelijke vrienden. Heb je gehoord wat er gebeurd is? Is het waar? We liepen alle mogelijke scenario’s na. Uiteindelijk bevestigde iemand waar we allemaal voor vreesden: ja, het verhaal klopt. Hij is gearresteerd.
Ik kreeg een brok in mijn keel en verlangde naar uitleg. En dat verlangen is er eigenlijk nog steeds.

In de maanden daarna was er een hoop geroezemoes. Wat stond er nou precies op zijn computer? Hoe ging het met zijn vriendin? Zou Walter de gevangenis in moeten? Ik hoorde dat hij had bekend, maar was vrijgelaten onder strikte voorwaarden. Ik ben nooit achter de details gekomen. De mensen om ons heen gingen er op verschillende manieren mee om. De comedians maakten er grappen over, mensen in de industrie klaagden dat er advertentiecampagnes moesten worden geschrapt en anderen zeiden vooral aan de slachtoffers te denken. De term ‘pedofiel’ werd vaak gebruikt, en hoewel dat in feite terecht was, kromp ik iedere keer ineen als iemand het weer zei. Walter was een pedofiel. Ik kon het niet geloven, maar het was waar.

De details van de misdaad wist ik niet. Ik wist ook niet wie er verder bij betrokken waren. Het leek er in elk geval op dat Walter een oncontroleerbare drang had, en die niet had kunnen weerstaan. Hij had een verschrikkelijke en levensveranderende keuze gemaakt. De consequenties die er boven zijn hoofd hingen vielen ongetwijfeld in het niet bij gevolgen voor de kinderen die hebben geleden door de porno die hij consumeerde. Maar ik kon me ook voorstellen wat de emotionele gevolgen voor Walter zouden kunnen zijn. Hij had iets afschuwelijks gedaan en dat zou hij de rest van zijn leven met zich mee moeten dragen.

Binnen een paar dagen was hij veranderd van een van de grootste talenten van de stad in iemand die door iedereen werd verafschuwd. Hij was al zijn vrienden kwijt, en kon nauwelijks aan een baan komen. Hij moet zich ongelooflijk eenzaam hebben gevoeld. Ondanks dat het zijn verdiende loon was, voelde ik toch medelijden. Vervolgens walgde ik van mezelf omdat ik medelijden voelde, wat zich weer omzette in woede jegens Walter.

Ik kon begrip opbrengen voor iedereen die boos was. Walter was zelf verantwoordelijk voor wat hij gedaan had, en zijn vrienden hadden hem in de buurt van hun kinderen laten komen. Ik begreep het gevoel van verraad. Walter had zichzelf nota bene de vriendelijkste komiek genoemd. Wij geloofden hem en deelden het podium met hem. En nu dit? Het is gek, maar ondanks alles was er nog steeds een deel van mij dat intens met hem meeleefde.

Als je zo’n verhaal als buitenstaander hoort, is het makkelijk om te zeggen hoe jij ermee om zou gaan. Als je mij had verteld dat een of andere gast kinderporno had gedownload, was het makkelijk hem af te schrijven als monster. Het is een van de meest verachtelijke dingen die ik me kan voorstellen. Maar als het iemand is die dichtbij je staat, is het veel ingewikkelder. Het is niet minder erg, maar ik zie nog steeds de goede kanten van Walter voor me. Het was geen daad van iemand die de personificatie van het kwaad was, maar van iemand die veel genuanceerder was. Ik ben er niet uit of dat het moeilijker of makkelijker maakt.

Na het incident heb ik geprobeerd om over mijn gevoelens te praten, maar op een bepaald punt werd het te veel. Ik moest verder. Dat was een stuk makkelijker geweest als er niet twee andere dingen waren gebeurd.

Na een paar maanden kreeg ik een mail van Walter. Hij verontschuldigde zich voor wat hij had gedaan en voor de invloed die het op mij moest hebben gehad. Hij zei dat als ik met hem wilde praten, hij zou luisteren naar wat ik te zeggen had. Ik vroeg wanneer hij tijd had, al wist ik niet eens of ik hem wel wilde zien. We mailden nog wat heen en weer, maar uiteindelijk kwam het er niet van.

Een paar weken later werd ik gebeld. Het was Peter*, een goede vriend en een bekende in comedyscene. Peter klonk in de war. Hij sprak snel, alsof hij buiten adem was. Hij was Walter tegengekomen. Hij stond te wachten voor een rood stoplicht en zag hem aan de overkant. Hij werd overmand door emoties. Peter heeft zelf een kind, en hij overwoog om Walter iets aan te doen, of te schreeuwen dat er daar een pedofiel liep. In plaats daarvan deed hij iets anders.

Het licht sprong op groen en ze liepen elkaar tegemoet. Walter probeerde zichzelf zo klein mogelijk te maken, zijn schouders voorovergebogen. Een kort moment liepen ze naast elkaar. Peter keerde zich naar Walter om te zeggen: “Hey, we willen allemaal gewoon graag dat je hulp zoekt.” Walter schijnt te hebben geknikt, en liep daarna weer verder.

Toen ik met Peter belde, verontschuldigde hij zich voor zijn telefoontje. Hij wilde gewoon weten of ik vond dat hij het juiste had gedaan, of dat hij iets totaal anders had moeten doen. Ik zei dat ik het niet wist.

Ik weet het nog steeds niet. Maar ik denk er de hele tijd over na.

*Om privacyredenen zijn sommige namen en persoonlijke details in dit verhaal veranderd.