Israëlische feestvierders marcheerden op Jeruzalemdag provocerend door Palestijnse buurten

Zondag was het Jeruzalemdag. Tienduizenden joodse Israëliërs kwamen samen in Jeruzalem, om de hereniging van de stad onder Israëlische heerschappij in 1967 (na de zesdaagse oorlog) te herdenken. Ondertussen werden honderden Palestijnen uit het oude centrum en uit de Arabische buurten in Oost-Jeruzalem achter barricades gedwongen, om plaats te maken voor de feestvierders.

Jeruzalemdag veroorzaakt grote spanningen in een stad die voor zowel Israëliërs als Palestijnen op religieus en politiek vlak heel erg belangrijk is. Dit jaar was het de 48ste verjaardag van de Israëlische overwinning. Palestijnse winkels die aan de hoofdwegen van de centraal gelegen islamitische wijk liggen, moesten zondag sluiten. Winkeleigenaars stonden achter metalen poorten en rijen zwaarbewapende agenten te kijken hoe passerende Israëliërs met hun vlaggen wapperden. Die waren op weg naar de Klaagmuur.

Buiten de Poort van Damascus treiterden Israëliërs de Palestijnse toeschouwers, door nationalistische liederen te zingen en te dansen. Er ontstonden schermutselingen toen Israëlische feestvierders door de barricades braken. Beide kanten gooiden stenen, flessen en andere projectielen. Kleine groepen Palestijnse demonstranten lieten vuurwerk afgaan, terwijl ze 'Bevrijd Palestina!' en 'Allahu Akbar!' riepen.

Afgelopen maandag wees het Hooggerechtshof van Israël een voorstel om de route te wijzigen af. Twee ngo's wilden de tocht weghouden van de islamitische wijk. Tag Meir, een Israëlische anti-racismegroep, zei vorige maandag dat de jaarlijkse mars "een focus voor extremisten" is geworden, met geen gebrek aan "racistische opmerkingen en beledigingen, vernietiging van eigendommen en fysiek geweld tegen de Palestijnse inwoners van Jeruzalem."

Mickey Rosenfeld, een Israëlische politiewoordvoerder, zei dat duizenden agenten rond de oude binnenstad klaarstonden om gewelddadige incidenten te voorkomen. Twee Palestijnse demonstranten werden gearresteerd en minstens één veiligheidsautoriteit werd weggevoerd voor medische zorg, nadat zijn hoofd werd geraakt door een projectiel.

Naftali Bennet is voorzitter van Bayit Yehudi, een religieus-zionistische partij in Israël. Hij was tijdens de festiviteiten aanwezig bij de Klaagmuur. Bennets nationalistische partij kwam zeer sterk uit de onderhandelingen die aan de vorming van de huidige regering voorafgingen.

"Jeruzalem behoort voor altijd toe aan het joodse volk," zei Bennett zondag, volgens de Israëlische nieuwssite Arutz Sheva. "De wereld kan Jeruzalem niet verdelen. Binnenkort zullen joden kunnen bidden op de Tempelberg, want de Tempelberg is van ons."

Bayit Yehudi controleert het Ministerie van Justitie, Onderwijs en Landbouw. Elke minister (acht in totaal) van de partij is essentieel om de kleine meerderheid van Netanyahu's nieuwe regering te behouden.

Aanhangers van Bayit Yehudi die zondag door de straten van Jeruzalem marcheerden, zijn blij met de nieuwe macht van hun partij. Alan Simanowitz, een Israëliër die in Amerika is geboren, zegt op Bennet te hebben gestemd. "Ik ben heel blij met hoe het allemaal is gelopen," zei hij tegen VICE News. "Ik geloof dat een verenigd Jeruzalem heel belangrijk is voor Israël als geheel."

De meeste Palestijnen die in Jeruzalem wonen zien de Israëlische overheid al als een bezetter, dus de ruk naar rechts van de regering werd eigenlijk vooral gezien als business as usual – in ieder geval niet als reden voor paniek.

Saad Muna is een veertigjarige Palestijn die in Jeruzalem is geboren, en er het grootse deel van zijn leven heeft gewoond. "Voor ons is er geen rechts of links," zei hij op de dag voor de feestdag tegen VICE News. "Alle Israëliërs zijn bezetters. De meeste mensen van mijn volk zien Israëliërs als Israëliërs. Recht of links, Meretz of Likoed – het maakt niet uit. Als je een zionist bent, ben je een crimineel."

In de antiekzaak die in het bezit is van zijn familie, wuifde Muna het belang van Jeruzalemdag weg. "Voor de Israëliërs is het hele jaar een feestdag," zei hij. "Het hele jaar hebben ze mensen die naar deze stad komen om te dansen en te roepen en te schreeuwen en te bidden. Het is iets waar we elke dag in leven."

In de laatste 48 jaar hebben Israëlische autoriteiten tweeduizend Palestijnse huizen in Oost-Jerusalem vernietigd. Van minstens veertienduizend Palestijnen werd hun registratie als bewoner van Jeruzalem ingetrokken, volgens cijfers van het Bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken van de Verenigde Naties. Tienduizenden Palestijnen zijn officieel burger van Jeruzalem, maar wonen ergens anders. Als zij gebruik willen maken van basisdiensten zoals gezondheid of onderwijs, ondervinden ze daarbij grote problemen. Palestijnse inwoners leven ook vaak in onthutsende armoede en worden dagelijks gediscrimineerd door joodse Israëliërs.

Ondanks de moeilijkheden is Muna van plan om in Jeruzalem te blijven. "Ik aanbid God door in Jeruzalem te wonen in deze omstandigheden, in dit moeilijke leven, zei hij. "Ik ben hier niet omdat ik geen andere keuze heb, ik kies ervoor om hier te zijn. Ik heb maar één wens en dat is om te sterven in Jeruzalem."

Ook veel joden voelen zich spiritueel verbonden met Jeruzalem. De feestdag heeft een diepe religieuze betekenis voor het volk, dat gelooft dat het na tweeduizend jaar in ballingschap te hebben geleefd eindelijk in het bezit is van de heilige stad waar het recht op heeft.

Eitan Press is communicatiedirecteur bij radiozender de Stem van Israël. "Jeruzalemdag is een stap naar een gezondere relatie tussen het joodse volk en hun land," zei hij tegen VICE News. Hij benadrukt dat Jeruzalemdag een "joodse feestdag is en geen politieke feestdag."

"Joden die Jeruzalemdag vieren, laten zien dat ze trots zijn om joods te zijn," zei Press. "Toevallig heeft er ook ooit een oorlog plaatsgevonden, en zijn er mensen die nog steeds bitter en boos zijn omdat ze die hebben verloren."

Na door de stad te hebben gemarcheerd, kwamen duizenden joodse Israëliërs samen op de plaats voor de Klaagmuur waar ooit het Marokkaanse Kwartier ooit stond. Die buurt werd vernietigd nadat Israël de oostelijke helft van de stad had veroverd.

"Die mensen komen vanuit hun nederzettingen hier naartoe, gewoon om het ons moeilijker te maken. Om ons boos te maken, om ons te laten denken dat we worden bezet," zei Mohamed Sayyad, een Palestijnse taxichauffeur, terwijl hij naar de menigte gebaarde met een sigaret tussen zijn vingers. "Ik hoop dat mijn kinderen dit nooit hoeven mee te maken."