Virtual reality games helpen je door zware literatuur heen

Ulysses van James Joyce is een indrukwekkende verwezenlijking van moderne fictie. Tenminste, dat heb ik gehoord; de meeste colleges Literaire Kritiek heb ik maar overgeslagen. Ooit geprobeerd het boek te lezen? Het werk is ondoorgrondbaar, maar zo intrigerend. Ik zou willen dat ik de aandachtsspanne had om er doorheen te komen.

Maar ach, het spel is veel leuker.

Gelukkig voor mij en mijn mede-door-het-internet-verpeste-cultuurbarbaren, heeft de Ierse filmmaker Eoghan Kidney een virtual reality videogame gemaakt, waarbij je een Ocuclus Rift gebruikt om je in de belevingswereld van Stephen Dedalus te plaatsen, terwijl hij door Dublin dwaalt op 16 juni in 1904.

Het spel is op dit moment nog in ontwikkeling, de financiering moet nog rond komen via crowdfunding. Maar het ziet er al best wel interessant uit, bijna psychedelisch. De titel, In Ulysses: Proteus, komt van het hoofdstuk waar het spel op gebaseerd is. In de game dwaalt Dedalus over een verlaten strand, sluit hij zijn ogen, en filosofeert hij over de ongrijpbare aard van realiteit en de disconnectie tussen hem zelf en de buitenwereld.

Volgens de Fundit-pagina van het spel is het doel om de visuele reis van Dedalus te illustreren, terwijl de roman voorgedragen wordt aan de speler. Zo kan hij het werk van Joyce beter begrijpen. Het is eigenlijk een soort meeslepend e-book.

In Ulysses: Proteus is niet het eerste spel dat gebaseerd is op een roman, maar nog nooit was het zo naargeestig en cerebraal. Of in ieder geval met cerebrale intentie - de vraag is of het wandelen over een virtueel strand ook echt tot een dieper begrip van de zware roman leidt.

De missie van de makers is nobel, vergeleken met literaire videogames uit het verleden. De meeste andere games zijn uiteindelijk een soort lullige, eigenlijk best leuke spelletjes geworden, zonder dat ze echt een beter begrip van de bron meegeven. Zoals het slechte Dr. Jekyll and Mr. Hyde uit 1988. En iedereen herinnert zich die klassiekers nog wel, zoals die lachwekkend verschrikkelijke Super Mario Bros rip-off ‘Adventures of Tom Sawyer,’ toch? Nee? Noobs.

VR-tech zou Proteus tot een beter doorgrondbare – maar misschien niet heel vermakelijke – spelervaring kunnen maken. Als alles goed gaat, en de game er echt gaat komen, zijn de ontwikkelaars van plan de rest van het opus van Joyce onder handen te nemen.

Op een dag zal ik Ulysses lezen. Dat ga ik doen. Dat ga ik echt, echt doen. Ik zeg het elke dag tegen mezelf, als een spirituele spreuk. En als ik dat doe, dan zal ik blij zijn dat er videogames bestaan  zoals Proteus, zodat een luie sukkel als ik Joyce kan tacklen.