In Marokko slikken de bolletjesslikkers geen coke maar hasj

Dat coke vaak de lange weg door iemands lichaam heeft afgelegd voordat het in je eigen neus verdwijnt, daar zijn wel aan gewend. De bolletjesslikker uit Suriname of de Antillen was jarenlang een soort cultureel fenomeen, tot je er opeens niet zo veel meer over hoorde, omdat de controles strenger werden en andere routes efficiënter bleken.

Maar in Marokko bestaan ze nog, de echte bolletjesslikkers. Ze slikken alleen geen coke, maar hasj.

Bolletjes slikken is in Marokko een flexibele vervoersmethode in een enorme cannabisindustrie. In het Rifgebergte staan namelijk eindeloze velden vol met wiet in de volle zon en de droge wind te wachten op hun verwerking tot hasj. Honderduizenden mensen hebben een baan die verband houdt met het produceren van het spul.

Die hasj is bedoeld voor de Europese markt, waaronder ook de Nederlandse. Daarom reisde ik onlangs naar Marokko, om te kijken waar al die hasj eigenlijk vandaan komt. Het is goed voor 16% van de verkoop in Nederlandse coffeeshops, maar weinig mensen weten waar het eigenlijk vandaan komt en hoe het gemaakt wordt.

Daar weten ze in het Rifgebergte alles van. Het gebied is van oudsher de plek waar de wiet tot aan de horizon groeit; historici zeggen dat deze traditie al bijna duizend jaar teruggaat. Tegenwoordig is Marokko met afstand de grootste producent van hasj ter wereld. Een lokale stichting, het Marokkaanse Netwerk voor het Industriële en Medicinale gebruik van Marijuana, claimt dat naar schatting 800.000 Marokkanen er hun geld mee verdienen.

Veel van hen proberen op straat vrienden met je te worden. Hoe groter het netwerk in Europa, hoe meer handel er kan worden gedreven. Toen we een beetje in de buurt kwamen van het gebied waar de 'kif' groeit, begonnen mensen op straat 'Ola Amigo' naar ons te roepen. Soms kwamen er auto's naast de onze rijden met mensen die joints uit het raam hielden. Eén man hield trots zijn visitekaartje met een wietblad erop tegen het raam aan.

Sommige van deze mannen zien eruit als vriendelijke traditionele Berbers, sommigen als het domme broertje van Pablo Escobar.

Na een paar dagen leerden we een groepje mensen kennen die zo onder de indruk leken van het feit dat we uit Amsterdam kwamen, dat we incalculeerden dat we voor hen levend meer waard waren dan ontvoerd en gemarteld.

Ze bleken een familiebedrijf te runnen, met twee broers aan het roer: Ibrahim en Samir. Broers, moeder en neefjes hielpen mee, het leek de zoete inval wel. Ze deelden thee, koffie, schaaltje gebakken eieren, olijfolie en witbrood. We praatten wat over Marokko, kif en hasjish. Ze vertelden trots over hun wereldwijde vriendenkring. Samir had de landen van al zijn vrienden achter hun naam in zijn telefoon gezet: Noorwegen, Thailand, Tsjechië, Canada: hij kreeg de hele wereld op bezoek in zijn huis, diep in het Rif.

De broers namen ons mee op een toer van de omgeving. Net geoogste wietvelden liepen als alpenweiden richting de bergtoppen, waar de lokale boeren terrassen voor hun gewas hadden gemaakt. De velden waren bruin, maar langs de kant van de paden stond het vol met babyplantjes, allemaal van zaadjes die een maand eerder uit de geoogste planten waren gevallen.

In de adembenemende omgeving stond nog één veldje wiet, naast een moskee. Het waren wat westerse soorten cannabis voor eigen gebruik, vertelden de broers. De imam kwam even naar buiten, en leek niet heel blij met onze komst. Hij maakte een beetje ruzie met de broers, zo leek het. Ik vroeg hem wat islam over cannabis zegt. De imam gaf een antwoord van een minuut, dat Samir samenvatte in één zin: "Een plant die economische voorspoed brengt aan arme boeren, is goedgekeurd door Allah."

Hasj wordt gemaakt door kurkdroge planten bovenop een zeef te spannen. Vervolgens gaat er plastic overheen. Door eindeloos op de planten te slaan, dwarrelen de werkzame stoffen van de plant door de zeef heen, en belanden ze in een bak. Deze zogeheten trichomen bevatten alle plakkerige stoffen waar je stoned van wordt. Het is dus een soort concentraat waarbij je niet allemaal plantresten hebt. Uiteindelijk worden er van de hasj grote bruine plakken gemaakt, een beetje als karamel of plakkerig koekjesdeeg.

Vervolgens moeten die honderdduizenden kilo's die elk jaar worden geproduceerd naar Europa toe. De smokkelroutes tussen Marokko en Nederland zijn redelijk goed gebaand: gezinnetjes die het op vakantie hasj mee terug naar huis nemen, truckers die het in een professionele garage laten verstoppen, of gewoon ergens tussen de kinderfietsjes in een zeecontainer.

Maar voor de kleinere freelancers is bolletjes slikken een flexibele manier om hasj mee te nemen naar Europa. Het type hasjslikker is divers, blijkt uit gesprekken met de broers: "Er komt hier vaak een Duits meisje, die stopt zich altijd helemaal vol," vertelt Samir. "Die verkoopt het dan aan haar vrienden in München."

Ook wij werden keer op keer geconfronteerd met de bolletjes. Sterker nog, we hadden het gevoel dat we redelijk goed in onze schoenen moesten staan om vriendelijk te bedanken voor het aanbod om 500 gram hasj op te eten. Terug bij het huis lieten de broers ze zien: "Ze zijn heel makkelijk te eten joh. vijf of tien gram, Ik kan ze allebei maken. Zeg maar hoeveel je wil."

Om de bolletjes te maken rollen de broers eerst een soort deegrolletje van hasj. Vervolgens wordt er vershoudfolie omheen gedaan, tot ze ongeveer de grootte van een dadel hebben. Dan moeten ze worden ingeslikt. Dat kan eventueel met olijfolie – die is er genoeg – maar bananen werken ook.

Na het slikken moet je zorgen dat je binnen 24 uur op je plaats van bestemming bent, de hele boel uitpoepen en afwassen. Als je daarmee klaar bent snijd je ze open.

Zowel ik als die vriend van me had geen zin in een verblijf in een Marokkaanse gevangenis, en we moesten er allebei niet aan denken om plastic bolletjes te eten. Ook walgde ik van de gedachte om thuis alle poep eraf te spoelen en de hasj vervolgens op te roken.

Maar bij de vele Spanjaarden in het gebied zijn de bolletjes de normaalste zaak van de wereld. In het stadje Chefchaouen bijvoorbeeld: "Ah, de karamelletjes," zegt een meisje dat we tegenkomen. "Er is ook de iets minder vieze variant: sommige meisjes doen het in een condoom en stoppen de hasj dan in hun vagina," legt ze uit.

"Een Spaanse band had ooit een nummer over bolletjes slikken," legt de Spaanse toeriste uit. De band Extremoduro zingt in het nummer Menomora over het slikken van de caramelos - de karamelletjes: "We dragen in onze kont een klein stukje van de hemel mee".

Teruggekomen in Amsterdam spreek ik Mario, die al een aantal jaren de achterdeur van de coffeeshop bevoorraadt. "Het is voor kleine hoeveelheden handig, bijvoorbeeld voor samples. Als je 500 gram slikt, kan je een beetje verkopen om je reis terug te verdienen, en de rest zelf oproken."

Echt fan is Mario nooit geweest: "Tien jaar geleden had ik echt geen zin om ze op te eten. Ik deed het daarom op de alternatieve manier: ik stopte ze stuk voor stuk in mijn kont. Op die manier kon ik elke keer 100 gram meenemen."

Dat was wel heel weinig, dus een tijdje terug liet hij zich toch maar overtuigen om ze te slikken: "Ik zat met een vrouw van middelbare leeftijd in een hostel, en zij slikte ze zo weg. Ik dacht: als zij het kan, moet het mij ook lukken."

Mario stopte 500 gram aan bolletjes in zijn mond, en vond het vreselijk. "Elke keer dat ik er een moest doorslikken, deed het pijn. Als hasjbolletjes knappen is er niks aan de hand, maar ik maakte me wel zorgen om plasticrestjes die achter zouden kunnen blijven."

Het slikken van bolletjes hasj is niet echt zonder risico. Ze kunnen opengaan en je ingewanden beschadigen. Het voordeel van hasj is wel dat je er geen overdosis aan kan krijgen. Je wordt er waarschijnlijk niet eens stoned van, omdat cannabis verhit moet worden om werkzaam te kunnen zijn.

De winstmarges zijn een beetje moeilijk te wegen, omdat iedereen die we in Marokko spraken het aan ons probeerde te verkopen. Maar uit anekdotes onderweg in Marokko en wat gegoogel, valt te stellen dat je in een best-case scenario voor 1 euro per gram wel hasj moet kunnen regelen voor de laagste kwaliteit, en die voor 3 euro aan de shop kan verkopen. Maar, dan heb je redelijke mazzel.

Dan is de winst dus 1000 euro. Dat is in Nederland alleen genoeg om van te leven als je het heel erg vaak doet. Om er echt geld mee te verdienen moet je toch grotere hoeveelheden verschepen, en dan is bolletjes slikken geen ideale methode. Daarom lijkt het bolletjes slikken populairder voor mensen die er moeilijk aan kunnen komen, mensen die niet in Nederland wonen.

Voor Mario was de ervaring bijzonder stressvol. Bij de douane werd hij uit de rij gehaald. Het zweet brak hem uit, terwijl zijn hele lichaam vol zat met bolletjes.

"Ik had twee sloffen sigaretten meegenomen uit Marokko, het bleek dat maximaal eentje was toegestaan. Ik moest een boete van 80 euro betalen, en toen mocht ik weer verder. Toen ik thuiskwam dacht ik: nooit meer."