Die 'Aarde 2.0' is waarschijnlijk niet bewoonbaar

Als een planeet leven wil herbergen, moet het een vrij goed gebalanceerde relatie hebben met de dichtstbijzijnde ster. Denk aan bijvoorbeeld de aarde met de zon.

Toen astronomen de ontdekking van Kepler-438b aankondigden, waren velen blij om te horen dat hij mogelijk vergelijkbaar leven kon hebben als onze planeet. Het was namelijk een van de meest aarde-achtige exoplaneten die tot nu toe ontdekt zijn. Onderzoekers denken nu echter dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat er leven voorkomt, want de planeet ontvangt regelmatig flinke uitbarstingen van zijn moederster.

In een onderzoek dat geaccepteerd is door het Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, beschrijven wetenschappers uit Denemarken en Groot-Brittannië hoe Kepler-438b elke paar honderd dagen ongelofelijk veel straling te verduren krijgt. Hoeveel? De straling die de arme planeet elke keer ontvangt, heeft net zo veel energie als ongeveer honderd miljard megaton TNT. Ter vergelijking: de atoombom op Hiroshima had een kracht van vijftien kiloton TNT. Je begrijpt wel dat de mogelijke atmosfeer van Kepler-438b weggevaagd wordt, waardoor de planeet geen leven kan ondersteunen.

De onderzoekers deden deze ontdekking toen ze opmerkten dat de rode dwergster superflares uitstraalde. Ze gebruikten daarvoor fotometrie, een techniek die de intensiteit meet van elektromagnetische straling van objecten in de ruimte.

"We maten hoe helder de ster [Kepler-438] gedurende een bepaalde tijd was," zegt David Armstrong, hoofdauteur van het onderzoek en astrofysicus bij de Universiteit van Warwick. "Als je ook maar een kleine verandering ziet, als de helderheid ook maar iets toeneemt, betekent dat een enorme hoeveelheid extra uitgestoten energie."

Het zijn niet de zichtbare superflares die Kepler-428b kaal stralen. Coronal mass ejections – als een ster een enorme hoeveelheid plasma en radioactieve deeltjes uitspuugt – doen het grootste gedeelte van het werk.

Armstrong legt uit dat coronal mass ejections niet zichtbaar zijn met fotometrie, maar geassocieerd worden met superflares. Als er dus een superflare is, kun je er op rekenen dat er snel daarop een coronal mass ejection plaatsvindt.

Als de uitbarstingen Kepler-438b ontdoen van een atmosfeer, stelt het de planeet bloot aan de effecten van röntgenstraling en zware UV-straling. Beiden zijn funest voor leven zoals wij dat kennen.

Terwijl satellietprogramma's zoals die van de Keplermissie meer exoplaneten ontdekken, blijven onderzoekers vragen stellen over hun bewoonbaarheid. Ze verzamelen informatie uit een dataset met de naam Habitable Exoplanet Catalogue, die een lijst maakt van planeten waarvan we denken dat ze het best leven kunnen herbergen.

De wetenschappers keken ook of andere exoplaneten, zoals Kepler-186f, ook blootstonden aan vergelijkbare stralingsuitbarstingen. Kepler-186f heeft er in ieder geval geen last van. Het is misschien een beetje teleurstellend dat het leven waarschijnlijk niet bestaat op de meest aarde-achtige planeet die we kennen. Maar Armstrong veegt de mogelijkheid niet geheel van tafel.

De wetenschappers weten nog niet of Kepler-438b een magnetosfeer heeft. Als die er wel is, kan dat volgens Armstrong een deel van de straling tegenhouden. Hij heeft een open houding ten opzichte van de mogelijkheid van leven. "We kunnen ons moeilijk voorstellen wat voor leven er kan zijn, of welke omstandigheden het kan doorstaan."

Wie weet, misschien is er nog een kans dat we aliens ontdekken op een familielid van de aarde, hier ver vandaan.