Betere baby's bouwen

Kom er maar in doemdenkers: een geneticabedrijf heeft recentelijk een patent gekregen voor een systeem dat ouders-to-be de uiterlijke kenmerken van hun ongeboren kindje laat kiezen. Alles van haarkleur tot spiersterkte tot levensverwachting.

Het patent omschrijft een methode dat in essentie een soort genetisch shoppen mogelijk maakt. Stelletjes geven aan wat ze precies in hun baby’tje zoeken en de technologie matcht die voorwaarden vervolgens aan sperma- en eicellen van donoren die de gewenste uitkomst geven. Of, in patentpraat:

De ontvanger kan specifieke fenotypen die hij/zij wenst in zijn/haar hypothetische nakomelingen aangeven. Op basis van de genotype-informatie van de donors en de ontvanger maakt het donor selectie-apparaat overervingscalculaties behorende aan de fenotypes en identificeert een of meerdere geschikte donoren voor de ontvanger.

De illustraties in het bestand tonen een simpel checkbox systeem, maar zoals valt op te maken uit de omschrijving van het patent -- #854333, “Gamete donor selection based on genetic calculations – wordt het ook mogelijk om gewoon in klare taal uit te spreken wat je allemaal van je baby verwacht:

In sommige uitvoeringen kan de ontvanger een kwalitatieve query invoeren in natuurlijke taal. Bijvoorbeeld: “Ik prefereer een lage kans op colorectale kanker en aangeboren hartaandoeningen en ik verkies groene ogen boven andere kleuren. De risico’s van colorectale kanker en hartaandoeningen zijn voor mij even belangrijk, de kleur van ogen minder. Wie zijn de meest geschikte donoren in de database op basis van deze voorkeuren?”

Hoewel het al een tijdje ethisch geaccepteerd is om embryo’s te screenen op erfelijke ziektes voor in-vitrofertilisatie, is genetische verrijking een klassiek voorbeeld van een hellend vlak. Een vlak dat zou kunnen hellen naar het soort sci-fi voorstellingen van een genetisch gemanipuleerd superras -- inclusief alle onnatuurlijke consequenties die daar op kunnen volgen. Want op welk punt verandert de methode van het screenen op ziektes naar één die je een baby laat kiezen met niet alleen groene ogen maar ook nog eens een uitzonderlijk hoog IQ?

Het customizen van baby’s is wetenschappelijk mogelijk en tot op zekere schaal al aan de orde. Zogeheten ‘pre-implantatie genetische diagnostiek’ (PFD) is stilletjes aan aan het veranderen van het spotten van medische condities naar een praktijk waarin ook op basis van cosmetische kenmerken – zoals bijvoorbeeld geslacht – geselecteerd kan worden.

Met 23andMe’s nieuwe patent zou het bedrijf in theorie een design-your-own-baby-service kunnen ontwikkelen. Hierbij moet gezegd dat het bedrijf erbij zweert dat dit nooit de intentie zal zijn, en het alle moeite doet de angst weg te nemen dat ze in de 'baby shopping business' zitten.

Het bedrijf laat in een blogpost weten dat het systeem in het patent vijf jaar geleden is ingediend en bedoeld is als toevoeging op een al bestaand systeem genaamd de Family Traits Inheritance Calculator. Dit systeem is een tool die toekomstige ouders enkele kenmerken laat zien die hun toekomstige kind ‘zou kunnen erven’. “De taal van het patent gaat hierin verder en dus willen we zeer duidelijk zijn over onze technologie en intenties,” aldus de blogpost, die nogmaals herhaalt dat de focus van het bedrijf ligt op inzicht geven in genetische data en te helpen bij gezondheid.

Toch is het een hoop vertrouwen om in een bedrijf te stellen. Het feit dat bedrijven als 23andMe continue genetische technologieën blijven patenteren is voor veel mensen reden voor ongerustheid. Immers, nu het bedrijf de mogelijkheid heeft zich als designerbaby service te promoten, hoe kunnen we er dan zeker van zijn dat ze dat niet zullen doen?

Op het moment is zelfs de kleinste hint naar eugenetica genoeg om mensen tegen je in het harnas te keren. Bovendien is het in sommige landen zelfs illegaal. Maar de realiteit is dat de veel stellen bepaalde aspecten van hun kroost nu al op de een of andere manier manipuleren. Met in-vitrofertilisatie kunnen stellen nu dus door een database van ei- en spermacel donoren scrollen en precies het profiel uitkiezen dat hun voorkeur het beste benadert. En wij maar ouderwets in de kroeg op zoek naar de beste partner in de hoop superieure nakomelingen te produceren.