Het satanisme uitgelegd door BoySetsFire

Boy Sets Fire is na hun break in 2007 sinds 2010 weer bij elkaar. En na drie jaar wachten, kwam vorige maand langspeler nummer vijf uit: While A Nation Sleeps. Voor iemand die jaren achter elkaar hetzelfde cassettebandje met alleen maar Boy Sets Fire in de walkman luisterde in de bus, op de fiets, tijdens het hardlopen (met een walkman ja), was dit extreem goed nieuws. Samen met andere mensen die net als ik BoySetsFire als belangrijkste (post)-hardcoreband in het leven beschouwen, zag ik de band een paar weken terug in Eindhoven. En het leek alsof de tijd had stilgestaan, wat 100% positief dient te worden opgevat. Doe dat dus ook! BoySetsFire is de band wiens zeggingskracht en heerlijkheid tot in de eeuwigheid zal duren. Het nieuwe album While A Nation Sleeps heeft die tijdloze energie en urgentie, maar is minder dogmatisch. De band werpt eerder vragen op dan een moralistische wijs- dan wel middelvinger.

Zanger Nathan Gray is inmiddels de veertig gepasseerd. Een tweede kind is op komst, met zijn eerste (inmiddels 19 jaar) zit hij in de band I Am Heresy. Ik sprak hem voor het optreden in Eindhoven. Ik mocht hem geen domme vragen stellen. Daar had hij er al genoeg van gehad, vooral van Duitse journalisten. Die bellen hem op om te vragen hoe lang de band al bestaat, waar de bandnaam vandaan komt, waar ze spelen. “Je weet wel, vragen waarvan de antwoorden in andere interviews staan.” Ik vond dat hij één domme vraag van mij moest tolereren. Daarna besloot ik met hem te praten over het satanisme, het nieuwe geloof van Nathan Gray. Het verklaart meteen waarom die dikke middelvinger in zijn teksten is verdwenen.

NOISEY: Oké, de enige domme vraag die ik je ga stellen, luidt als volgt: waarom zijn jullie überhaupt uit elkaar gegaan?

Nathan Gray

: Dit is inderdaad een vraag die je zo in andere interviews kunt opzoeken, maar deze is gerechtvaardigd. Ik snap dat je dit wilt weten. Het kwam erop neer dat er te veel spanning was tussen bepaalde bandleden. Laat ik specifieker zijn: die spanning was er vooral tussen mij en de toenmalige drummer Matt. We dachten compleet anders over de muziek en het zakelijke aspect. Op een gegeven moment was er geen andere uitweg dan om te stoppen. Maar na twintig jaar voel je ook dat het niet zomaar kan stoppen. Je bent familie. Wij waren broers die het liefst elkaar een klap voor de kop zou willen geven. Je geeft niet zomaar op. Matt heeft me toen nota bene overgehaald BoySetsFire weer nieuw leven in te blazen. Fuck it, zeiden we tegen elkaar, het zou weer leuk worden. Maar al snel waren we weer terug bij af. Je merkte ook aan Matt dat hij met zijn hoofd ergens anders zat, op een plek die niemand begreep. Hij was met totaal andere dingen bezig. Dus vroegen we hem te vertrekken. Sindsdien is het fucking amazing om in deze band te zitten. We hebben geen contact meer met Matt. We mogen elkaar niet. Dat is oké, en dan ben ik niet sarcastisch.

Ben je een optimistisch persoon?
Ja, maar ook realistisch. Ik ben me ervan bewust dat het leven- de natuur- bitter en ontzaglijk is. De natuur geeft geen fuck om wie je bent. Kijk naar tornado’s en tsunami’s, ze zijn rücksichtslos. Dus als je niet nu in dit leven je eigen pad uitstippelt en de regie over je eigen leven neemt, heb je niets. Je moet zelf een manier vinden om gelukkig te zijn. Want zodra het licht bij je uitgaat, dan is het klaar met je. Hoe lukt het jou om gelukkig te zijn?
Ik ben nu 41 jaar en mijn tolerantiegrens voor bullshit is tegenwoordig een stuk lager. Ik weet nu veel preciezer waar ik mijn tijd aan wil besteden en waar niet aan. Want waarom zou je iets doen waar je geen voldoening uit haalt? Waarom zou je verdrietig, boos of ontevreden zijn? Dan doe je blijkbaar iets waar je geen betekenis uit haalt. The Satanic Bible van Anton LaVey heeft mijn leven compleet veranderd. Het is nog niet zo lang geleden dat ik dat boek heb gelezen [lacht]. Ik was eind dertig. Bij de eerste pagina’s dacht ik direct: holy shit, dit is wie ik wil zijn. Vroeger had ik met veel bullshit te maken. Ik ben christelijk opgevoed, ik accepteerde een autoriteit die je niet kunt zien, en waarvan niemand een idee heeft wie hij precies is. Op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik daar niet meer in geloof. Dat is lang geleden. Het satanisme is eigenlijk een uitgebreid zelfhulpboek, met de boodschap: leef je leven zoals jij dat wilt, maar wees geen lul. Waarom zouden we The Satanic Bible moeten lezen?
In dit boek staat precies wie wij als mensen zijn: we behoren als mens tot de natuur. Wij zijn een van de dieren op deze aarde. Probeer je daar dan ook niet van te verwijderen. Wees een dier, maar doe niemand kwaad. Probeer je zo min mogelijk met anderen te bemoeien en andersom ook. Ik merk nu dat ik in oude BoySetsFire songteksten al wel zo dacht, maar dat nog niet in praktijk bracht. Die nummers hebben een nieuwe betekenis voor me gekregen. In veel van de nieuwe teksten is iets van het satanisme verwerkt. Op de cover staan er ook verwijzingen. Maar het ligt er niet te dik bovenop. Ik moet rekening houden met de andere bandleden: de één is hindoe, de ander christen en agnost. Kijk je door het satanisme nu anders naar het christendom? Satanisme is tenslotte in zekere zin ook een georganiseerd geloven in iets, in dit geval in jezelf. Met eveneens symbolen en rituelen. Er zijn misschien wel meer overeenkomsten dan je denkt.
Dat klopt, maar het verschil is groter. Bij het satanisme zijn in tegenstelling tot het christendom de rituelen en symbolen niet noodzakelijk. Als je donkere kleding wilt dragen, en er creepy uit wilt zien, is dat aan jou. Je mag ook de rituelen in praktijk brengen, maar niets is verplicht. Er zijn geen strikte regels: als je niet met andere satanisten wilt omgaan, doe je dat niet. Er is een boek. Als je je daarmee verbonden voelt, is dat te gek. Maar er is niemand die een voet tussen je deur klemt om te vragen of je Satan wilt leren kennen. Een echte satanist gelooft niet in een Satan, ook niet in een god. Ik ben mijn eigen god.

Grappig dat je dat zegt. De meest gehoorde kritiek op het satanisme is dat het te veel gericht is op de eigen ik. Het zou egoïsme in de hand helpen.
Dat is het geval als je het te serieus neemt. Als je het boek echt leest, kom je erachter dat het ook komisch bedoeld is. Anton Lavey heeft het ook bewust op die manier geschreven. Hij fuckt met mensen. De meeste mensen gaan afgestompt en vermoeid door het leven. Dit boek forceert je om iets te voelen, of in elk geval te reageren. Dit boek daagt je uit. En als je vindt dat het grof en lomp is, zou je eens de Bijbel moeten lezen. Wat is er eigenlijk slecht aan egoïsme? Waarom zou je jezelf altijd op de tweede plaats moeten stellen? In het christendom wordt het goed gevonden om jezelf weg te geven, terwijl je daar niets voor terugkrijgt. Dat vind ik niet eerlijk. Ik meng me alleen maar met mensen die me dierbaar zijn: familie, vrienden. De mensen dus die iets voor me betekenen en voor wie ik ook belangrijk ben. Dat moet wel een kleine wereld zijn zeg.
Natuurlijk. Maar het is ook zo dat als jij je wilt isoleren van de wereld, je dat zelf moet weten. Dat is jouw keuze, waarom zou ik me daar druk om maken? Waarom zouden we ons druk maken om elkaar? Om meer van elkaar bewust te zijn? Weet van elkaar te hebben, hoe we leven zonder dat we ons direct met elkaar hoeven te bemoeien?
Eens. Ik geef ook om een grotere groep mensen dan alleen de eerste kring om mij heen. Om als samenleving te kunnen ontwikkelen, moet je bewust zijn van elkaar. Maar! Dat zegt nog niet dat anderen er precies zo over zouden moeten denken. Niemand mag je forceren om zo te leven.
Egoïsme is een natuurlijke eigenschap. Het is onze dierlijke kant. We zijn het allemaal. Als we daar niet mee in contact willen en durven komen, kunnen we ons ook niet verder ontwikkelen als samenleving. Hoe anders is BoySetsFire nu vergeleken met vroeger?
Er is een hoop minder gezeik. En het publiek is zo gepassioneerd. Ik heb al een paar keer met tranen in mijn ogen op het podium gestaan. De reacties die we krijgen zijn fantastisch en hartverwarmend. Ik snap niet dat we dit ooit bijna hebben opgegeven. Dit is meer dan muziek maken. Na bijna elk optreden stap ik het podium af om met de fans te praten. Dan is er geen verschil meer tussen band en fan, dan zijn we gelijk.