Hoe Ajax-aankoop Mohammed Kudus werd ontdekt in Ghana

Met zijn baard van dreadlocks struint Joshua Awuah al twintig jaar de straten van Nima af, op zoek naar voetbaltalenten. Iedereen in de sloppenwijk van de Ghanese hoofdstad Accra kent hem. Ze noemen hem de rasta-coach. Tussen de woningen van golfplaten en de onverharde wegen zag Awuah tien jaar geleden een jongetje voetballen dat een betere balcontrole had dan alle andere jongens die de coach al had rondlopen bij zijn lokale amateurclub, Strongtower FC.

“Hij was naast de weg aan het voetballen,” vertelt Awuah over zijn eerste ontmoeting met Mohammed Kudus, de speler die deze zomer voor negen miljoen euro gekocht werd door Ajax. Nooit eerder betaalde een voetbalclub zo’n groot bedrag voor een tiener uit Ghana. Kudus staat nu in de lijst van duurste aankopen van Ajax ooit, ergens tussen Zlatan Ibrahimovic en Hakim Ziyech. Maar het begon allemaal onder de hoede van de rasta-coach uit Nima. “Ik zag dat dat ventje goed kon voetballen. Hij had een bijzondere techniek,” vertelt Awuah verder. “Ik ging langs bij zijn familie om te vragen of ik hem mocht gaan trainen.”

Kudus was toen negen jaar. Zijn moeder en oma zorgden in die tijd voor hem. Ze woonden in Nima, een van de armste wijken van Accra. De wijk is dichtbevolkt: er wonen veel migranten uit het noorden van Ghana en uit andere West-Afrikaanse landen. Op elke straathoek staan marktkraampjes, die uiteindelijk leiden naar de markt van Nima. Daar komen elke woensdag duizenden mensen naar toe, om eten te kopen en verkopen. De vrouwen maken er de dienst uit. Een van de honderden vrouwen die er eten in- en verkoopt, is Marie Suleman, de moeder van Kudus. Zij gaf Awuah toestemming haar zoon te gaan trainen.

Daarmee was Awuah er nog niet. “Kudus ging naar een islamitische school. Daar moest ik ook langs, om ze te overtuigen Kudus te laten voetballen,” vertelt de coach verder. “Dat lukte gelukkig.” Awuah ging meteen aan de slag met het rechterbeen van Kudus, omdat hij alleen met links kon spelen. Awuah herinnert zich de eerste wedstrijd van Kudus voor zijn jeugdteam nog goed: “De scheidsrechter kwam na de wedstrijd naar me toe. Hij haalde zijn fluit uit zijn mond en wees naar Kudus. De scheids zei tegen me dat ik goed voor hem moest zorgen, omdat hij het kon maken. Dus ik probeerde Kudus goed op te leiden.”

Veel sprak Kudus niet als kind, weet de rasta-coach nog. “Hij houdt er niet van om te praten, maar hij luistert goed.” Na een paar jaar nam Awuah hem mee naar een wedstrijd tegen Right to Dream, een Britse non-profit in Ghana, waar jonge Afrikaanse kinderen de kans krijgen om zichzelf als voetballer te ontwikkelen. “Ik had vooraf tegen Right to Dream gezegd dat Kudus beter was dan al hun spelers. Ze geloofden er niets van,” herinnert Awuah zich. “Ik zei tegen Kudus: ik wil dat je heel goed speelt, zodat ze zien wat je kunt. Nou, Kudus scoorde en speelde geweldig. Hij bewees mijn gelijk, en dat doet hij nu nog steeds.”

Kudus maakte die middag zoveel indruk op Right to Dream, dat hij al snel de overstap naar die organisatie kon maken. Right to Dream is een bijzondere school, op een paar uur rijden van Accra. Kinderen leren er niet alleen goed voetballen, maar ook om zich naast het veld te ontwikkelen. “De kinderen komen van niks, van leven in hutjes,” vertelt Isaac Robert Kwapong. Hij werkte bij Right to Dream als mental coach met Kudus en andere talenten. “Omdat ze van niks komen, denken ze vaak ook dat ze niks kunnen bereiken. We moeten ze leren om groot te denken, anders kunnen ze het ook niet ver schoppen.”

Kwapong richt zich in Ghana op zeven eigenschappen voor de ontwikkeling van kinderen: zelf-discipline, passie, initiatief, integriteit, sociale intelligentie, teruggeven aan de omgeving en tot slot winnen. Hij werkte goed samen met de aankoop van Ajax. “Kudus is open-minded, hij wil graag waarde aan zichzelf toevoegen door informatie op te zuigen. Zijn werkethos is buitengewoon. Hij heeft grote dromen, maar is ook heel geduldig,” vertelt Kwapong. “Ik was vooral trots toen Kudus in 2016 terug ging naar Nima, om daar samen met een paar vrienden geld te doneren aan een moskee. Ze gaven letterlijk iets terug aan de gemeenschap.”

Op mentaal gebied moest Kudus bij Right to Dream wel stappen zetten van Kwapong, vooral als er werd verloren. “Kudus moet niet te hard voor zichzelf zijn als hij verliest,” vertelt Kwapong. “Soms was hij echt te hard voor zichzelf. Dan vroeg hij zichzelf de hele tijd af of hij wel genoeg had gedaan. Dat ging dan non-stop door zijn hoofd, omdat hij alle verantwoordelijkheid bij zichzelf legt.” Volgens Gareth Henderby, hoofd van de jeugdopleiding van zowel Right to Dream als FC Nordsjaelland, heeft dat te maken met Nima. “Spelers uit de wijk staan erom bekend dat ze koppig en eigenwijs zijn. Soms helpt dat ze, soms niet. Dat zie je ook bij Kudus. Hij is niet bang om voor zichzelf te vechten op het veld, op een goede manier. Maar hij kan ook hard voor zichzelf zijn.”

Bij Right to Dream zagen ze bij Kudus hetzelfde als wat de rasta-coach zag: een stille jongen met veel discipline. De mooiste herinnering die Henderby heeft aan Kudus, was in zijn laatste jaar van de opleiding. “Tussen zijn vijftiende en zestiende had hij een dipje,” vertelt Henderby. “Weet je, Kudus wil graag aan de bal zijn, daar houdt hij van. Hij dribbelt veel. Maar we wilden hem meer diepgang geven. Hij speelde te safe aan de bal, hij vroeg niet genoeg van de tegenstander. We wilden dat hij door linies kon breken met de bal. Daar worstelde hij mee. Hij moest bewuster worden van waar er ruimte is om aan te vallen en hoe hij dat kon uitbuiten. Hij kon het wel, maar deed het niet.”

Zodoende gingen de coaches daarmee aan de slag. Ze lieten Kudus video-analyses zien en zetten oefeningen voor hem op. “We moesten echt hard voor hem zijn. Als hij het wilde maken als voetballer, moest hij tactisch beter worden,” vertelt Henderby. “Uiteindelijk besefte Kudus dat er iets moest veranderen. In een zomer heeft hij daar enorm hard aan gewerkt, en daarna groeide hij snel door. Twee jaar geleden speelden we aan het einde van het seizoen met Right to Dream twee toernooien in Noord-Ierland. Hij scoorde in beide finales de winnende goal. Dat was een mooie manier om de jeugdopleiding af te sluiten.”

In de zomer van 2018 maakte Kudus de overstap naar FC Nordsjaelland, de Deense profclub van dezelfde eigenaren als Right to Dream. In Denemarken ontwikkelde Kudus zich de afgelopen twee jaar zo goed, dat Ajax nu een flinke smak geld heeft betaald om hem naar Nederland te halen. Toen de transfer van Kudus bekend werd, plaatste hij een filmpje op Instagram waarin hij zijn moeder bedankt. Tijdens zijn presentatie in de Johan Cruijff Arena droeg hij een shirt met daarop de tekst ‘Nima Native’.

In Nima is het nieuws van Kudus’ transfer met gejuich ontvangen. De jongen uit de sloppenwijk gaat miljonair worden bij Ajax en krijgt er de kans om in de Champions League te spelen. De rasta-coach is ook trots. “Ik ben ontzettend blij dat Kudus naar Ajax gaat. De club is goed voor jonge spelers,” denkt Awuah. Hij heeft er geen twijfel over dat zijn pupil gaat slagen in Amsterdam. “Uit Nima komen alleen maar sterke mensen. Iedereen hier is dapper, we kennen hier geen angst. Kudus heeft een leeuwenhart. Dat gaat Ajax zien.”

-

Naast onze geschreven verhalen en video's hebben we nu ook een podcast: De Wereld van VICE Sports. De afleveringen zijn hier te luisteren bij Apple of hier op Spotify: