Een gigantische hoop samengeklonterde ruimtestenen bedreigt de aarde

Een toekomstige asteroïde die de aarde bedreigt zou wel eens onverwoestbaar kunnen zijn, aldus een nieuw wetenschappelijk onderzoek waarin ook “agressieve” oplossingen worden geopperd voor als we er ooit echt met een te maken krijgen.  

Wetenschappers die minuscule stofdeeltjes afkomstig van een mogelijke gevaarlijke asteroïde bestudeerden, hebben ontdekt dat “puinberg”-asteroïden, losse conglomeraten van kleinere ruimtestenen, een stuk veelvoorkomender en robuuster zijn dan aanvankelijk gedacht. Deze ontdekking zou kunnen betekenen dat er wellicht nucleaire instrumenten aan te pas moeten komen om hun baan van de aarde af te slaan, mocht het zo ver komen. 

In 2010 haalde de Japanse Hayabusa-missie wereldnieuws door het eerste ruimtevaartuig te zijn dat erin slaagde intacte monsters van een asteroïde terug naar de aarde te brengen. Tijdens de baanbrekende missie werden er zo’n 1500 stofkorrels van de oppervlakte van Itokawa verzameld, een puinberg-asteroïde die ongeveer even groot is als de Eiffeltoren en als potentieel gevaarlijk wordt geacht omdat zijn pad door de ruimte de baan van de aarde doorkruist. 

Nu heeft een team van wetenschappers geleid door Fred Jourdan, directeur van de Western Australian Argon Isotope Facility bij Curtin University, die stofdeeltjes gebruikt om aan te tonen dat de asteroïde mogelijk 4,2 miljard jaar geleden is gevormd uit de verbrijzelde overblijfselen van een “monolithische asteroïde”, een soort ruimterots die veel compacter is dan puinbergen. 

Deze opmerkelijk lange levensloop wijst erop dat puinberg-asteroïden veel steviger zijn dan aanvankelijk werd gedacht, een ontdekking die het gebruik van “agressievere aanpak” (bijv. afwending door middel van een nucleaire knal) nodig zou kunnen maken om hun traject af te laten wijken in het geval van een potentiële botsing, aldus een onderzoek dat in Proceedings of the National Academy of Sciences werd gepubliceerd.

“Monolithische asteroïden die meer dan een kilometer in doorsnee zijn hebben een voorspelde levensloop van een paar 100 miljoen jaar,” zeggen Jourdan en zijn collega’s in het onderzoek. “De levensduur van puinberg-asteroïden is momenteel echter niet bekend.”

“Dit onderzoek toont aan dat het formatietijdstip van de puinberg-asteroïde Itokawa langer dan 4,2 miljard jaar geleden is,” voegden ze toe. “Onze resultaten suggereren dat puinbergen waarschijnlijk talrijker zijn in de asteroïde-riem dan aanvankelijk werd gedacht, en ze bieden beperkingen om mitigatiestrategieën te helpen ontwikkelen waarmee botsingen tussen asteroïden en de Aarde kunnen worden voorkomen.”

Jourdan en zijn collega’s kwamen tot deze conclusie nadat ze drie stofdeeltjes van Itokawa hadden bestudeerd, elk ter grootte van zo’n 150 microns – ongeveer even groot als een korrel tafelzout. Het team gebruikte spectroscopische instrumenten om de minuscule korrels van dichtbij te bestuderen, en door middel van dateertechnieken werd aangetoond dat Itokawa gedurende bijna het hele bestaan van ons zonnestelsel al catastrofale botsingen heeft overleefd. 

Het lijkt onlogisch dat puinbergen, halflege verzamelingen van losse rotsen, zoveel steviger zouden zijn dan flinke monolithische asteroïden. Een puinberg-asteroïde lijkt echter op een “gigantisch ruimtekussen”, liet Jourdan in een statement weten, waardoor deze rotsen klap na klap kunnen opvangen zonder dat ze veel schade oplopen.

Als gevolg daarvan komen puinbergen – zeker asteroïden kleiner dan 180 meter – waarschijnlijk vaker voor dan gedacht, wat de kans dat er eentje ooit de aarde gaat raken, groter maakt. Als we een van deze rotsen zouden detecteren voordat hij insloeg zouden we hem wellicht van zijn baan kunnen laten afwijken door er een botslichaam op in te laten slaan, hoewel we daarvoor misschien wel zwaar geschut zouden moeten inzetten. 

Poreuze asteroïden zoals Itokawa “zijn moeilijker af te wendenmet kinetische inslag omdat porositeit de overdracht van momentum minder efficiënt maakt,” zeiden de onderzoekers. “We hebben hier aangetoond dat kleine puinberg-asteroïden de omringende bombardementen in het innerlijke zonnestelsel miljarden jaren kunnen overleven dankzij hun resistentie tegen botsingen en fragmentatie.”

“Daarom zou een agressievere aanpak (e.g. afwending door middel van een nucleaire knal) een betere slagingskans kunnen hebben tegen puinberg-asteroïden,” zeiden de onderzoekers. Bij zo’n aanpak zou er een nucleaire ontploffing bij de asteroïde worden ontketend waarvan de schokgolf diens traject zou heroriënteren. 

Het team merkte op dat de Double Asteroid Redirection Test (DART)-missie van NASA, die opzettelijk tegen een puinberg-asteroïde aan knalde, wetenschappers kan helpen begrijpen hoe de mensheid tegen deze rotsen kan worden beschermd. Afgezien van het feit dat er zo hopelijk een veilige toekomst voor onze beschaving wordt vastgesteld, blijven de monsters van Hayabusa ook steeds wonderbaarlijke nieuwe details over de evolutie van de Aarde en het zonnestelsel opleveren. 

“Hoewel de meeste deeltjes die we van Itokawa’s oppervlakte-regoliet hebben verkregen een veel kleinere diameter dan 100 microns hebben zijn ze alsnog van onschatbare waarde als het aankomt op het bestuderen van processen van het vroege zonnestelsel, zoals de vorming van aardse oceanen en de formatie, evolutie en levensduur van puinberg-asteroïden,” liet het team in het onderzoek weten. 

Daarnaast heeft de opvolger van Hayabusa, Hayabusa 2, ook monsters van een puinberg-asteroïde teruggebracht, en de OSIRIS-REx-missie van NASA is momenteel ook op de terugweg naar onze planeet met diens eigen asteroïde-buit in sleeptouw. Deze kostbare aanleveringen uit de ruimte zullen onze kennis van ons kosmische verleden vergroten, en ons helpen onze toekomst te beschermen in een tumultueus universum. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.