Die keer dat Rage Against The Machine uit protest poedelnaakt op het podium stond

“We stonden op het grote podium en we waren de eerste band die zou spelen. Mensen leerden ons net een beetje kennen. Dit was ons grote moment,” zei bassist Tim Commerford in 2015 tegen Dan Le Batard van ESPN. “Het was in de periode dat Tipper Gore, de vrouw van Al Gore, net de PMRC (Parents Music Resource Center) had opgezet, en begon met de ‘Parental Advisory’-stickers, die tot de dag van vandaag nog steeds op albumcovers geplakt worden. Wij waren daar tegen, we vonden het kut. We dachten: weet je wat, in plaats van te spelen, gaan we protesteren.

“Het idee was om het podium op te lopen met onze instrumenten, die vervolgens neer te zetten tegen de versterkers, zodat je harde feedback kreeg, en dan naakt voor het publiek te gaan staan. We hadden ‘PMRC’ op onze borst geschreven, ieder van ons een letter.” En zo zagen duizenden bezoekers op 18 juli 1993 hoe Rage Against the Machine in hun niksie het podium op liep.

Rage Against the Machine bestond amper een jaar toen ze in 1992 tekenden bij het label Epic. Hun mix van heavy metal, funk, punk en rap maakte heel wat los en veroorzaakte zelfs een biedingsstrijd onder labels. In een tijd dat rock en hiphop alleen nog maar gecombineerd werden in een eenmalige samenwerking tussen Aerosmith en Run-DMC, en later Anthrax en Public Enemy, was Rage Against the Machine een openbaring. En ze waren op het podium nog krachtiger dan in de studio. Het ritme van bassist Tim Commerford en drummer Brad Wilk klonk als een moshpit, de riffs van gitarist Tom Morello waren bruut en totaal onorthodox en voorman Zack la Roche schreeuwde zijn stekende, dogmatische manifest zo agressief, en tegelijkertijd informatief, dat mensen echt naar hem luisterden. Ze waren de meest luidruchtige band die ooit speelde op het podium van Saturday Night Live, waar ze vervolgens halverwege de show werden verwijderd omdat ze de Amerikaanse vlag ondersteboven over hun versterkers hadden gehangen.

Net als de meeste albums waarop er met ‘fucks’ en ‘shits’ werd gestrooid, stond er op de albumcover van Rage Against the Machine in het hoekje linksonder een sticker met de tekst “Parental Advisory – Explicit Lyrics”. Als voorvechters van de vrijheid van meningsuiting zag de band dit als een vorm van onderdrukking. De PMRC stelde in 1985 dat alle albums met aanstootgevende teksten verplicht waren deze waarschuwingssticker te dragen. Muzikanten als Frank Zappa, Dee Snider van Twisted Sister en John Denver kwamen in opstand, maar het besluit bleef overeind.

Voor ouders was het op deze manier makkelijk om te zien welke albums beschaafd genoeg waren om te kopen, maar voor kinderen was het een soort verboden vrucht. Voor hen waren die albums juist cool en intrigerend, net als films met veel naakt en geweld.

Die middag in Philadelphia liepen Commerford, De la Rocha, Morello en Wilk het podium op met een stuk zwart tape over hun mond, en verder niks. Op de borst van ieder bandlid stond een letter, en samen vormden die PMRC. Terwijl de audiofeedback door de speakers krijste, stonden de vier mannen daar een kwartier lang poedelnaakt op het podium om te protesteren tegen het censuur van Parents Music Resource Center.

“Het was meer performance art dan een rockconcert,” zei Morello later tegen NME. “We probeerden het punt te maken dat je muziek die tegen de status quo in gaat niet voor lief moet nemen. Mensen proberen je te beroven van je vrijheid van meningsuiting.” Het publiek reageerde, zoals verwacht, stomverbaasd op het optreden van de band, die met hun piemel zwaaiden bij wijze van statement, in plaats van gewoon liedjes te spelen. In het begin reageerde het publiek bemoedigend en geamuseerd. Maar dat bleef het niet. “Toen we het podium op liepen, vonden mensen het geweldig. Ze juichten,” zegt Commerford. “Maar toen wisten ze nog niet dat we helemaal niet van plan waren ook maar één noot te spelen. Na tien minuten werden de eerste flessen richting het podium gesmeten. Toen begonnen ze echt te balen.” Het bleef niet bij flessen. Het publiek raakte zo geïrriteerd, dat elk object dat ze konden vinden naar de band werd gegooid. Volgens Morello was vooral het wisselgeld pijnlijk.

“Geloof me, er zijn heel wat kwartjes tegen onze piemels gesmeten,” zei hij tegen NME. Uiteindelijk moest de politie de band van het podium verwijderen, al zijn ze nooit vervolgd voor publiekelijk naaktlopen. De band kwam een paar maanden later terug om nog een keer een gratis show weg te geven, als goedmakertje voor de fans op Lollapalooza.

“Ik dacht de hele tijd aan de wind die ik onder mijn ballen voelde blazen, waar de mensen in het publiek aan dachten en aan alle camera’s die flitsten en wat ze later zouden denken bij het zien van al die foto’s. Eigenlijk was het niet echt een big deal. Ik vond het niet eng. We zijn allemaal zo geboren. Het was bevrijdend.” zei Brad Wilk tegen Modern Drummer, als hem later wordt gevraagd wat er op dat moment door zijn hoofd ging.

Commerford leek zich iets minder op zijn gemak te voelen in zijn blote piemel. “Het was alsof ik net uit de zee kwam lopen. Het was ongelofelijk. Ik probeerde de boel nog een beetje op te schudden, maar dat had geen effect.” Rage Against the Machine liet nog vaker van zich horen met protesten. Morello werd in 1997 gearresteerd tijdens een mars tegen de werkomstandigheden in de textielbranche, gericht tegen het merk Guess? Inc. In bushokjes hingen ze billboards op met de tekst “Rage Against Sweatshops: We Don't Wear Guess? – A Message from Rage Against The Machine and UNITE (Union of Needletrades Industrial and Textile Employees).” Daarnaast speelde de band nog een aantal protestoptredens op de Democratic National Convention in 2000 en de Republican National Convention in 2008. Bij die laatste stonden ze ook stilzwijgend op het podium. Dit keer niet naakt, maar in oranje gevangenispakken van Guantanamo Bay, met zwarte kappen over hun hoofd.

Het meest bekend is de protestvideo voor Sleep Now In The Fire met Michael Moore, waarbij ze herrie schopten bij de New York Stock Exchange als protest tegen de hebzucht van de zakenwereld. De politie heeft de band uiteindelijk verwijderd, maar ondertussen was de boodschap luid en duidelijk overgekomen. De video plantte het zaadje voor Occupy Wall Street, en maakte daarbij een angstaanjagende voorspelling die later uitkwam: Donald Trump gaat het land regeren als president.

Maar de minder bekende protestactie van Rage Against The Machine, waarbij ze poedelnaakt demonstreerden op het podium van Lollapalooza, daar waren de meeste ballen voor nodig.

Dit artikel verscheen eerder op Noisey US