Hoe een fake Frances Lefebure Instagrammers naar sekssites lokt

Beeld je in hoe het is als je op Instagram plots tientallen profielen met je foto’s ziet opduiken onder namen als Ione Labarge, Jaclyn Rheaume, Lucinda Leahy, Ruthe Butvich of Lauretta Yoshiyama. Dat is exact wat de populaire actrice en presentatrice Frances Lefebure momenteel overkomt. Het blijkt om fake accounts te gaan die volgers via een chatbot in de berichtfunctie naar websites als www.buurvrouwseks.nl moeten lokken.

Bekijk ook: Tieners op de klimaatmars reageren op zure online commentaren

Sinds Frances Lefebure zo’n vijf jaar geleden actief werd op Instagram is haar online populariteit meegegroeid met die op het scherm. Dankzij programma’s als Amigo’s, Hotel Römantiek en Café De Mol nam haar aantal volgers toe tot meer dan 72.000. Haar foto’s zijn een mengeling van privémomenten, promotie voor televisiewerk en modieuze beelden voor een kledingsponsor. Die meer dan vijfhonderd foto’s zijn nu gestolen en op nieuwe accounts geplaatst waar Frances niets mee te maken heeft. En dat misbruik bekampen blijkt zo goed als onmogelijk.

De valse accounts zijn allen opgebouwd volgens hetzelfde patroon. Eerst en vooral hebben ze telkens een nogal ongeloofwaardige, internationaal klinkende vrouwennaam en – uiteraard – een afbeelding van Frances als profielfoto. De drie regels in de bio zijn ook telkens min of meer hetzelfde. In de eerste staat dat deze ‘vrouwen’ fan zijn van iets nerdy: ‘Devoted World of Warcraft lifetime fan’, ‘Huuuge Star Wars follower’ of ‘Biggest Comics freak.’

Op de tweede regel volgt een verwijzing naar een geografische plek die ik vanachter mijn bureau in Brussel als vaagweg Oost-Europees kan omschrijven: ‘Birthed in Ukraine’, ‘My entire childhood was spent in Bulgary’ of ‘Born in Latvia’. Op de derde en laatste regel wordt telkens de vislijn uitgegooid: “I want 2 know u2.” Wat ook terugkomt bij elk profiel is dat de meest recente foto er geen van Frances is, maar een quote in de stijl van: “If it’s dirty, kinky, messy or just plain wrong, I want it.”

Wanneer een volger van Frances chat met een van de valse profielen, blijkt uit het antwoord dat er een chatbot achter zit. Of hoe verklaar je anders een zin als: “What’s up? I find it weird message a man first but you are really cute.” De Frances-fan die haar contacteert is voor de duidelijkheid een tienermeisje. “Ik vond het eerst eng”, vertelt Frances me, “maar toen ik doorhad dat het om robots ging en niet om een enge stalker was ik al wat gerustgesteld.” Ze vertelt dat ook Familie-actrice Bab Buelens, De Buurtpolitie-actrice Ianthe Tavernier en Patser-actrice Nora Gharib op hetzelfde moment als haar fake accounts met hun foto’s zien opduiken.

Op Instagram vraagt de chatbot de follower vervolgens om naar een chatroom te gaan “that looks a lot like tinder and snapshat had a kid.” Ook wanneer ik zelf met wannabe Frances denisse_rykwalder_238 chat, krijg ik een link naar een “chatting website.” Die link is een ingekorte url: bit.ly/dateinvitation. Die bitly werkt telkens met een getal van 1 tot 99 erachter. Als je er op aangeven van de chatbot op doorklikt, dan kom je op een pagina terecht van Matureamusements.com. Bart De Waele, CEO van digitaal marketing agentschap Wijs, vertelt me dat Matureamusments waarschijnlijk een affiliate is, “een website die wordt betaald per bezoeker die ze aan andere sites levert.” Affiliate marketing is een veelgebruikte constructie op het internet met een gemakkelijk verdienmodel, aangezien de kosten door technologie en automatisatie erg laag liggen.

De homepage van Matureamusements.com bestaat trouwens niet, die is ‘under construction’. Als ik te weten wil komen wie achter de site zit en dus de foto’s van Frances, Bab, Ianthe en Nora onrechtmatig gebruikt, dan leer ik dat deze info “GDPR masked” is. Achterhalen wie achter de site zit die foto’s steelt, is dus onmogelijk omwille van deze recent ingevoerde General Data Protection Regulation die je - oh ironie - net moet beschermen tegen online misbruik. Wel leer ik dat Matureamusements.com nog maar drie maanden oud is en gelokaliseerd lijkt in New York. Hij werd pas in augustus echt actief en trekt vooral traffic uit Rusland. Maar mij stelt de site vragen in het Nederlands. De eerste mededeling luidt: “Dit is GEEN A Dating Site! LET OP! U krijgt naaktfoto’s te zien van iemand die u kent. Wees discreet.” Vervolgens moet je een aantal keer ja antwoorden op vragen die over legaliteit lijken te gaan, maar vooral de geile surfer aanmoedigen om verder te klikken. Vragen als: “Deze vrouwen hebben gevraagd om geen mannen toe te staan die op zoek zijn naar een ‘relatie’. Ze willen alleen maar snelle seks. Geen afspraakjes. Stem je in met dit verzoek?”

Na een paar keer instemmen word ik inderdaad van Matureamusement verder geleid naar lokale websites als buurvrouwsex.nl, anoniemsex.be en regiosexbuddy.be. Die laatste heeft zichzelf trouwens de sticker ‘Bekend van TV’ toegekend. Ook best ironisch als je weet dat deze hele scam met televisiepersoonlijkheden is begonnen. Het bedrijf achter deze websites, het bedrijf dat dus verkeer verkrijgt via de gestolen foto’s van Frances Lefebure, is het Nederlandse Next Step Media B.V., gespecialiseerd in betalende dating- en sekssites. Als je hen googelt is het vierde resultaat dan ook een publieke klacht van ene Flor H op de website van Test-Aankoop. Hij wil zijn 35 euro inschrijvingsgeld terug zien, omdat de berichtenservice van een van hun sites niet naar behoren zou werken.

Omdat ik Next Step Media wil vragen of ze beseffen dat hun bezoekers worden gelokt met onrechtmatig gebruikte foto’s van bekende Vlamingen mail ik hen op het adres dat ik vind bij de Nederlandse Kamer van Koophandel. Daarop krijg ik een antwoord van MadOffers.com, een bedrijfje uit Breda dat op zijn beurt deel uitmaakt van het Duiste TrafficPartner. MadOffers en TrafficPartner zijn gespecialiseerd in geld verdienen aan affiliates en adverteerders in online daten en gokken.

Wanneer ik Bram van MadOffers de constructie voorleg, antwoordt hij dat Matureamusements.com geen directe partner is, maar via weer een ander affiliate netwerk opereert en “helaas houden affiliates zich niet altijd aan de regels en proberen zij op ‘creatieve’ wijze extra aanmeldingen te genereren. Ondanks dat ons team hier bovenop zit om alles te controleren, is dit helaas niet te voorkomen.” Bram, die liever niet met achternaam in dit stuk komt, vertelt me ook dat ze niet kunnen achterhalen wie achter Matureamusements.com zit, omdat netwerken geen gegevens van hun partners vrijgeven. Samengevat: helaas, pindakaas. Maar dan zegt hij dat de campagne van Matureamusments.com na mijn melding direct is afgesloten, omdat MadOffers hun werkwijze niet accepteert. Victory! Of toch een beetje, want de dag nadien leiden de links van Matureamusemtents inderdaad niet meer naar de websites van Next Step Media, maar naar een site van het in Malta gevestigde Together Networks.

De laatste partij die wat kan doen aan het oneerlijke gebruik van Frances Lefebure haar foto’s is Instagram zelf. Volgens een externe PR-consultant werken bij Instagram zo’n tienduizend mensen die elke dag miljoenen valse profielen verwijderen. Tienduizend controleurs lijkt veel, maar op een platform met meer dan een miljard gebruikers komt dat neer op amper een controleur per 100.000 profielen. De app noemt zich dan ook een self-reporting platform. Dat is een dure manier van Instagram om te zeggen dat ze een goedkoope oplossing aanbieden, namelijk: trek je plan. Frances moet dus zelf de fake accounts opsporen en rapporteren met een foto van zichzelf en haar identiteitskaart als ze wil dat ze worden verwijderd. “Ik ben er dus niets meer tegen aan het doen”, vertelt ze, “want dan ben ik er de hele dag mee bezig.” Bab Buelens vertelt dan weer dat ze telkens wanneer een volger haar een vals profiel doorstuurt, ze dit meldt met de ingebouwde rapporteringstool. “Aanvankelijk werd dan een op de twee van die fake accounts verwijderd, maar ondertussen gebeurt het met de meeste.” Een blauw verified-vinkje zou kunnen helpen om sneller geholpen te worden en privacyexpert Bart van Buiten van White Wire raadt aan een watermerk op alle foto’s te zetten. “Maar dat is super lelijk”, vindt Frances. “Het druist in tegen alles wat Instagram moet zijn.”

Het is ergerlijk dat Instagram hun aanzienlijke middelen en technologie niet inzet om een alarm te laten afgaan wanneer op dezelfde dag tientallen valse accounts worden gelanceerd met geripte foto’s van bekende Vlamingen met samen bijna 300.000 volgers. Bovendien vertelt Bab dat haar 95.600 volgers massaal gevolgd worden door deze bots. Ook zo’n actie zou gemakkelijk detecteerbaar moeten zijn, maar leidt dus niet tot ingrijpen. De zeven valse profielen die VICE aan Instagram doorgaf werden wel direct verwijderd. Niemand weet hoeveel er nog actief zijn.

Volg VICE België razendsnel op Instagram.