Narcisten houden van andere narcisten, aldus de wetenschap

Narcisten worden gekenmerkt door arrogantie, egoïsme, grootse dromen, drang naar bewondering en een neiging tot het manipuleren van anderen. Kortom: geen fijne vrienden, zou je zo denken. Dus wie zouden er in godsnaam vrijwillig veel tijd doorbrengen met een narcist?

Nou, andere narcisten dus, aldus een groep onderzoekers uit Duitsland.

De onderzoeksgroep, afkomstig van de Humboldt-Universität Berlin en de Medical School Hamburg, heeft een vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder 290 paren van beste vrienden, zowel mannen als vrouwen. Het doel van het onderzoek was om te kijken of de BFF's van narcisten zelf ook narcistische trekken vertonen, en in hoeverre ze overeenkomen wat andere persoonlijkheidstrekken betreft.

Het onderzoek bestond uit twee onderdelen: de zogenaamde 'Dark Triad'-test en de 'Big Five'-test. De vragenlijsten voor het eerste onderdeel testten in hoeverre de respondent narcistisch, psychopathisch of Machiavelliaans is, oftewel: hoe egoïstisch je bent, of je een gebrek aan empathie hebt, en hoe ver je bereid bent te gaan om je doelen te bereiken.

De Big Five-test daarentegen is gericht op het beschrijven van de algemene persoonlijkheid van mensen. Hierbij wordt getest of iemand extravert of juist introvert is; mild of bazig; ordelijk of ongeorganiseerd; emotioneel stabiel of juist instabiel; en of iemand al dan niet open staat voor nieuwe ervaringen.

Uit het onderzoek blijkt dat mensen die hoog scoren wat narcisme betreft vaak net zulke narcistische vrienden hebben. Daarnaast blijkt dat vrienden met een vergelijkbare narcisme-score ook significant meer overeenkomsten hebben wat betreft de resultaten voor de Big Five-test. Mensen die niet narcistisch zijn hebben dus vaak vrienden die ook niet narcistisch zijn, en narcisten hebben ook veel gemeen wat andere karaktertrekken betreft. De onderzoekers concludeerden dan ook dat de regel 'soort zoekt soort' ook voor narcisten geldt: "narcisten zoeken narcisten."

Het effect blijkt sterker te zijn voor mannelijke vrienden dan voor vrouwelijke of gemengde vriendschappen, wat impliceert dat vooral narcistische mannen graag een andere narcist als beste vriend hebben.

Deze resultaten lijken nogal contra-intuïtief. Dat mensen worden aangetrokken tot mensen die op henzelf lijken is al langer bekend, maar waarom zou iemand die geobsedeerd is met zichzelf om willen gaan met andere mensen die alleen maar met zichzelf bezig zijn? Leiden hun botsende ego's niet tot problemen?

De onderzoekers dragen verschillende verklaringen hiervoor aan, op basis van eerder onderzoek en bestaande psychologische theorieën. Zo noemen ze de mogelijkheid dat narcisten beter kunnen omgaan met elkaars gedrag: "Het feit dat twee narcisten allebei dezelfde negatieve persoonskenmerken hebben, kan ertoe leiden dat er juist minder wrijvingen zijn in plaats van meer, omdat ze de egoïstische levensinstelling van de ander kunnen begrijpen en accepteren," zo schrijven de onderzoekers.

Daarnaast voelen narcisten zich waarschijnlijk aangetrokken door mensen met veel zelfvertrouwen en een hoge status, omdat ze deze persoon bewonderen en zelf beter kunnen worden van de vriendschap. Ook kan het zo zijn dat ze zichzelf in de ander herkennen, en dus verwachten dezelfde dingen leuk te vinden.

Tot slot noemen de auteurs nog de neiging van narcisten om zichzelf boven anderen te stellen, wat betekent dat ze graag samen met andere narcisten een clubje vormen dat zich afzet tegen 'de rest', terwijl ze elkaar helpen om hun competitieve doelen te bereiken.

Hoewel ze zelfverzekerd lijken, zijn narcisten overigens over het algemeen helemaal niet zo zeker van zichzelf, zo stelt de psychologie. De zelf-obsessie, uitingen van arrogantie en het verlangen naar bewondering van anderen zijn vaak een tegenwicht voor een negatief zelfbeeld.

Negatief zelfbeeld of niet; narcisten lijken van nature aangetrokken te worden tot andere narcisten, waarmee ze samen hun eigen doelen kunnen bereiken. Narcisten mogen dan wel voornamelijk bezig zijn met zichzelf, ze begrijpen heel goed dat je samen sterker staat. Of misschien zijn narcisten wel gewoon de enige mensen die een narcist kunnen verdragen.