Tomorrowland - De mooiste en lompste show die je gezien moet hebben

Tomorrowland is een mysterieus Mekka van heilige rave magie. Elke raver moet daar op zijn minst één keer zijn geweest, onder de modder komen te zitten en de bpm's aanbidden. Ter ere van het tienjarig bestaan heeft Tomorrowland twee weekenden in 2014, ogenschijnlijk zodat meer mensen erheen kunnen. Het eerste driedaagse weekend van dj's en dansen begon afgelopen vrijdag, 18 juli, tot 20 juli in een klein plaatsje genaamd Boom, in België. In de Benelux was Tomorrowland al jaren bekend, maar de rest van de wereld leerde het pas kennen in 2012, toen ze via een live stream een mainstage manifesteerde die zo groot en wonderbaarlijk was, dat menige raver ervan ging kwijlen. Het zorgde er ook voor dat SFX de organisator, ID&T, van het festival wilde kopen.

Tomorrowland is nu een wereldwijde franchise, met een editie net buiten Atlanta (TomorrowWorld) en volgend jaar de lancering van een nieuwe versie in de buurt van Saõ Paolo. Dit werd ceremonieel aangekondigd tijdens de set van David Guetta op zondagavond. De identiteit van Tomorrowland is nauw verbonden met de mainstage, die elke keer weer een sterk staaltje production engineering laat zien.

Dit jaar bestond de stage uit een wirwar van roterende tandwielen en een ronddraaiend waterrad, dat de uitstraling hadden van begin 1900. Het waterrad spatte druppels op de voorste rijen van de menigte, terwijl de LED projectieschermen een gezicht van een op Steampunk geïnspireerde robot weergaven. Ja, het was verbazingwekkend. Inderdaad, het liet de neonverlichting die op EDC gebruikt werd als lomp en standaard overkomen, en de omvang van Ultra als bombastisch en fantasieloos. Maar is steampunk niet ontzettend 2010? Wat het podium aan 'coolness' ontbrak werd goedgemaakt door de uitwerking.

Muzikaal gezien was de mainstage van Tomorrowland genre-bepalend, gevuld met artiesten die typische 'mainstage' muziek draaiden. Amerikanen als Kaskade en Krewella speelden hun bekendste tracks, om het hongerige publiek (waarvan de meesten uit volle borst mee konden zingen) voor zich te winnen. Beide artiesten benadrukten de internationale diversiteit van het publiek, en hadden ook door dat de Amerikanen niet in de meerderheid waren. Nog een voorbeeld: Afrojack maakte een vrije val richting de irrelevantie, met een set die pijnlijk afhankelijk was van de tracks van zijn laatste (en door de meeste critici neergesabelde) album. Het waren onze Benelux broeders die zich gewillig openstelden voor het materiaal van de Armin van Buuren wannabe, en vol trots "Pon De Floor" mee zongen alsof het de eerste keer was dat ze de plaat hoorden.

Dit was niet het enige bizarre op Tomorrowland. In welk universum is het logisch dat Skrillex voor Dimitri Vegas & Like Mike opent? In dat van ID&T natuurlijk, dat toevallig ook de manager is van het verlegen duo. Het is geen slechte wereld om in te leven. Op het terrein kun je geïnspireerd raken door Engelse cliché-teksten die over het hele festival verspreid staan ("Live Your Dream" en 'Today is a Gift"). Dit zijn de kenmerken van ID&T events, het zijn overblijfselen van een cultuur die is blijven hangen in de jaren negentig hippie nostalgie, die de belofte van de eerste rave golf vierde en de ernst van het ervaren van een vernieuwde wereld, het best gedocumenteerd in de muziekvideo uit 1990 van Jesus Jones' "Right here, Right now".

De wereld van Tomorrowland is een magische plek, waar het je niets verbaast dat er zomaar een gechoreografeerde vuurwerkshow klaarstond op het moment dat Alesso toevallig "Calling (Lose My Mind)" draaide op de mainstage zaterdag. Zelfs ondanks het feit dat publiek versteld stond van de show, terwijl het vuurwerk over hen heen schoot, was Alesso maar een opwarmertje. De main acts van de zaterdagavond (en eigenlijk het hele weekend) waren de Nederlandse messias en diens Nederlandse vader: Hardwell en Tiësto, zowel afzonderlijk, als met elkaar.

Tomorrowland heeft zich dit jaar gemanifesteerd als het rave-toevluchtsoord voor alle fistpumpers van de Lage Landen. Een broederparadijs dat de eigenaardigheden van Berlijn en de wreedheid van Ibiza mijdt, en de plek waar het grootste gedeelte van het publiek een blanke shirtloze man is. Daar mogen we niet kritisch over doen, maar dat zou eigenlijk wel moeten. Voor een organisatie die zo trots is op haar ruimdenkendheid en community met hetzelfde gedachtegoed, is het een enorme tekortkoming, zo niet een zwaktebod, dat het maar zo'n beperkt eenzijdig aantrekt. Hebben de initiatiefnemers van ID&T ooit wel eens voet in Trouw gezet? Zijn ze ooit een keer naar Londen geweest? Realiseren ze zich dat de wereld die ze maar al te graag willen verenigen in hun ravewereld groter en dermate diverser is dan de meerderheid van het publiek dat hier rondloopt?

Met zoveel poespas op de grote stages stonden de kleinere stages letterlijk en figuurlijk op de achtergrond. Op zaterdag probeerde Will Sparks los te gaan in de V Sessions vs Doorn Stage, een metale doos met het klimaat van een jungle, met begrijpelijke slappe resultaten. Seth Troxler zette zijn eigen afkeur voor festivals aan de kant en draaide een solide, misschien wat voorspelbare, set op de Cocoon stage. De volgende dag hostte Cocoon een door Richie Hawtin samengestelde line-up, met een schitterende diepe set van Ida Engberg. De meest unieke fysieke ruimte, een vlechtwerk van bamboe in de vorm van een arena, die Tarantula heette, was zaterdag het toneel voor een aan drugs refererende Ketaloco. Waar Eats Everything en anderen ironischere, minder k-hole-achtige techno draaide.

Is het fair dat een echte house god als Derrick Carter zondagavond voor een publiek van minder dan honderd man staat te draaien op zijn eigen stage in de Tarantula? Nee, maar zij die geen dance-pop willen draaien moeten het doen met wat ze kunnen krijgen. Eerlijk, tegen de tijd dat Guetta met zijn smaakvolle knotje in 'Titanium' stonden, draaide het meer om de kwantiteit van de drank, dan om de kwaliteit van de muziek.

Net als de rest van Noord-Europa, zijn België en ID&T nog in ontkenning omtrent de opwarming van de aarde en hebben ze geen maatregelen getroffen tegen de warmte, zoals ventilatoren (laat staan airconditioning) op plekken waar dit wel zou moeten (zoals shuttlebussen zonder ventilatie).

Er zijn nergens plekken waar je je waterflesje kan hervullen. Misschien wanneer het een frisse twintig graden is maakt dit niet zoveel uit, maar als de temperatuur op een benauwde dertig graden of meer uitkomt, zoals afgelopen weekend het geval was, dan is dit volkomen belachelijk. Toegewezen "verfrissingspunten", die grensden aan de gehate wc's, bestonden uit beheerde tafels met gemeenschappelijke flesjes body spray (die, in vergelijking tot de gemiddelde parfumlucht van het publiek, een slap aftreksel was van deodorant) en wastafels die bedoeld waren voor zowel het wassen van je handen, als het bijvullen van je flesje. Walgelijk. Was het te moeilijk voor ID&T om een koud kunstje af te kijken bij hun SFX zusje, Made Event, en gratis water weg te geven zoals op Electric Zoo?

Het is leuk dat hostesses in uniforms de ravers welkom heten op de luchthaven van Brussel op de donderdag voor het festival, met borden om ze naar het gratis transport te leiden, maar dat kan niet de enige keer zijn dat er rekening wordt gehouden met de behoeften van de fans.

Het staat als een paal boven water dat dit festival is gelocaliseerd op een plek, die eigenlijk een aangelegd park is in een moeras. Als het weer goed is, is het prachtig om te flaneren over bruggetjes om van de ene naar de andere stage te komen, lijf aan lijf te lopen met andere ravers, kleine stage feestjes te ontdekken met Stafford Brothers of Rusko, maar uiteindelijk is de pijnlijke, maar keiharde waarheid dat over tien jaar het klimaat nog warmer is en Tomorrowland nog drassiger.

Ondanks alle lasten en tekortkomingen is Tommorowland te gek. Je hoeft de troep van de mainstage closing sets niet leuk te vinden om je te vermaken door op en neer te springen met vreemden. Je hoeft geen kenner te zijn om in het zonnetje te genieten van een drankje en dansje met je vrienden met een oneindig aanbod van dj muziek in alle mogelijke vormen.

Misschien vinden de meeste Tomorrowland herinneringen wel off-stage plaats: als vreemden midden in publiek opeens een choreografie beginnen uit te voeren, of ravers uit Argentinië, India of Californië elkaar tegenkomen en high-fiven bij het zien van elkaars vlaggen. Of in het door Smirnoff-gesponsorde huis, waar tussen of na de sets van Zeds Dead en Pierce Fulton, random mensen opeens achter de draaitafels gingen staan en spontane, crowd-pleasing sets weggaven voor mensen die gewoon wilden dansen. Het was onbevangen dance; gelijkwaardig en vrij van de druk van een vaste settijd.

De jeugd van tegenwoordig is verwend als het gaat om dance festivals kiezen. Wie de hype volgt en de trip naar België maakt, raakt misschien teleurgesteld door het karakter van de omgeving en hoedanigheid van het publiek. Maar iedereen die zijn ogen kan sluiten en mee kan gaan op de beat zal een fantastische tijd beleven. Met de ogen geopend is het een ervaring die je nergens anders zult meemaken en zeker de reis waard.