Het gaat niet echt lekker met de campagne tegen autonome moordrobots

Eerder deze maand nodigde het Amerikaanse leger roboticabedrijven uit om het laatste op het gebied van robotoorlogsvoering te tonen. De grote favoriet was een afstandbestuurbare met machinegeweer bewapende robot die door middel van hittegevoelige camera's vijanden kon detecteren en met een druk op de knop, uitschakelen.

Gisteren publiceerde Amnesty International een rapport waarin beweerd wordt dat Amerikaanse drone-aanvallen zo'n 900 burgerdoden hadden veroorzaakt. Niet bepaald een goede maand voor de moordrobot dus.

Geen van bovengenoemde robots zijn zogenaamde lethal autonomous robots (LARs), die onafhankelijk opereren en beslissingen maken - bij beiden zat er een mens achter een scherm met een controller in zijn of haar hand. Maar LARs komen eraan, en dat moet meer dan een beetje teleurstellend zijn voor groepen als de International Committee for Robot Arms Control en de Stop Killer Robots-campagne. De actiegroepen proberen de VN en andere internationale instanties duidelijk te maken dat niemand zit te wachten op robots die zonder bestuurder mensen doodmaken.

Ondertussen wordt de lijn tussen afstandbestuurbare moordrobots en automatische moordrobots steeds dunner.

Gisteren kwamen activisten, wetenschappers en beleidsmakers samen bij de VN om ze te overtuigen om autonome robots te verbieden. Het was één van de eerste keren dat die groepen zo'n audiëntie kregen.

Volgens ComputerWorld waren er "dertien landen, waaronder Canada, Egypte, de VS, Groot-Britannië, India, Ierland en Zuid-Korea, aanwezig bij de bijeenkomst op maandag." Een aantal van die landen - zoals Frankrijk, Egypte en Pakistan - steunden de voorstellen van de actiegroepen. Maar alleen die steun is niet genoeg om tegen te houden dat drones dodelijke salvo's raketten afvuren op vredige dorpjes.

Toch is het misschien wel de significantste prestatie van de beweging die al het hele jaar aandacht probeert te krijgen. Vorige winter organiseerden ze bijvoorbeeld nog een redelijk grootse demonstratie in Londen.

Later verzamelde de groep 272 handtekeningen van vooraanstaande wetenschappers en technologen voor een petitie die vroeg om een expliciet verbod op dodelijke autonome oorlogsvoering.

Human Rights watch bemoeide zich er ook mee en publiceerde een nieuw rapport vlak voor VN-bijeenkomst. Ze stelden daarin dat "kunstmatige intelligentie en andere technologie het binnenkort mogelijk zal maken om volledig autonome wapens te ontwikkelen, die de manier waarop oorlog gevoerd wordt kunnen revolutionariseren."

"Als een natie deze wapens in gebruik neemt, zullen anderen het gevoel hebben dat ze mee moeten om niet achter te blijven in de robotische wapensrace," schreek Stop Killer Robots. "Bovendien geeft het potentiële gebruik van dat soort wapens aanleiding tot zorgen over het welzijn en de bescherming van burgers tijdens gewapend conflict."

Denk nog maar eens aan die 900 onschuldige burgerslachtoffers - honderden doden, afgeschreven als 'collateral damage'. En dat vooral omdat de VS het minder riskant vind om raketten van een afstand te schieten in plaats van echte soldaten te sturen. Voorstanders van dodelijke robots (oftewel het leger en de industrie erachter) beweren dat de robots levens redden. Met robots zullen soldaten minder chaotische vuurgevechten meemaken. Maar zeg dat maar eens tegen de duizenden Pakistanen en Afghanen die dood, gewond of ouderloos achterbleven na een vlucht van een Predator-drone.

En het houdt niet op. Nog maar een paar weken geleden vielen er vier doden bij een drone-aanval in Pakistan. Drones doden oma's, kinderen en arbeiders simpelweg omdat die op de verkeerde plek zijn op de verkeerde tijd. Nogmaals, ze zijn niet autonoom. Maar dat komt steeds dichterbij. De gepubliceerde rapporten zijn slechts een herinnering aan het feit dat we onbemande oorlogsvoering gewoon geaccepteerd hebben: in zoverre dat de publicatie van beide rapporten qua militair beleid waarschijnlijk niets gaan uithalen.

Er zijn op dit moment genoeg robotische mogelijkheden waarmee legers al autonoom zouden kunnen doden. Ze zijn zelfs al in gebruik. Op dit punt is het alleen nog maar een ethisch probleem. En zouden LARs nog twee kanten op kunnen: die van chemische wapens of die van afstand bestuurbare wapens. De ene is internationaal verboden en min of meer gehandhaafd, de andere zien we op tv en halen we onze schouders over op.

"Om deze reden moeten we volledig autonome wapens moeten verbieden voordat het te laat is om van koers te veranderen," volgens de campagne van Stop Killer Robots. "Naties zouden overeenstemming moeten bereiken dat de beslissing om dodelijk geweld te gebruiken tegen een ander mens alleen door een mens genomen mag worden."

In termen van harde cijfers - het aantal dronedoden blijft gestaag stijgen - gaat het met de strijd tegen dodelijke robots niet zo lekker. Toch werden de VN-bijeenkomsten goed bezocht. Het lukt de groepen steeds beter om aandacht te krijgen voor dit probleem. De tijd zal leren of het genoeg is om een tijdperk tegen te houden waarin robots voor ons besluiten om andere mensen te doden.

Meer moordrobots:

Autonome moordrobots komen er toch gewoon aan

Zuid-Koreaanse wetenschappers ontwikkelen oplossing voor het kwallenprobleem: robots met blenders