Waarom de Amerikaanse DEA jarenlang een deal had met 's werelds grootste drugskartel

Katapulten. Jalapeños. Buggies. Onderzeëers. Geavanceerde drugtunnels. Enorme industriële boormachines. Dit zijn nog maar een paar van de ingenieuze manieren waarop Mexico's Sinaloakartel - een van 's werelds grootste, machtigste en meest technologisch geavanceerde criminele organisaties - drugs Amerika insmokkelt. Wat best bizar is als je weet dat de Amerikaanse DEA het kartel een vrijbrief heeft gegeven gedurende de bloederigste jaren van de Mexicaanse drugsoorlog.

Een monumentaal onderzoek van El Universal bracht onlangs aan het licht dat de Amerikaanse Drug Enforcement Administration en het Ministerie van Justitie een deal hebben gemaakt met de Sinaloa, in ruil voor informatie over rivaliserende kartels. Puttend uit gerechtelijke documenten en uitgebreide interviews met zowel Mexicaanse als Amerikaanse ambtenaren die betrokken waren bij de deal, bericht El Universal dat de deal tussen de VS en Sinaloa van 2000 tot 2012 duurde.

Het is onduidelijk of de relatie stand heeft gehouden - El Universal heeft geen bewijzen gevonden of de samenwerking nog altijd loopt.

Wat we wel weten, gebaseerd op de bevindingen van het onderzoek, is dat DEA-agenten niet alleen herhaaldelijk afspraken Sinaloa-bazen, maar dat deden zonder de Mexicaanse overheid erbij te betrekken.

…DEA-agenten ontmoetten leden van de kartels op Mexicaans grondgebied, om informatie te verkrijgen over hun rivalen, en om tegelijkertijd een netwerk van drugssmokkelaars te stichten. De smokkelaars ondertekenden hierbij samenwerkingsovereenkomsten om in de toekomst voordelen te ontvangen, zoals immuniteit van vervolging in de VS.

Dit statement is gebaseerd op een DEA-verklaring, de eerste ooit van zijn soort. De verklaring werd verstrekt aan een kantonrechter in Chicage na de arrestatie van Jesus Vicente Zambada-Niebla, zoon van Ismael "El Mayo" Zambada, een Sinaloa-baas die vermoedelijk achter de logistiek van de bende regelt. (Toen hij begin 2010 uitgeleverd werd aan Chicago - een stad die tachtig procent van haar drugs bij de Sinaloa scoort - gaf Zambada Niebla toe dat hij genoot van "immuniteit van arrestatie of vervolging" omdat hij de DEA belangrijke informatie had verstrekt over Sinaloa-rivalen.) De belangrijkste passage komt van DEA-agent Manuel Castanon:

Op 17 maart, 2009, sprak ik gedurende 30 minuten af in een hotelkamer in Mexico City met Vincente Zambada-Niebla en twee andere individuen - DEA-agent David Herrod en een andere bron [Sinaloa-advocaat Loya Castro] met wie ik sinds 2005 samenwerkte. … Ik sprak hierbij namens de DEA.

De DEA sprak sinds 2000 zo'n vijftig keer af met Sinaloa-bazen, aldus Business Insider. Maar de geheime ontmoetingen en afspraken tussen 's werelds machtigste overheid en drugsbende begonnen al in de late jaren 90, toen Castro en de VS een deal maakten. De advocaat zou de DEA met informatie over andere drugsbendes verstrekken in ruil voor niet vervolgd worden. In de deal was ook vastgelegd dat Amerikaanse authoriteiten uit de buurt van Sinaloa-smokkeloperaties zouden blijven en dat ze niet actief zouden jagen op de kartelbazen.

En er is nog meer: Zambada-Niebla beweerde ook dat Operation Fast and Furious een onderdeel was van de VS-Sinaloa-overeenkomst om ze te verstrekken met wapens en geld in ruil voor informatie die gebruikt zou worden om hun rivalen een kopje kleiner te maken.

Of dat waar is, is een tweede vraag. Maar dit alles bevestigt wel langer bestaande vermoedens dat de Sinaloa - en in het bijzonder Joaquin "El Chapo" Guzman, de ongrijpbare kartelbaas - en de Amerikaanse overheid al jaren een drugsdeal hebben. In de schimmige wereld van high-tech highs, ambachtelijke smokkel en onthoofde en verbrande lijken, is dit hele gedoe weer een nieuw en tragisch dieptepunt.

@thebanderson