De onlosmakelijke verbondenheid tussen tattooshops en muziek

Inmiddels heeft iedereen op zijn minst één keer een tattooshop van binnen gezien. Tattoos zijn al lang niet meer alleen voor bikers en zeelui met scheurbuik. Sterker nog, de kans is best groot dat je moeder vorige week nog een infinity-teken met jouw naam en de naam van je zusje op haar linker schouder heeft gekerfd. Ondanks de brede sociale acceptatie van tattoos, blijven veel tatoeëerders interessante figuren en zijn shops op zichzelf staande ecosystemen met een heel eigen sfeertje en regels.

Naast bekwame artiesten en steriele naalden is goede muziek wel één van de belangrijkste benodigdheden voor een tattooshop. Als klant lig je vaak uren de pijn van duizenden steken weg te denken, terwijl de tatoeëerder op zijn gemak moet zijn om je aarsgewei zo netjes mogelijk erop te zetten. Als iemand die zelf ook een hoop tekeningen op zijn lichaam heeft vereeuwigd, vroeg ik me af of er echt zoiets bestaat als ‘shopmuziek’, of de klant iets in te brengen heeft en waarom muziek en tatoeages onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Om al deze vragen te beantwoorden sprak ik met de artiesten van vijf van de beste tattooshops van Nederland: Inkstitution (Rotterdam), Sawyer Family Artistic Tattooing (Amsterdam), Dragon Tattoo (Eindhoven), Hollywood Mark (Amsterdam) en natuurlijk Schiffmacher & Veldhoen (Amsterdam).

Eigenaars: Henk ‘Hanky Panky’ Schiffmacher & Tycho Veldhoen
Tatoeëerders: Henk Schiffmacher, Tycho Veldhoen, Morrison Schiffmacher, Rupa van Teylingen, Massimo Luciani, Timothy Englisch

Noisey: Hey Henk! Bestaat er eigenlijk zoiets als echte tattooshopmuziek?
Henk: Jazeker. Vooral bij de wat meer traditionele shops hoor je veel oude Amerikaanse muziek, zoals Johnny Cash, Hank Williams, The Doors, John Lee Hooker en Muddy Waters. Veel rock, blues en country eigenlijk.

Hoe is dat zo gekomen?
Henk: Veel van wat is over komen waaien van de bikers en tattoos die nu onder ‘traditional’ worden geschaard is Amerikaans. We hebben dus veel met Amerikanen gewerkt en dan ga je het langzaam leren waarderen. Daarnaast is het gewoon lekkere muziek om op te werken. Je moet niet vergeten dat een tattooshop geen winkel is maar een atelier. De klant is het canvas en de tafels en stoelen zijn de ezels. Je wilt als kunstenaar helemaal in je zone komen, dus je wilt ontspannen en daar hoort muziek en een drankje gewoon bij.

Je hebt het nu vooral over de artiest die moet kunnen ontspannen, heeft de klant ook nog iets in te brengen?
Henk: (begint keihard te lachen) Nee. Er is denk ik ook geen één shop waar dat wel zo is.
Tycho: Je gaat een canvas toch niet laten bepalen wat er in je atelier wordt gedraaid?
Henk: Natuurlijk is het belangrijk als de klanten zich kunnen ontspannen, dat maakt het werk voor ons een stuk makkelijker. Aan de andere kant hebben zij er ook baat bij als wij ons werk zo goed mogelijk kunnen doen. We zijn daarnaast simpelweg geen jukebox die verzoekjes doet.

Eigenaar: Daniel ‘Danny Boy’ Sawyer
Tatoeëerders: Danny Boy, Gabriele Franco, Tizi Sawyer, Jur Gilliot

(Omdat Danny en zijn vrouw Tizi hun zieke zoon van school moesten ophalen, sprak ik met apprentice Jur Gilliot)

Henk Schiffmacher vertelde me dat er echt zoiets als tattooshopmuziek bestaat, draaien jullie dat hier ook?
Jur: Sowieso man, elke traditionele shop draait veel blues, country en rock. Maar in onze playlist hebben we ook veel andere shit staan van Elvis tot Snoop Dogg. Het ligt er gewoon aan wie die dag aan het werk is, want de tatoeëerder moet er lekker in zitten.

Is er muziek die specifiek bij jullie wordt gedraaid?
Tizi, de vrouw van Danny, houdt heel erg van grunge dus je moet er niet van opkijken als je opeens Alice in Chains hoort als je hier wordt getatoeëerd. Danny Boy is half Mexicaans, dus we draaien ook vaak traditionele Mexicaanse muziek, maar ook Narcocorrido. Ken je dat?

Nee.
(Begint te lachen) Dan ga ik dat nu even voor je opzetten. Dat kan jij wel waarderen, volgens mij. Het is eigenlijk heel gezellige Mexicaanse feestmuziek, maar het gaat over de drugshandel van de kartels. Ze zingen dus constant over hoe ze handgranaten naar elkaar gooien en dat er lijken in de greppel liggen, dat soort gezellige shit.

Haha heftig! Is er eigenlijk een no-go-zone qua genres of bands?
Death Metal… oh ja, en elektronische muziek. Dat zal je hier echt nooit horen.

Hoezo?
Omdat het gewoon fucking kut is en het hoort gewoon niet in een shop. Fuck dat. Als je in de club bent, oké. Maar die troep moet je niet hier willen draaien. Je wilt gewoon lekker met nummers mee kunnen zingen, maar die shit is niet gezellig. Muziek in de shop moet sfeerverhogend zijn en dat is elektronische muziek niet. Ik ken eigenlijk ook geen shops die het draaien, behalve bij Hollywood Mark volgens mij.

Eigenaar: Greg Orie
Tatoeëerders: Greg Orie, Amar, Sascha Sevic, Sjonnie Gentille, Thomas Goossens, Archibaldt, Rory Pickersgill

Wie maakt de playlist in jullie shop?
Greg: Ikke.

Hahaha, ruling with an iron fist! Heeft niemand iets in te brengen?
Ja, het valt ook allemaal wel mee. We hebben het heel lang met mijn cd’s gedaan, maar sinds een paar jaar gebruiken we Spotify en dan kan iedereen een playlist samenstellen. Ik ga het wel uiteindelijk filteren met oog op wat ik tof vind, of op zijn minst kan dulden.

Het is me opgevallen dat er veel Amerikaanse muziek wordt gedraaid. Hoezo hebben shops een soort verbod op Nederlandse muziek?
Oh, is dat zo? Dan zijn wij lekker anders dan de anderen. Wij draaien regelmatig De Dijk, Doe Maar en Andre Hazes, hoor.

Hoe meer tatoeëerders ik spreek, hoe meer ik de bevestiging krijg dat muziek en de tattoowereld onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Kun jij dit verklaren?
Nou, sowieso dus omdat het lekker is om op te werken, maar dat heb je waarschijnlijk al van anderen gehoord. Ik denk dat muzikanten en tatoeëerders allebei mensen zijn die buiten de geijkte paden opereren en zich verzetten tegen het burgerlijke van de samenleving. Dus in dat opzicht hebben ze veel met elkaar gemeen. Iedereen laat zich nu tatoeëren maar vroeger was dat natuurlijk wel anders. Muzikanten waren er al vroeg bij waardoor die werelden ook meer naar elkaar toe trokken.

Eigenaar: Mark ‘Hollywood Mark’ Favela
Tatoeëerders: Hollywood Mark, Dan Selleck, Alex Spurell, Jorgos Karidas

Hey Mark, ik heb van andere tatoeëerders begrepen dat jij niet alleen maar gouwe ouwe als Johnny Cash in de shop draait.
Mark: Ik vind dat ook goede muziek hoor, maar ik heb het inmiddels zo ontiegelijk vaak gehoord dat ik het niet meer in de shop wil draaien. Je moet je beseffen dat ik al heel lang tatoeëer, dat we zeven dagen per week open zijn en dat we muziek van opening tot sluit draaien. Dan ga je best wel snel door je playlists heen. Sommige nummers of artiesten gaan vervelen.

Wat zijn dingen die jullie vaak draaien?
Over het algemeen geef ik de voorkeur aan wat meer mellow muziek als Steely Dan, Fleetwood Mack; jaren zeventig-rock doet het goed bij mij. Vaak draaien we ook wat meer jazzy rock zoals Jeff Beck. Maar ik ben echt niet alleen van de oude muziek hoor, ook wat nieuwere dingen als Tame Impala en Little Dragon vind ik fijn. Het is modern en heeft wat van rock en elektronische muziek. Ik vind het vaak fijn om te werken op muziek die wat instrumentaler is. Op een feestje of zo vind ik het niet erg om te luisteren naar een rapper die aan het pochen is over hoeveel geld hij wel niet heeft, maar dat hoef ik dus echt niet te horen als ik zelf aan het tatoeëren ben.

Bij de meeste shops hebben klanten vrij weinig in te brengen qua muziek, hoe zit het hier?
Hier geldt dat in principe ook, of het moet een hele chille guy zijn die toevallig iets leuk vindt dat wij ook leuk vinden. Maar omdat we nooit heel heftige muziek ophebben, horen we onze klanten nooit klagen. Weet je wat mensen van mij echt niet mogen doen? Hun koptelefoon opdoen en naar hun eigen muziek luisteren.

Hoezo niet? Ook niet als ze heel lang onder de naald moeten zitten?
Nee, ik wil gewoon dat we in dezelfde state of mind zitten. Daarnaast moet ik tijdens het tatoeëren gewoon vragen kunnen stellen of instructies kunnen geven aan iemand zodat hij bijvoorbeeld anders gaat zitten. Ik wil me niet eerst door een geluidsbarrière heen zwoegen. Eigenlijk sta ik eigen muziek alleen toe, wanneer een klant zo vervelend is dat ik zelf ook zoiets heb van: hoe minder contact hoe beter.

Eigenaar: Errol
Tatoeëerders: Errol Buwalda, Yushi Horikichi, Duncan Daruma, Gabriele Franco, Fiona, Sensi

Errol, jij was muzikant vroeger, dus je snapt dat ik extra benieuwd ben naar wat jullie in de shop draaien?
Errol: Een hoop verschillende dingen, maar ook veel shopklassiekers. Dan moet je denken aan AC/DC, Aerosmith, Curtis Mayfield, Al Green, Eagles of Death Metal, Frank Sinatra, Janis Joplin… ja, volgens mij snap je het wel.

Wat zouden jullie echt nooit draaien?
Elektronische muziek.

Je bent niet de eerste die het zegt, volgens mij is dat echt de officiële aartsvijand van tattooshops.
Ik heb op veel festivals getatoeëerd en gespeeld, dus ik snap heus wel waarom veel mensen elektronische muziek tof vinden. Het zit hem vooral in de herhaling en dat vindt men gewoon lekker, maar als het uit een machine komt, vind ik het geen muziek. Een muzikant vertaalt zijn interpretatie van dingen op zijn instrument. Weet je hoe lastig het is om een drumstel of gitaar zó goed te kunnen bespelen? Probeer je dan voor te stellen hoe magisch het is als vijf mensen dat in een band tegelijkertijd doen en het ook nog goed laten klinken. Daar kan geen computer of kastje tegenop.

Alle tattooshops hebben hun eigen favoriete artiesten en genres, maar het valt me op dat jullie veel dezelfde muziek luisteren. Kun je dat verklaren?
De tattoowereld is een uit de kluiten gewassen vriendengroep; iedereen kent elkaar. Het is een grote familie waarin je wordt opgevoed, en daar hoort muziek natuurlijk gewoon bij. Er komen heel veel nieuwe shops en artiesten bij, dus de cultuur verandert wel. Toch denk ik dat dat familiegevoel altijd zal blijven.