Maniac is de beste Amerikaanse remake in tijden

Amerikaanse remakes van films en series uit andere windstreken zijn vaak om te kotsen. Vooral als ze worden nagemaakt uit Engeland en Scandinavië. Sorry voor mijn woordkeuze, maar helaas is het waar. Vernieuwde Amerikaanse versies van Europese series kennen niet zo'n fraaie geschiedenis, met uitzondering van de Amerikaanse versie van The Office. Let me in was slecht, en kwam niet eens in de buurt van de spannende Zweedse versie. En laat ik maar niet beginnen over Skins of The Inbetweeners. Ik hoop niet dat mijn favoriete serie, Love Island, de volgende gaat zijn. Kortom, Amerika is niet zo goed in het namaken van series, terwijl ze denken van wel.

Ik denk dat dit probleem een vicieuze cirkel is. Amerikanen denken dat hun worstelingen overeenkomen met die van ieder ander – welke millennial is nou niet opgegroeid met Friends? – en dat komt omdat Amerikaanse productiebedrijven nou eenmaal het meeste geld hebben en dus het meest kunnen maken. Die films en series zien wij dan weer in overvloed in bijvoorbeeld Europa, wat betekent dat we dat soort films als de standaard gaan zien. Dit is wat we gewend zijn, en zulk soort films verwachten we weer in de toekomst. Daarom zijn we ervan overtuigd geraakt dat Amerikaanse films en series gewoon altijd goed zijn.

Maar de Verenigde Staten zijn natuurlijk hartstikke theatraal, en vergeten soms dat sommige films en de worstelingen daarin geografisch gebonden zijn, of cultureel en politiek gebonden zijn, en daardoor met iets meer zorgvuldigheid benaderd moeten worden wanneer ze worden nagemaakt.

Natuurlijk kunnen Amerikaanse versies van Europese series ook succesvol zijn – kijk maar eens naar Veep. Dat werkte perfect, omdat de specifieke, lokale politiek daarin heel goed overeenkwam met de Amerikaanse. Maar een goede nagemaakte serie is er vaak een die z’n Amerikaansheid erkent. Dat is precies wat er leuk is aan Maniac, een adaptatie uit Noorwegen op Netflix, geregisseerd door het mastermind van het eerste seizoen van True Detective: Cary Fukunaga.

Maniac begint in een futuristisch en dystopisch New York: het is er goor, de hondenpoep die op straat ligt wordt opgeruimd door kleine robots, je betaalt goederen door te luisteren naar infomercials, en reclameborden dienen als decoratie in huizen.

We ontmoeten Owen Milgrim – een geesteszieke man en bovendien het zwarte schaap van z’n familie. Hij ziet waanbeelden van zijn idiote broer die daarin opeens een snor heeft. Voortdurend hoort hij de boodschap the pattern is the pattern. Ook ontmoeten we Annie Landsberg, die in eerste instantie een manic pixie dream girl en pechvogel is. Maar haar karakter groeit. Annie en Owen doen mee aan een risicovolle farmaceutische medicijnenproef, waarbij ze een pil moeten slikken die geluk belooft. Opeens verandert Maniac van een duistere smeerboel naar een kleurexplosie, vol strakke lijnen en heldere kleuren. De medicijnenproef brengt ons naar de kern van de serie, waar Annie en Owen uiteindelijk een trauma herleven door gedeelde waanbeelden. Op beeld vertaalt zich dat in fantasierijke, genre-overstijgende scenario’s.

Dat is natuurlijk het belangrijkst! Voor het eerst sinds Superbad – waar je toentertijd als minderjarige puber stiekem naartoe ging – zijn Emma Stone en Jonah Hill weer herenigd. En hun band is nog net zo sterk als in 2007. Beide acteurs spelen een rol die in niks lijkt op de rollen die ze eerder speelden in hun carrière. Hill vertolkt de knorrige Owen Milgrim, terwijl Emma Stone een stroeve vrouw speelt – hoewel haar gebleekte, blonde haar niet echt aansluit op haar agressieve, maar gezonde appelwangen. Ze mogen hun veelzijdige acteerkunsten laten zien per hallucinatiewereld, die verschillen van fantasiescenes naar actiescenes naar ehm, scenes waarin ze een lemur redden.

Maar ook Jemima Kirke en Sally Field spelen erin mee, en er is zelfs een geinige twist waarin Justin Theroux een belangrijke rol heeft. Grote namen, dus!

Best wel, ja. Het duurde even voordat ik erin kwam, maar dat komt omdat ‘t in het begin moeilijk te volgen is – er worden een heleboel onbekende woorden en concepten gebruikt. Maar als het een beetje is opgestart, wordt het vermakelijk en is het een heel origineel verhaal. Tenminste, zo origineel als de Verenigde Staten een Noorse serie kan namaken. Daarover gesproken, laten we even teruggaan naar wat ik eerder zei in deze recensie: Maniac werkt, omdat het in grote lijnen het originele concept behoudt, maar het ook de grenzen van het Hollywoodgenre onderzoekt. De verschillen met het origineel worden hier haarfijn uitgelegd door cultuurwebsite Vulture. Er worden verwijzingen gemaakt naar bijvoorbeeld Lord of the Rings, maar ook naar komedies uit de jaren dertig. En de acteurs gaan daar haarfijn in mee. Het lijkt bijna alsof het een originele Amerikaanse serie is. De serie blijft specifiek en gedetailleerd, en dat is belangrijk voor de algehele kwaliteit.

Het is best wel mamavriendelijk, maar misschien is het een goed idee om de scènes te vermijden – of juist niet – waarin Justin Theroux zich aftrekt in virtual reality. Maar goed, wellicht vindt ze het wél leuk en zal ze iets zeggen als: “Oh, dat is best wel…belangrijk voor de karakterontwikkeling! Of niet?”

Hoewel je waarschijnlijk alles in één avond wil gaan zien, raad ik je aan om het rustig aan te doen. Anders gaan je hersenen kapot en/of ga je je huisgenoten tot last zijn omdat je steeds wilt praten over existentiële vraagstukken. Ik weet niet wat erger is.

Als je droomt dat je een kipnugget eet, ga je dan ooit ook echt die nugget eten?????

Geen heftige discussies, maar verwacht eerder weloverwogen opmerkingen. Maniac is over het algemeen goed ontvangen. De creativiteit van de serie is vernieuwend. Hoewel Fukunga het goed heeft bedoeld (hij zei in een interview het stigma rondom mentale aandoeningen te willen doorbreken), vinden sommige reviewers dat de serie mentale ziektes een beetje te simpel weergeeft. Anderen vinden het juist bewonderenswaardig dat psychische aandoeningen worden erkend, en wordt laten zien hoe het is om eraan te lijden. Dat wordt vooral laten zien door Owen, die aan aan schizofrenie lijdt. Mentale aandoeningen zijn nogal persoonlijk, dus de reacties op hoe ermee wordt omgegaan in de film kunnen wel wat verschillen. Maar uiteindelijk is het weergeven van mentale aandoeningen een belangrijk onderdeel van het plot, en dient het als springplank om een groter maatschappelijk thema aan te stippen – en daar is wel wat voor te zeggen.

Mijn advies: sla je door de eerste afleveringen heen en kijk het niet voordat je naar bed gaat. En wat betreft die existentiële vraagstukken, bereid je voor dat je gaat twijfelen aan je verleden en gaat nadenken over wat nou realiteit is.