Een terugblik op de keer dat Bokito een vrouw schaakte

Vroeger was een dagje naar de dierentuin een uitstekend idee voor een romantisch dagje uit. Je vergaapte je aan de aapjes, lepelde een paar leuke feitjes op over stokstaartjes om indruk te maken op je date en als je vervolgens ook nog liet doorschemeren dat je het eigenlijk tóch wel zielig vond, al die dieren in te kleine hokken, was de kans dat je die avond samen tussen de lakens belandde nagenoeg 100 procent. Maar tijden veranderen.

Die tijden veranderden om precies te zijn tien jaar geleden. Precies tien jaar geleden ontsnapte Bokito, de zilverruggorilla in Diergaarde Blijdorp, uit zijn verblijf, waarmee hij met één welgemikte sprong de bekendste aap van het land werd. Maar nog belangrijker dan het feit dát Bokito ontsnapte, is de reden waarom-ie dat deed – Bokito ontsnapte om er vandoor te gaan met de vrouw van een ander.

Het zou kunnen dat je bent vergeten hoe het ook alweer precies zat met die ontsnapping – het is immers alweer tien jaar geleden – dus laten we even terugkijken. In de weken voorafgaand aan zijn uitbraak was er een vrouw, ze heet Yvonne, die een keer of vier per week naar de dierentuin kwam, speciaal voor de gorilla's, zo schreef de Volkskrant destijds. Tijdens die bezoekjes flirtte ze regelmatig met Bokito. Ze keek hem in zijn ogen aan, ondanks waarschuwingen van een verzorger om daar een beetje mee uit te kijken. Op een gegeven moment moet de vonk zijn overgeslagen en werd Bokito ook verliefd op Yvonne, en op die bewuste 18 mei 2007 dacht Bokito: fuck it, ik spring hier gewoon even dat verblijf uit, en neem deze vrouw mee voor in mijn harem. Dat was natuurlijk ook weer niet de bedoeling van Yvonne, die zich het apezuur schrok, wilde wegrennen, maar even niet helemaal accuraat de krachten van een gorilla had ingeschat. Bokito greep Yvonne, brak een paar van haar botten en beet haar zeker honderd keer. Gorilla's houden er blijkbaar andere versiertechnieken op na dan mensen. Nadat Bokito zich op Yvonne afgereageerd had rende hij een restaurant in, waar nog een paar mensen gewond raakten. Yvonne overleefde de avances maar net, en kampt tot de dag van vandaag met de gevolgen van de uit de hand gelopen versierpoging. Dat is zeer spijtig, en het is terecht dat er nadat dit allemaal gebeurde veel aandacht uitging naar Yvonne – die lag immers flink in de kreukels – maar laten we vandaag, op de tiende verjaardag van het incident, eens stilstaan bij een slachtoffer van dat vaak vergeten wordt: de man van Yvonne.

Volgens het artikel in de Volkskrant kwam Yvonne namelijk niet in haar eentje naar de dierentuin, maar met haar echtgenoot, de man met wie ze getrouwd was, en voor zover ik heb kunnen nagaan nog steeds is. Stel je even voor dat je getrouwd bent met – naar we mogen aannemen – de vrouw van je leven. Jullie gaan naar de dierentuin, en je partner vindt het daar zo leuk dat ze de hele tijd terug wil, tot op het punt dat jullie vier keer per week in die dierentuin staan. Dan daalt langzaam het besef in dat je vrouw, die ene die je voor het altaar eeuwige trouw beloofde, verliefd is op een ander. Op een aap om precies te zijn. Kijk, ik kan het me best voorstellen dat je als vrouw verliefd wordt op een gorilla als Bokito. Ik ken de man van Yvonne verder niet, maar ik kan me niet goed voorstellen dat hij net zo'n brede borstkas heeft als een zilverruggorilla. Maar hoe ga je daar als man mee om? Praat je daarover? Maak je afspraken? Neem je het haar kwalijk? Pel je vaker in de week een banaantje , in de hoop dat je vrouw weer meer naar jou toe trekt?

Als je erachter komt dat je vrouw omgang heeft met een andere vent, kan je haar daarop aanspreken. Je kunt ook tegen die vent zeggen dat hij bij je vrouw uit de buurt moet blijven, en als dat niet helpt kan je die boodschap met enig geweld wat kracht bijzetten. Ik moedig dat niet aan, maar dit is iets dat gebeurt. Maar hoe pak je dat aan als die vent in kwestie een reusachtige gorilla is? Praten heeft geen zin, want apen spreken onze taal niet, en omgekeerd spreekt de man van Yvonne waarschijnlijk ook geen aaps. Het lijkt me ook niet handig om het op een handgemeen aan te laten komen, want hoe dat afloopt hebben we precies tien jaar geleden kunnen zien: niet best.

Toch ging de man van Yvonne elke keer braaf mee naar de dierentuin. Misschien stond-ie er elke keer stikjaloers naast, kijkend naar hoe zijn vrouw stond te knipogen naar een reusachtige aap. Misschien vond-ie het juist wel hartstikke leuk. Misschien had hij zelf wel stiekem een oogje op een knappe leeuwin, dat weten we niet. Maar tien jaar geleden ging het dus gruwelijk fout. Zijn vrouw lag zwaargewond in het ziekenhuis, en zijn zelfvertrouwen moet toch ook een flinke deuk hebben opgelopen.

Later, toen Yvonne weer wat hersteld was, zijn zij en de man nog een paar keer terug geweest naar Bokito, in het kader van traumaverwerking. De liefde van Yvonnes kant was tegen die tijd enigszins bekoeld – niet geheel verwonderlijk, die aap had haar meer dan honderd keer gebeten, daar zou ik ook wel een keer een grens trekken.

Vandaag, op de tiende verjaardag van Bokito's ontsnapping, zullen al deze emoties weer opborrelen. Laten we daarom vandaag even stilstaan bij de man van Yvonne, de man wiens vrouw letterlijk werd afgepakt door een aap. En laten we hier in godsnaam een les uit trekken: neem je date nooit mee naar de dierentuin. Ten eerste omdat dierentuinen zielig zijn, dieren horen in het wild. Maar ook omdat je er nooit helemaal gerust op kunt zijn dat er niet ergens een aap zit die er vandoor gaat met je liefje.