Portretten van de mensen in het kamp in Duinkerken

In het noorden van Frankrijk, net voorbij de Belgische grens, zijn meer dan tweeduizend vluchtelingen gehuisvest onder barre omstandigheden. Het vluchtelingenkamp in Duinkerken stond lang in de schaduw van 'de Jungle' in Calais, maar inmiddels is duidelijk dat het er misschien nog wel erbarmelijker is. Het is er koud en nat, mensen hebben honger en het is er onveilig – zo bleek laatst nog, toen er een schietpartij uitbrak op het kamp. Het kamp is gevestigd op een stuk braakliggend terrein tegenover een villawijk en pal naast een voetbalveld. De contrasten kunnen niet groter zijn. Bij de ingang controleert de Franse politie wie het kamp in- en uitgaat, ook al kun je makkelijk via andere ingangen het kamp op. Het is een maatregel die is getroffen na de schietpartij die op 26 januari plaatsvond, tussen mensensmokkelaars en vluchtelingen. Ook wil men niet dat mensen er nieuwe tenten plaatsen, om het kamp niet nog groter te laten groeien. Fotograaf Geronimo Matulessy ging naar Duinkerken om de bewoners van het kamp te portretteren en te spreken. De meerderheid van hen bleek gevlucht te zijn uit het Koerdische gedeelte van Irak en Iran. In Calais zitten voornamelijk Afghanen, Syriërs, Somaliërs en Eritreërs.

Nazad is 21 en komt uit Irak. "Ik ben gevlucht voor IS. Ik vocht met peshmerga tegen IS, maar op een gegeven moment hebben ze me herkend. In het dorp waar ik woonde hebben ze mijn familie bedreigd. Tijdens een gevecht met IS raakte ik gewond en toen was het tijd om het land te verlaten, samen met mijn vrouw en mijn kind. Ik vocht voor het bevrijden van mijn land, maar mijn gezin staat voorop. Op hen na heb ik alles wat me dierbaar is achter moeten laten,." "Ik droom van een veilig leven in Engeland, dat is alles. Het gaat me niet om een groot huis of een dure auto. Door de oorlog ben ik familieleden verloren en ik zou graag mijn andere familieleden – die al in Engeland zijn – willen zien. In Europa denken mensen dat wij komen om heel andere redenen, maar ik kom met mijn gezin voor veiligheid."

Verstopt tussen de bomen, dicht tegen de rand van het kamp, zit Rawin van 17. Hij is in zijn eentje gevlucht. "Allebei mijn ouders zijn in 2014 gedood door IS. Ik had één broer die namens peshmerga tegen IS vocht, maar ook hij is gestorven tijdens de oorlog. Ik mis vooral mijn moeder heel erg. Soms zijn er momenten dat ik erom moet huilen. Het leven hier op het kamp is niet goed."

Rawin vertelt dat hij in Engeland een normaal leven wil opbouwen. "Als het meezit word ik basketballer," voegt hij er nog aan toe.

Dit zijn Ali en Aram, uit Irak. Ali vertelt: "Vanuit Irak ben ik via Turkije, Bulgarije, Servië, Kroatië, Slovenië, Oostenrijk, Duitsland, Nederland en België in Frankrijk terechtgekomen. Deze hele trip heeft me al negenduizend dollar gekost." Even later vervolgt hij: "Mijn ouders zijn gedood door IS, mijn twee broertjes en twee zusjes leven in Mosul in Irak. Het enige wat ik wil is naar mijn broer in Engeland." Hij bijt op zijn lip en kan zijn tranen niet bedwingen. "Tijdens mijn trip vanuit Dortmund naar Den Haag ben ik onthaald door kennissen. Toen ik de oversteek wilde maken naar Engeland ben ik opgepakt in Newcastle, vanwege mijn valse paspoort die ik had gekocht. Ik heb toen één maand opgesloten gezeten in een Nederlandse gevangenis in Hoorn. Door mijn huidaandoening wilde ik een dokter zien, maar dat lieten ze niet toe. Ze hebben zelfs mijn telefoon in beslag genomen. Die heb ik na mijn vrijlating niet teruggekregen."

Hij laat op zijn telefoon een foto van zijn broer en kinderen zien. "Ik mocht twee keer per dag een uur luchten, onder begeleiding van bewaarders. Het was een hel; ik zit nog liever hier in Duinkerken. Al zouden ze me een Nederlands paspoort geven, ik ga er niet meer heen. Het enige wat ik wil is hulp. Ik wil zo graag naar mijn broer." Aram knikt instemmend. Samen zijn ze opgegroeid in Irak. Ook hij heeft negatieve ervaringen met zijn verblijf in Duitsland en Nederland. "Op een dag werd ik aangesproken door Duitsers, omdat ze dachten dat er een bom in mijn rugzak zat. Dat mensen tegenwoordig denken dat veel vluchtelingen terroristen zijn, doet pijn in mijn hart. Toch geef ik Europa nergens de schuld van. Mijn doel is om een nieuw leven op te bouwen; veiligheid staat daarbij voorop."

's Avonds branden er veel kampvuurtjes. Vanuit een geïmproviseerd theehuisje klinkt muziek. De stemming is opgelaten. Een man uit Irak roept: "Een paar van ons zijn ex-Peshmerga's en wij houden van ons land. Alleen Amerika en Engeland maken onnodig oorlog, zij maken alles kapot. Wij komen niet naar Europa voor geweld, we willen vrede!" Er klinkt luid gejoel en de volumeknop wordt weer vol opengedraaid.

Dit zijn Shaho (20) en Aram (17) uit Irak. Gevraagd naar wat zijn dromen zijn, valt Aram stil. "Ik wil alleen maar veiligheid. Mijn familie is vermoord door IS. Als ik in Engeland ben wil ik studeren en werken, zodat ik kan bouwen aan een toekomst." Shaho heeft hetzelfde doel voor ogen. Zijn familie is nog in leven, en hij hoopt ze naar Engeland te kunnen halen als hij eenmaal een baan heeft. "De situatie in ons land is onveilig," zegt hij. "IS maakt er de dienst uit en de peshmerga betaalt niet goed, waardoor we onze families niet kunnen onderhouden."

Over de recente schietpartij en de mensensmokkelaars praten de meeste mensen liever niet, omdat het hun veiligheid in gevaar kan brengen. Iemand vertelt: "Het leven op het kamp kan 's nachts onveilig zijn. De autoriteiten doen niets om deze mensen aan te pakken. Toch zijn de mensensmokkelaars onze enige kans om hierook weer weg te komen. We betalen tweeduizend dollar voor een overtocht, die pas wordt betaald als we zijn aangekomen. Als je niet betaalt ben je ook je leven in Engeland niet zeker. Het is een georganiseerde bende en er gaat veel geld om in deze business."

Majid (35) is ook afkomstig uit Irak en hij vluchtte destijds voor het regime van Sadam Hoessein. Daarbij heeft hij heeft twee zussen, twee broers en zijn vader verloren.

Met een duidelijk Brits accent vertelt hij dat hij al twee maanden in kamp Duinkerken woont. "Ik leef hier al twee maanden in dit kamp. Na dertien jaar in Engeland te hebben gewoond ben ik bij de grens geweigerd. In 2009, tijdens mijn vakantie in Saoedi-Arabië, ben ik bestolen van mijn rijbewijs en paspoort. Eenmaal bij de douane wilden ze me niet doorlaten omdat ik er niet Brits genoeg uitzag. Al die jaren heb ik belasting betaald, onderhield ik mijn gezin en had ik mijn eigen winkel in Liverpool." Majid lijkt radeloos en weet niet goed waar hij naartoe moet. "Ik heb bij het Engelse consulaat in Saoedi-Arabië, Turkije en Frankrijk aangeklopt, maar ze sturen me overal weg. Geld interesseert me helemaal niets – ik wil alleen mijn dochtertje weer eens vasthouden. Die heb ik al zeven jaar niet meer gezien. Het enige wat ik nu kan doen is wachten, wachten en nog eens wachten." Over de houding van de mensen in Europa zegt hij: "Veel Europeanen denken negatief over moslims. In mijn hele leven heb ik nog geen vogel doodgemaakt. Het maakt mij niet uit welk geloof of afkomst iemand heeft. Zou er een politicus zijn die zich wel eens afvraagt hoe het moet zijn om zijn kind zeven jaar niet te zien opgroeien?"