Je kan met moord wegkomen als je vader een Afghaanse krijgsheer is.

Shakila’s lichaam. (Foto via)

Vorig jaar, op een koude middag in januari, verliet bodyguard Qurban het huis van zijn baas om kolen te kopen op de bazaar. Qurbans baas was Wahidi Beheshti, de gouverneur van een afgelegen district van de provincie Bamyan. Qurban woonde met zijn vrouw Soraya en zijn 16-jarige dochter Shakila bij Beheshti in huis.

Bamyan is een van de meest stabiele provincies in Afghanistan, en Qurban vond het dus geen probleem om zijn Kalishnikov thuis achter te laten. Maar toen Qurban thuiskwam zag hij zijn dochter bijna bewusteloos op de grond liggen, hevig bloedend door een kogelwond in haar borst. De politie kwam er later achter dat de kogel was afgevuurd met Qurbans wapen, dat aan de andere kant van de kamer tegen de muur stond.

Ik hoorde dit verhaal op een persconferentie van de Human Rights and Eradication of Violence Organization (HREVO), een in Kabul gevestigde ngo. Mohammad Alam (de broer van Shakila,) Zahara Sepehr (de directrice van DSAWCO, een organisatie die Afghaanse vrouwen en kinderen steunt) en Aziz Rafi (van het Afghan Civil Society en Human Rights Network) spraken tijdens die persconferentie.

Wahidi Beheshti blijft volhouden dat hij niets te maken heeft met de moord op Shakila, maar toen ze stierf weigerde hij de politie te bellen en in plaats daarvan droeg hij haar levenloze lichaam naar zijn auto. De buren hebben volgens Sepehr wel de politie gebeld, omdat ze het schot hadden gehoord.

Beheshti vertelde de politie dat hij aan het bidden was tijdens de moord en dat hij niks van de klap heeft gehoord. Dit terwijl Shakila’s zus het schot buiten het huis wel gehoord heeft. Toen ze binnenkwam zag ze Shakila op de grond liggen, amper in staat om te praten of te bewegen. “Ondanks dat de kogel haar hart doorboorde, bleef Shakila toch nog twintig minuten leven,” voegde Mohammad Alam toe.

Het is belangrijk om te weten dat Beheshti uit een machtige familie komt. Zijn broer, Jamal Fakhul, is een parlementslid en zijn vader was een krijgsheer tijdens de jihad tegen de Sovjet-invasie. Hij heeft zijn connecties structureel ingezet om de uitkomst van de zaak naar zijn hand te zetten. Volgens Zahara werd Beheshti oorspronkelijk niet schuldig bevonden door de rechter, omdat er niet genoeg bewijs was gevonden tijdens het eerste politieonderzoek.

Toen duidelijk werd dat de rechtbank mogelijk beïnvloed werd door Beheshti, werd de zaak nog een keer bekeken. Toen probeerde de gouverneur Qurban de schuld te geven. “Beheshti,” legt Mohammad Alam uit, “benaderde onze familie, en zei dat  Qurban de gevangenis in zou draaien tenzij hij zou verklaren dat Shakila zelfmoord had gepleegd.”

Tijdens de tweede zitting sloot de rechter zelfmoord uit, omdat het onmogelijk was dat Shakila zichzelf had neergeschoten, het wapen aan de andere kant van de kamer had neergezet en vervolgens terug is gelopen om te sterven. Er is geen bloed gevonden op het wapen, of in de rest  van de kamer.

Van links naar rechts: Mohammad Alam, Zahara Sepehr (Directrice van DSASWO) and Wadood Pedram (Directeur van HREVO).   

Beheshti is momenteel, meer dan anderhalf jaar na het incident, nog steeds een vrij man. Ondanks dat maatschappelijke organisaties en de lokale media zijn schuld kunnen bewijzen, is hij zelfs nog gouverneur. Volgens Aziz Rafi is de kans groot dat Beheshti uiteindelijk nooit veroordeeld zal worden.

Rafi stelt dat de “straffeloosheid” en het “gebrek aan politieke wil van de bevolking” de gerechtigheid in Afghanistan belemmeren. Abdul Wadood Pedram, de directeur van HREVO, vindt dat ook: “In Afghanistan is er geen politiek systeem, alleen relaties tussen prominente mensen die hun eigen belangen beschermen. Voor de overheid gelden geen wetten. Alleen het gewone volk moet zich aan de wetten houden, en daardoor hebben ze geen vertrouwen in het Afghaanse politieke systeem.”

De bloedige, door de Sovjets gefinancierde Saur Revolutie van 1978 en de invasie die daarop volgde heeft het land oorspronkelijk in chaos gedompeld. De pogingen om het opnieuw op te bouwen (eerst van Pakistan en daarna van de VN) richtten zich op “sterke mannen,” die in veel gevallen verfoeid werden door de lokale bevolking. Vrouwen, maatschappelijke organisaties en ongewapende gematigden werden helemaal niet bij de wederopbouw betrokken.

Tijdens een informele bijeenkomst op het Ministerie van Informatie en Cultuur in Kabul vertelde Dr. Ashraf Ghani—een voormalige rector van de universiteit van Kabul—dat de langdurige oorlog in Afghanistan gezorgd heeft voor een politiek klimaat waarin mensen geen respect hebben voor titels of machtposities, maar zich vooral richten op de personen zelf.

“Als zo’n machtig persoon vertrekt, betekent hun oude titel niets meer. De opvolger moet helemaal opnieuw beginnen met het opbouwen van steun en loyaliteit van de bevolking,” vertelt hij. “Dat toont aan dat er binnen de Afghaanse cultuur geen of weinig respect is voor de wet en het politieke systeem in het algemeen.”

De rechtszaak rondom de moord op Shakila is nog niet afgerond, maar al wel naar Kabul verplaatst zodat dat formeel kan gebeuren. Dit omdat wordt gesteld dat er niet genoeg bewijs is. Beheshti is dan officieel een vrij man. Dat zou een nieuwe klap zijn voor de rechtsgang in Afghanistan, en Afghanen nog verder verwijderen van hun overheid en instituties.

Volg Maximilian op Twitter: @MTIClarke