Een terugblik op het meest legendarische Nederlandse Songfestival-optreden ooit

Vanavond staat OG3NE in de finale van het Eurovisie Songfestival en je kan er de klok op gelijk zetten dat Nederland weer zesde wordt, of dertiende, of een andere onbeduidende plek op de eindlijst behaalt waardoor iedereen OG3NE volgende week al weer vergeten is. Laten we daarom teruggaan naar 1999, het jaar van waarin Double Date een wél legendarisch optreden verzorgde, met hun nummer Email to Berlin. Ze eindigden weliswaar niet hoog op de Europese ranglijst – sterker nog ze mochten niet eens meedoen omdat ze het Nationale Songfestival niet hadden gewonnen – sterker nog ze eindigden stijf onderaan omdat niemand in de geschiedenis ooit zo vals heeft gezongen als de tweelingzussen Barbara en Isabelle Kuylenburg. Kijk:

Ik was 11 toen deze ramp zich voltrok. De tweelingzussen waren twee nichtjes van een jongetje in mijn klas, en ik weet nog goed dat er lustig en lacherig over werd gepraat door klasgenootjes, meesters, overblijfjuffen en schoolpleinouders. Heel Nederland praatte erover. Door alle publiciteit was het nummer nog een korte tijd een culthit die in de Top 40 belandde. Ook moest er dat jaar worden gestemd voor de Provinciale Staten, en om mensen naar de stembus te krijgen hingen er in het hele land billboards met een foto van de tweeling en de tekst: "Doe meer met je stem!" Ik denk dat weinig typischer is voor de Nederlandse cultuur dan dat iets zo'n nationale hit wordt, puur omdat het zo slecht is dat het publiek na de laatste uithaal letterlijk met de handen voor de ogen zit.

Veel mensen in de zaal dachten dat ze werden gefopt, en in een aflevering van Bananensplit terecht waren gekomen. Je moet weten dat er in de jaren negentig geen terrorismedreiging was, geen grote wereldoorlogen, geen extreemrechts populisme, en dat terechtkomen in een aflevering van Bananensplit voor veel mensen het grootst denkbare gevaar in hun leven was. Het vermoeden werd trouwens niet weggenomen door het feit dat de toenmalige presentator van het programma Ralph Inbar (rip) aanwezig was in de zaal:

Achteraf ging het verhaal dat de monitor het niet deed waardoor Barbara en Isabelle zichzelf en elkaar niet konden horen. Dat zal allemaal wel, maar weet je, de uitvoering van Email to Berlin is veel meer dan alleen een historisch vals optreden van een eeneiige joodse tweeling. Sowieso zijn er een hele hoop prachtige details rond het hele gebeuren (zo staat op Wikipedia het belangrijke feit dat Isabelle nadat ze de Havo had afgemaakt nog een tijdje op een kibboets heeft gewerkt), maar het hele lied is, geheel per ongeluk, een komisch monument van het pre-internettijdperk.

Een nummer dat futuristisch probeert te zijn door een ode te brengen aan een gloednieuw medium: email, en dat hele computergedoe in het algemeen. Deze song laat precies zien hoe we tegen internet aankeken, vlak voordat het ons overkwam en we niet meer terug konden en we voor altijd zouden veranderen in de bleke internetnerds die we nu zijn. Internet was cool, of juist iets voor nerds, maar niks er tussenin zoals 'het is er gewoon'. We hadden op zich wel ontzag voor het cyberweb, maar deden er ook lacherig over. Zoals Paul de Leeuw, die het nummer aankondigt door gekscherend allerlei hilarische futuristische nerdtermen als 'apenstaartje', slash', 'reply' en 'adress forward' achter elkaar te plakken.

Ook leest hij ogenschijnlijk een autocue voor waar het concept van het nummer wordt uitgelegd: "Ze nemen de internet als kapstok, en dan de email." ??? Wat de fuck betekent dit? Dit is precies je demente tante die met haar moeilijkste gezicht vraagt of je haar kunt helpen het "www-adres van de surf op te googelen", maar dan live op tv!

In het openingsfilmpje spelen ze ook met z'n tweeën een spel op de computer (voor de jonge lezers: dit is iets wat de mensen deden, in het begin van het computertijdperk: samen achter één computer zitten, omdat ze nog gewend waren aan sociale interactie en niet begrepen dat computers bedoeld zijn om eenzaam en apathisch achter weg te kwijnen). Paul de Leeuw zegt vervolgens: "Nou denk je dat het hele brave internetmeisjes zijn, maar de waarheid, is anders. HOUSEEE!"

In 1999 was je óf een gestoord wijf dat elk weekend in de club compleet naar de tyfus ging op van die wilde housemuziek en pillen popte tot buiten de zon weer opkwam, óf een braaf internetmeisje dat wist hoe de fuck een zoekmachine werkte maar waarschijnlijk nooit seks of vrienden had. Laten we eerlijk zijn, dat is nu wel anders. De meest gestoorde dingen die je kunt doen in de club komen nog niet in de buurt bij alle obscene en kwaadaardige shit die je op internet kunt vinden en doen.

Maar oh jongens, de song, de song. Al meteen na de harp-intro wordt er vol op het futuristische orgel gegaan met een heuse inbelsound op de beat. Inbellen was iets dat je in die tijd moest doen om op het internet te geraken en dat maakte dan altijd dit geluid, alsof er een ladderzatte robot in je computer zat opgesloten die opeens begon te kermen. Vervolgens begint het couplet:

Bedenk even hoe weinig er terecht is gekomen van deze droom van het internet. Ooit was het een magische plek waar je naartoe kon gaan om avonturen te beleven, door Europa kon reizen, de wereld in je handen te voelen. Je moest dan wel eerst naar een fysieke plek lopen, een plek waar je pc stond, maar daar bevond zich dan ook wel het toverscherm dat je naar één groot gestoord universum vol wild plezier teleporteerde. Welke afslag heeft het internet precies genomen waardoor het is verworden tot 'op je telefoon naar Dumpert surfen en je aftrekken op een filmpje met de titel 'Nachtkanonnen 38', nadat je "Prima kwarktassen" hebt gecomment? Gisteren zat ik tijdens het kakken op Insta door alle foto's te scrollen die mensen hadden gemaakt van een regenboog die blijkbaar boven Amsterdam hing en dit is letterlijk het spannendste avontuur dat ik deze week op internet heb meegemaakt.

Ik wil ook zeker even de aandacht vragen voor de dansers, met moves die zó niet sick zijn dat ze weer angstaanjagend dope zijn.

Tijdens de bridge begint een jongen met een soort priesteroutfit opeens over Jeruzalem te zingen. Waarom precies blijft volstrekt onduidelijk, al ligt het voor de hand dat het een knipoog is naar het joodse bloed van de tweelingzus. De jongen – die ze waarschijnlijk hebben opgepikt tijdens hun verblijf op de kibboets – typt ondertussen driftig op een toetsenbord dat is aangesloten op de toen net gloednieuwe iMac. Shalom!

De performance eindigt met een loeponzuivere uithaal en hetzelfde inbelgeluid uit de intro. De kwelling zit erop, geschiedenis is geschreven. Een performance die zo daverend slecht is wordt plotseling weer zuivere kunst, blijkt.

Na de ironische roem van Email to Berlin heeft Isabelle nog meegedaan met Big Brother Vips, maar daarna verdwenen de zussen in het zwarte gat van gevallen BN'ers. Ik vraag me af of ze vanavond voor de tv zitten en terug zullen denken aan die legendarische dag in 1999.