Waarom het hele Roemeense voetbalteam in 1998 hun haar bleekte

Ze zeggen weleens dat iedereen in Roemenië goed is in twee dingen: voetbal en politiek. Maar als je kijkt naar de huidige staat van de Roemeense politiek en de toestand van het nationale voetbalteam, moet je “goed in” lezen als “vervloekt door.”

Het enige politieke succes dat we in de afgelopen dertig jaar hebben meegemaakt, was toen we een dictator afzetten en ons aansloten bij de EU en NAVO. Maar er was een tijd waarin de voetbalgoden ons goed gezind waren. Drie wereldkampioenschappen op rij – in Italië in 1990, Amerika in 1994 en Frankrijk in 1998 – deed ons nationale team niet onder voor ’s werelds beste ploegen. De Roemeense pers noemde het team zelfs vol trots “de Gouden Generatie”. Het maakt niet eens uit dat ons hoogtepunt een bezoek aan Californië was, waar we tegen Zweden speelde en maar één penalty verwijderd waren van een plek in de halve finale. Voor ons was het belangrijkste dat we mee mochten doen.

De Gouden Generatie werd geleid door onze aanvoerder Gheorghe Hagi. Hij is een van de vijftien spelers die voor zowel Barcelona als Real Madrid speelden. Hij was een van de beste aanvallende middenvelder ter wereld. Oké, je kon hem niet helemaal vergelijken met de andere beroemdheden uit zijn tijd, zoals Zidane, Baggio en de ‘echte’ Ronaldo, maar voor ons was hij een held. Zijn onvoorspelbaarheid zorgde ervoor dat iedere wedstrijd van ons nationale team fantastisch was om naar te kijken. Sommigen noemden hem zelfs de “Maradona onder de Karpaten”. Maar als je op een vrijdagavond in een Roemeense kroeg staat, zal je mensen met dubbele tong horen fluisteren dat hij stukken beter was dan de Argentijn.

Naast Hagi bestond ons team in de jaren negentig uit een groep mannen die vandaag de dag nog steeds beroemder is in ons land dan het team dat nu onze felgele shirts draagt. Dat is niet gek – geen enkel ander team dat sinds die tijd ons land vertegenwoordigde, heeft ons ooit zo blij kunnen maken als Hagi en de rest toen deden. Als we dit jaar in Rusland op het veld staan voor het wereldkampioenschap, is het officieel twintig jaar geleden dat Roemenië voor het laatst het WK haalde.

Tijdens het WK van 1998, in Frankrijk, lukte het ons team de laatste zestien te halen. Eenmaal daar verloren we van Kroatië, toen topscorer Davor Suker deed waar hij zo goed in is. Maar die wedstrijd is niet waar iedereen aan terugdenkt bij het wereldkampioenschap van dat jaar. Nee, wat het team iconisch maakte, is iets wat vijf dagen daarvoor gebeurde. Ons team had gewonnen van Colombia en Engeland, waarmee ze zeker waren van een plek in de tweede ronde. Met nog maar één groepswedstrijd te gaan, waren ze zelfverzekerder dan ooit tevoren. En dus besloten alle spelers om hun haar te bleken.

Het idee was dat dit het groepsgevoel zou versterken. Maar als je Anghel Iordănescu, de toenmalige coach van ons team, vraagt wat hij ervan denkt, zal hij zeggen dat het uiteindelijk een heel ander gevoel met zich meebracht. “We hebben God boos gemaakt,” zei Iordănescu tegen de pers, nadat het team gelijkspeelde tegen het bescheiden Tunesië – de wedstrijd voor we verloren van Kroatië.

“Toen we twee dagen voor onze eerste wedstrijd tegen Colombia samenkwamen om de strategie door te nemen, vroegen we meneer Iordănescu of hij z’n haar eraf zou scheren als we na twee wedstrijden een ronde verder waren,” vertelt voormalig speler Adrian Ilie me. “Toen hij instemde, besloten we dat als hij het echt zou doen, wij ons haar zouden verven. Maar eerst moesten we Colombia en Engeland nog verslaan.”

En dat lukte, onder meer door Ilie, die het winnende doelpunt tegen Colombia maakte. “Nadat we Engeland hadden verslagen, lieten we Iordănescu zijn haar afknippen,” gaat Ilie verder. “Toen moesten wij ons ook aan onze belofte houden. In eerste instantie weigerden een aantal spelers het te doen. Maar toen besloten we dat we het met z’n allen, als team, zouden doen. De mensen van het hotel regelden twee lokale kappers voor ons, die de avond voor we tegen Tunesië speelden iedereens haar bleekten.”

Het bleken van hun haar moest geheim blijven. Ze vertelden het aan niemand, zelfs niet aan hun families. “We deden het na onze laatste training. Niemand zag ons. De mensen die in het hotel werkten, dachten dat we een ander team waren toen we terugkwamen. Onze families schrokken zich rot.”

In een interview dat hij acht jaar geleden gaf, vertelt Gheorghe Craioveanu hoe de bleek zijn hoofdhuid verbrandde en zijn hoofd vol kale plekken achterliet. “Ze hebben ons gemarteld met die bleek,” zegt hij. “Het deed zoveel pijn, dat ik drie dagen lang maar op één zij kon liggen. Volgens mij is er iets geks gebeurd nadat de kapper de folie om onze hoofden wikkelde.”

“Ik had nog geluk. Ik had kort haar, waardoor het er niet zo erg uitzag,” vertelt Ilie lachend. “Maar de jongens met langer haar, zoals Lăcătuș of Ilie Dumitrescu, zagen er niet uit met dat gelige kapsel. Ik heb mijn haar een tijdje zo gelaten na het kampioenschap, maar het groeide al vrij snel uit.”

Niet alleen de spelers hadden last van hun nieuwe coupe, ook de commentatoren viel het zwaar. “Het was lastig te zeggen wie de bal had,” vertelt Emil Grădinescu. Hij voorzag het WK van ’98 van commentaar op de nationale Roemeense televisie. “Ik had wel geruchten gehoord dat ze hun haar zouden verven, maar ik geloofde het niet. In het ergste geval, dacht ik, zouden een paar van de jongens met highlights rondlopen. Je snapt dus wel hoe erg we schrokken toen we elf blonde koppies het veld op zagen komen. Buitenlandse commentatoren bleven maar naar me toe komen om te vragen wat er aan de hand was, maar ik had geen idee.”

Net als Iordănescu heeft Grădinescu het idee dat de nieuwe kapsels een slechte invloed hadden op het team. Volgens Grădinescu had dat echter niks met een goddelijke ingreep te maken. “Het was niet goed voor hun motivatie,” legt hij uit. “De spelers waren in een relaxte, vakantie-achtige sfeer terechtgekomen. We mochten al blij zijn dat we gelijkspeelden tegen Tunesië. We waren zo slecht. Maar vervolgens zetten we onszelf pas echt voor schut in de wedstrijd tegen Kroatië.”

Misschien zorgde hun egoïsme er wel voor dat het hele team hun haar bleekte. De voormalige Franse voetballer Michel Platini waarschuwde toekomstige Roemeense spelers zelfs dat als ze ooit succesvol willen worden, ze nooit hetzelfde moeten doen als het team uit ’98. Hoewel ze zijn raad opvolgden en niemand zijn haar ooit meer heeft gebleekt, hebben we sinds die tijd ook niks meer bereikt. Maar dat lijkt de Roemeense voetbalfans niks uit te maken. Ze blijven onze verschrikkelijke teams aanmoedigen en accepteren volkomen onverschillig onze plaats in de voetbalgeschiedenis. Wij zijn het land van het team met de gebleekte haren, dat daarmee zijn kans op de beker verpeste. Iedere Roemeen is vervloekt door voetbal.