Een Bredase boswachter vertelt alles over het drugsafval in zijn gebied

Laarzen aan, zonnebril op m’n neus en jas dicht. Ik stap op mijn fiets en rijd richting de Bouvignelaan in Breda. Het is ongeveer een kwartiertje fietsen naar het kantoor van Staatsbosbeheer, waar ik heb afgesproken met Floris Hoefakker (28). Hij is boswachter, en ik wil graag met hem praten over de dumpingen van drugsafval die de afgelopen jaren in zijn gebied zijn gedaan –chemisch afval afkomstig van illegale drugslabs, dat stiekem op onopvallende plekjes wordt achtergelaten. Ik wil namelijk weten hoe zo’n dumping in z’n werk gaat, wat de effecten zijn op de natuur en wat eraan wordt gedaan om ze op te ruimen en te voorkomen. Ook ben ik benieuwd wat zo’n dumping doet met zijn natuurminnende boswachtershart.

Als ik het terrein van Staatsbosbeheer op rijd, zie ik Floris meteen. Hij is gekleed in een groen fleecevest, bruingroene broek en beige overhemd en bezig met de Jeep, waarmee we zo op pad gaan. Voordat we vertrekken, drinken we nog even een glaasje water. Op een landkaartje dat aan de muur van het kantoor hangt wijst Floris de plaatsen aan waar we zo langs gaan rijden. Op het dak van het kantoor nestelen twee ooievaars, die het zo te horen erg leuk hebben met elkaar. We moeten daar allebei om giechelen. 

In de afgelopen 5 jaar vonden er in totaal 116 dumpingen van drugsafval plaats in de provincie Noord-Brabant, waarvan 28 in de gemeente Breda. Dat blijkt uit cijfers van de politie. Het afgelopen jaar werd er 5 keer een drugsafvaldumping aangetroffen in de gemeente. Volgens de politie werd een tiental daders in Zeeland-West-Brabant aangehouden in de periode tussen 2018 en 2022. Drugsafval bestaat meestal uit grondstoffen waar de drugs van gemaakt worden, oplosmiddelen als aceton, sterke zure en basische stoffen en restjes van de drugs zelf. Het is gemeen spul: kikkers, vissen en planten overleven het vaak niet als ze er mee in aanraking komen.

De eerste plek waar Floris me naartoe brengt is een parkeerplaats bij het Liesbos. Dit bos ligt ter hoogte van Prinsenbeek, tussen Breda en Etten-Leur. Ik herken de parkeerplaats – een paar weken geleden heb ik hier nog gewandeld met mijn ouders en mijn vriend. We parkeerden de auto – ons van geen kwaad bewust – toen op de plek waar enkele jaren eerder een megadumping is geweest. “Kijk, zo ongeveer hier moet de dumping toen geweest zijn,” zegt Floris als hij naar een stuk sloot en een deel van een parkeerplaats wijst. “Het is gewoon een parkeerplaats bij een bos. Een nog best druk bos ook. Tegen de stad aan, met veel voorbij rijdende auto’s.” 

Op 10 november 2021 werd de drugstroep aangetroffen, nadat een oplettende voorbijganger een aparte geur rook.  “Bij deze dumping waren er geen vaten gebruikt,” legt Floris uit. “Het was iemand die een kraantje, van vermoedelijk een vrachtwagentje, heeft opengezet en het afval heeft laten weglopen.” Doordat de vloeistof in de bodem was getrokken, moest er een groot stuk grond afgegraven worden. “Deze grond moet behandeld worden als zijnde het pure spul. Dat kost veel tijd, maar vooral ook geld. Heel veel geld,” aldus de boswachter. “Als ik het me goed herinner, heeft het opruimen van deze dumping zo’n 90.000 euro gekost,” zegt hij. “En wie dat betaalt? Jij en ik.”

Wanneer we weer in de Jeep zitten, vertelt Floris over de trends binnen het dumpen van drugsafval. “We zien tegenwoordig steeds vaker dat criminelen hun drugsafval weg laten lopen,” vertelt hij. “Vroeger werd het afval eigenlijk bijna altijd gedumpt in vaten, maar dat is veranderd.” En hoewel het dumpen van drugsafval nooit bevorderlijk is voor de natuur, zijn de nieuwste ontwikkelingen volgens Floris echt heel schadelijk. “Ten eerste zijn dumpingen nu moeilijker te vinden. Voorheen zag je gewoon vaten liggen, nu loopt het allemaal meteen in de grond,” legt hij uit. “Daarnaast is het opruimen van vaten zo gedaan. Het is een kwestie van de vaten opruimen en afvoeren naar Moerdijk, daar worden de stoffen verwerkt.” Maar bij de nieuwe techniek van de criminelen komt er veel meer kijken. “De chemicaliën zijn zó zwaar, dat de grond volledig uitsterft. Daar kan niets meer op groeien,” legt Floris uit. “Het enige wat we dan kunnen doen is saneren. Daarbij wordt alle aangetaste grond afgegraven. Je krijgt dus gewoon een kuil.”

De nieuwe dumpmethode baart Floris ook zorgen omdat er weinig zicht meer is op hoeveel en hoe vaak er precies gedumpt wordt. “Grote kans dat er dumpingen gedaan zijn waar we nooit achter komen,” zegt hij. “Het trekt in de grond dus je ziet het niet.. En er wordt in Brabant zoveel drugs geproduceerd… dat afval moet toch ergens blijven, hè?”

Meer schijt gekregen 

We rijden op een landweggetje aan de rand van een drukke wijk als Floris zegt dat we bijna gearriveerd zijn bij de tweede stop. Hij trapt langzaam de rem in en zet de auto langs de kant. We stappen uit. Het is best druk in het gebied waar we stoppen: mensen laten hun hond uit, een groepje jongeren is aan het chillen bij een bankje en een gehaaste man raast ons op de fiets voorbij. Niet echt een plek die geschikt lijkt voor een heimelijke dumping, lijkt me.  

“Dit is ook een bijzondere,” zegt Floris cynisch. “Op deze plek troffen we in februari van dit jaar een dumping aan. Dit keer wél met vaten. Maar omdat één van de vaten behoorlijk was gaan lekken, hebben we alsnog een groot deel van de grond af moeten graven.” Op de plek waar het drugsafval werd gedumpt, is nog steeds een ravage te zien. Het gebied is afgesloten met hekken en er staan metertjes in de grond, die de kwaliteit van de bodem in de gaten houden. “Het gekke op deze plek is dat, zoals je kunt zien, overal bedrijvigheid in de buurt is,” aldus de boswachter. “Er staan hier meerdere flats die uitkijken op deze plek. Ze trekken zich echt nergens iets van aan.”

Het steeds brutaler wordende gedrag van drugsafvaldumpers brengt ook weer andere problemen met zich mee. “Mijn collega’s en ik rijden ‘s nachts regelmatig rond in gebieden zoals deze. Het is echt een kwestie van tijd totdat ik zelf een dumper tegen het lijf loop. Dat zal niet heel fraai gaan worden, ben ik bang,” aldus Floris. Tegenwoordig hebben boswachters een geweldsbevoegdheid en vaak hebben zij ook pepperspray en handboeien op zak. “Maar als er iemand met een blaffer tegenover je staat… dan doe je weinig.”

Drugsput

Nadat we een rondje hebben gelopen, stappen we weer in de Jeep. Ik vraag aan Floris wat het steeds maar weer aantreffen van zulke grote dumpingen met het hart van een boswachter doet. “Tja.. daar word je wel behoorlijk moedeloos van,” zegt hij zuchtend. “Maar zo lang de vraag naar drugs er blijft – en dat zal altijd zo zijn – dan blijven criminelen ook hun afval dumpen in de natuur.”

Volgens Floris is het idee van een ‘drugsput’ wel eens geopperd, maar daar werd nooit écht enthousiast op gereageerd. “Zo’n drugsput is een luik, ergens in het buitengebied, waar drugsproducenten hun afval kunnen dumpen, zonder dat zij aangehouden worden,” legt Floris uit. “Wat mij betreft een prima idee. In ieder geval een stuk beter dan het dumpen van drugsafval in de natuur.”

Als het om bescherming van de natuur gaat, zou legalisatie volgens Floris een uitkomst zijn. “Drugs zullen altijd geproduceerd blijven worden, daar doe je niets tegen. Zo’n legalisering zou voor de natuur wel het beste zijn. Hoe minder dumpingen, hoe beter. Het bestrijden van drugscriminaliteit probeert men al zo lang… en we zien hoe goed dat geholpen heeft,” zegt Floris, een beetje sarcastisch. “Door dit maar door te laten gaan gaat er voor ons, en voor veel anderen, veel geld, energie en tijd inzitten. En daarnaast: criminelen blijven toch naar manieren zoeken om van hun shit af te komen.”