Wat er gebeurt als je vader het hele gezin opvoedt tot criminelen

Toen Bobby Bogle nog een klein kind was, kreeg hij met kerst een moersleutel in een bruine papieren zak van zijn vader, Rooster. De vier jaar oude Bobby wist niet zo goed wat hij met het cadeau aan moest, totdat hij zich de horrorverhalen herinnerde die zijn vader vertelde over de gevangenis in Texas, waar hij vastzat voor een reeks inbraken. Bobby leerde het voorwerp te zien als een handelsmerk van de familie, en sloop op een vroege morgen het huis uit om een ruit in te slaan bij een lokale supermarkt. Nadat hij zich naar huis had gehaast met een paar flesjes Coca-Cola in zijn handen, feliciteerde zijn vader hem alsof hij zojuist een homerun had geslagen. Voor de Bogles was de misdaad een soort familiebedrijf.

Pulitzer Prize-winnaar en New York Times-journalist Fox Butterfield zocht voor zijn nieuwe project een familie die in unieke mate bekend was met het rechtssysteem. Wat hij vond overtrof zijn verwachtingen: een familie waarvan zes mensen momenteel vastzitten in de staat Oregon, met in totaal zestig mensen die sinds 1920 vast hebben gezeten in een gevangenis of andere instelling. In het boek dat hieruit voortkwam – In My Father’s House: A New View of How Crime Runs In The Family – zoekt Butterfield verschillende leden van de familie op binnen en buiten de gevangenis, en overtuigde hen om hun verhalen te vertellen om zo de factoren te onderzoeken die bij hebben gedragen aan hun lange geschiedenis van aanvaringen met de wet. VICE sprak hem over wat voor implicaties dit heeft in een tijd waarin misdaad weer harder aangepakt dreigt te worden.

VICE: Waarom focus je je zo op de rol van het gezin, terwijl er ontzettend veel onderzoek is gedaan waaruit blijkt dat omgevingsfactoren als armoede veel invloed hebben?
Fox Butterfield: Ik raakte hierin geïnteresseerd door verschillende onderzoeken uit de VS en Londen, over hoe criminaliteit vaak in de familie zit. We hebben de neiging om niet meer over witte criminelen te schrijven in de VS, het is zó gefocust op de zwarte gemeenschap. Ik wilde een witte familie vinden en ras wegnemen uit het verhaal. Niemand heeft ooit echt wat gedaan met die onderzoeken, hoewel ze al jaren bestaan. Niemand heeft gekeken waarom die families zo functioneren.

Waarom denk je dat die studies niet bekender zijn?
Toen ik het er met een aantal criminologen over had, vertelden ze dat veel Amerikaanse criminologen in de VS bijna bang zijn om onderzoek te doen naar de rol van familie. Vrij kort geleden zou je nog als racist worden bestempeld als je suggesteerde dat er een verband bestond tussen enerzijds misdaad, en anderzijds familie, of biologische of genetische factoren. Heel veel criminologen zijn toen in andere richtingen gaan zoeken. Ze keken naar de rol van slechte wijken, armoede, gangs en drugs. De achtergrond van hun familie werd genegeerd, ook al lagen de onderzoeken voor het oprapen. Toen ik zag hoe uitgebreid die studies waren, zag ik het als een kans en ben ik erin gesprongen.

Was je doel met dit boek om hier licht op te schijnen binnen de criminologie, of ging het je echt om de geschiedenis van de familie Bogle?
Eigenlijk beide. Het intellectuele fundament en de achtergrond van het boek komen voort uit onderzoeken naar de rol van familie in de criminaliteit. Dat is het geraamte van het boek. Maar het vlees en bloed zijn de verhalen van de familie Bogle. Ik hoop dat het een geslaagde combinatie is geworden.

Het is best risicovol om mensen te veroordelen op basis van hun afkomst. Welke conclusies kunnen er volgens jou getrokken worden over de familie Bogle, naast de ontelbaar aantal keren dat ze de wet hebben gebroken?
Toen ik in gesprek ging met de familieleden, zeiden ze allemaal dat – toen ze heel jong waren – hun ouders, ooms, tantes en andere oudere familieleden met ze op pad gingen om misdaden te plegen. Dat was gewoon een normaal deel van hun activiteiten, dat is wat ze deden. Eens per week nam Rooster Bogle zijn zoons mee naar een gevangenis in hun woonplaats Salem in Oregon. “Kijk maar goed jongens, want als jullie straks groot zijn, wonen jullie hier,” zei hij. Dat zagen ze niet als een waarschuwing, maar als een aanmoediging.

Crimineel worden zou iets zijn waar hun familie trots van zou worden. Criminologen noemen dat de sociale leertheorie. Het is een proces van imitatie. Toen ik er iets dieper op inzoomde, zag ik veel sociale controle, de kinderen hadden geen sterke banden buiten de familie. Ze voelden geen sympathie voor leraren en gingen niet naar scouting. Ze honkbalden niet. Ze gingen niet naar de kerk of naar de zondagsschool. Ze behoorden tot geen enkele sociale groep en hadden geen andere rolmodellen dan de ouderen in hun familie. Hun enige banden waren met mensen binnen de familie, die allemaal al crimineel waren.

Hoe zorgde je ervoor dat je geen gevaarlijke conclusies trekt over het verband tussen genen en criminaliteit?
Ik raakte geïnteresseerd in de rol van familie en genetische factoren, omdat het sinds we het menselijk genoom hebben ontcijferd, voor criminologen mogelijk is geworden om daarover te praten. Dat was kort geleden nog onmogelijk, want als je een verband suggereerde tussen biologie of genen en criminaliteit, werd je een racist of een nazi genoemd. Nu zijn er criminologen die hieraan werken en bepaalde genen ontdekken, die in combinatie met een omgeving zoals die van de familie Bogle gevoelig zijn voor een bepaald type gedrag.

Het gen dat mensen impulsiever kan maken is het interessantst. Dat maakt je natuurlijk niet direct een crimineel, maar het is vaak een voorbode van criminele activiteiten. Ik heb dat bekeken, maar ik ben geen geneticus. Ik ben ook geen wetenschapper, dus ik kan er niet te diep op ingaan. Er wordt interessant onderzoek gedaan op het gebied van de rol van je genen, maar de mensen die daaraan werken zijn voorzichtig met uitspraken over de vraag of er wel of niet iets bestaat als een “criminaliteits-gen.” Er zijn duizenden genen, en het gaat om de combinatie van bepaalde genen en familieomstandigheden – zoals bij de Bogles. Je moet ze beide hebben, het gen en de omstandigheden.

Ben je bang dat jouw ideeën over criminaliteit als familiekwaal als problematisch worden geïnterpreteerd, zeker nu, met de strenge aanpak van criminaliteit in het Amerika van Donald Trump?
Ik ben gestopt met proberen te voorspellen wat Trump allemaal gaat doen. Ik hoop dat het boek sterk genoeg is om voor zichzelf te spreken, en niet in een debat tussen links en rechts of pro- versus anti-Trump wordt betrokken. Ik zeg niet dat er families zijn die vervloekt zijn door bepaalde genen, die nooit meer kunnen veranderen, want ik zie wel degelijk mensen veranderen. Maar ik denk dat we een veel efficiënter rechtssysteem zouden kunnen hebben als we ons bewuster worden van hoe criminaliteit in je familie kan zitten. We zouden met jonge kinderen uit zulke families kunnen werken. Hoe eerder je gedrag verandert, hoe makkelijker het gaat.

Ik heb in de gevangenis gezeten en weet een beetje hoe het er daar aan toegaat en wat de criminele mentaliteit is. Hoe denk je dat die mentaliteit generaties lang heeft overleefd binnen de familie Bogle?
Die mentaliteit waar je het over hebt is in hun familie ingebakken. Ze bewaarden dingen, tradities en de mentaliteit. Ze waren er trots op. Rooster zette bij zijn kinderen ook kleine tattoo’s. Het zijn drie kleine puntjes op de linkerwang, net onder het linkeroog. Hij zei tegen hen dat het een zigeunerskenmerk was, maar eigenlijk was het iets dat gevangenen hadden in gevangenissen in de jaren vijftig en zestig. Volgens mij is dat niet doorgezet, maar toentertijd hadden ze het bijna allemaal.

Het lijkt erop dat het niet alleen een kwestie van overleven was, maar meer een punt van trots. En dat ze actief en bewust de waarden waar onze samenleving op is gebouwd verwierpen.
Op een bepaalde manier is dat onderdeel geworden van hun familie-identiteit. Dat is waar ze in geloofden. De Bogles waren een soort clan. Ze gingen alleen met elkaar om, ze hadden niet echt andere vrienden en ze verboden hun kinderen om met anderen te spelen. Ze speelden alleen met hun eigen familieleden, dat was ook een factor in hun verhaal. Ze wilden niet dat andere mensen wisten hoe zij leefden. De kinderen werden alleen opgevoed door hun vaders, moeders, tantes, ooms, opa’s en oma’s. Ze wisten niets over andere mensen. Je kan dus zeggen dat afgesloten worden van de samenleving, een belangrijke factor is.

Denk je dat dit verhaal meer te maken heeft met armoede en een gebrek aan kansen, of aan hun wereldbeeld? Of is dat een onmogelijke keuze om te maken?
Daar heb ik een tijdje mee geworsteld. De familie Bogle is een witte, kansarme familie. Ze hebben niet te maken met de problemen waar Afro-Amerikanen tegenaan lopen, door hun huidskleur, maar wel met het feit dat mensen vooroordelen over ze hebben. Maar ze hebben een bepaalde kijk op de wereld, en in die wereld vinden zij dat ze goed zijn in misdaden plegen. En daar zijn ze trots op. Voor hen is het iets cultureels.

Niet om het punt weer te benadrukken, maar wat doe je om te voorkomen dat dit boek tot stigmatisering leidt, of de verspreiding van het idee dat mensen verdoemd zijn door hun genen?
Ik verwijs naar meerdere mensen die aan dit leven zijn ontsnapt. Tammie Bogle is een diep religieus persoon. Ondanks dat veel van haar broers en een paar van haar kinderen in de gevangenis zijn beland, heeft haar sterke band met haar religie haar op het goede pad gebracht. Ashley Bogle besloot al vroeg dat ze het niet wilde, terwijl ze omringd was door criminelen. Het was niets voor haar en ze richtte zich op haar studie. Ik geloof niet dat mensen voorbestemd zijn voor de criminaliteit. Ze kiezen ervoor. Daarom zeg ik ook niet dat iedereen in die familie een crimineel zal worden. Er is altijd een uitweg.

Dit artikel verscheen eerder op VICE US.