Als ik zijn studio binnenloop, is Ammar Al Attar kleine doosjes en enveloppen aan het sorteren die op zijn bureau liggen, naast cassettebandjes van zijn favoriete muzikanten. De rest van de ruimte in het Sharjah Art Foundation is gevuld met tientallen foto’s – nieuw en oud. De afgelopen twee jaar heeft de documentairefotograaf gewerkt aan het project Aks al Zaman (Omgekeerde Momenten). Zijn doel is om de geschiedenis van de eerste fotografen uit de Emiraten te weergeven door de ontwikkelingen van de oudste fotostudio’s van het land te bestuderen – daar ligt al het werk van de oprichters en de archieven die de tand des tijds hebben doorstaan.
Advertentie
Tijdens het proces interviewt Ammar de fotografen of hun families op zoek naar ooggetuigen die in die periode actief waarin binnen de fotografie. Hij verzamelt ook gearchiveerde afbeeldingen — hij print dus ook niet ontwikkelde negatieven uit — en scant deze in. Zo wil hij een digitale collectie opbouwen die voor eeuwig mee kan. De 35-jarige hoopt dat Aks al Zaman het eerste uitgebreide onderzoek wordt naar de evolutie van de kunstfotografie in de Emiraten.
Een bruiloft in de Emiraten in de jaren zeventig. Deze foto komt uit een grote opslag van foto’s die Ammar op het internet vond dus de naam van de fotograaf is onbekend.
Tot nu toe heeft Ammar zo’n twintig studio’s in kaart gebracht. Die zijn gesticht door fotografen uit India, Pakistan, Iran en de Emiraten. Sommigen zijn zelfs opgericht voor het ontstaan van de Verenigde Arabische Emiraten in 1971. De grootste uitdaging was om de informatie te vinden over het werk van de invloedrijke fotografen. Zij waren namelijk al gestorven of ergens anders gaan wonen nadat hun studio’s werden gesloten.Maar met degenen die hij makkelijk kon opsporen, heeft Ammar lange interviews gehouden. Hij leert van hun professionele tips en trucs. Ze vertellen hem over de culturele barrières uit die tijd. Hij vertelt me dat zijn werk altijd een “reflectie van de actualiteit moet zijn, meer dan alleen iemands techniek.”
Een katholieke kerk in Dubai in de jaren zeventig. Onbekende fotograaf.
Twee fotografen staan tot op heden het meest centraal in het project: Pret Ratman en Abdullah Murad. Ratnam, een Indiase fotograaf uit Kerala, is in de jaren zeventig naar de Emiraten gekomen. Hij wilde in eerste instantie in de olie-industrie werken, maar kwam uiteindelijk bij zijn oom in een fotostudio terecht in Abu Dhabi. In 1982 opende hij in samenwerking met United Colour Film zijn eigen studio in Sharjah. Het was het eerste bedrijf dat foto’s drukte in het land. Ratman heeft een groot deel van zijn archief aan het project geschonken – een serie van zowel persoonlijke portretten als oude monumenten.
Advertentie
“Het werk van Murad vertegenwoordigt een enorm keerpunt in de foto- en filmindustrie in de Emiraten,” vertelt Ammar. Murad studeerde in Europa en keerde begin jaren zeventig terug naar de Emiraten. Toen hij thuiskwam, kwam hij erachter dat fotografen hun negatieven naar Londen of Libanon stuurden om ze te laten drukken, en hierdoor maanden moesten wachten. Daarom besloot hij om het eerste lokale kleurlab in Ajman te openen. “Hij veranderde het concept van fotografie en moedigde mensen aan om het serieus te nemen.”
Pret Ratman (staand, uiterst rechts) poseert op een van de eerste foto’s in zijn studio in Sharjah in 1982.
Toch komt de meerderheid van Ammars foto’s uit een collectie die hij op internet kocht. Hij weet niet wie de fotograaf is, maar denkt op basis van de foto’s dat het een Britse vrouw is die ergens tussen 1972 en 1976 naar de Emiraten is gekomen. De collectie bevat foto’s uit Jordanië en Saoedi-Arabië van de jaren zestig en zelfs wat foto’s uit Palestina in de jaren vijftig. De ongeïdentificeerde fotograaf heeft ook de bouw van de Al Shindagha-tunnel in Dubai vastgelegd – de oudste en drukste tunnel van de stad.“Dit project draait om meer dan alleen fotografie,” legt Ammar me uit. “Het is een kans om de rijke culturele geschiedenis van de regio te bewaren.” Zijn ultieme doel is om een instituut op te richten dat de fotogeschiedenis van de Emiraten en de Golfstaten beschermt, “omdat de geschiedenis die in foto’s wordt verteld de meest eerlijke weergave van het verleden is.” Ammar wil ook zijn volledige collectie in een online database zetten die voor iedereen toegankelijk is. “Ik wil geen monopolie op deze verhalen,” vertelt hij. “Ik wil ze delen met mensen, want deze verhalen zijn het delen waard.”
Advertentie
Scroll naar beneden om meer foto’s van Aks al Zaman te zien.
Een bruiloftsfeest in de Emiraten in de jaren zeventig. Onbekende fotograaf.
Drie mannen relaxen op een strand in de jaren zeventig. Onbekende fotograaf.
Een man kijkt naar de bouw van de Al Shindagha-tunnel in Dubai, die werd geopend in 1975. Onbekende fotograaf.
Een portret van Mohammed al-Dukhan door Prem Ratman. Mohammed was een regelmatige bezoeker van de studio van Prem.
De schoonmaakruimte op de vismarkt van Dubai. Onbekende fotograaf.
Nog een foto van de ongeïdentificeerde fotograaf waarvan Ammar denkt dat ze een Britse toerist was.