Vijf redenen waarom de Efteling het sickste museum ooit is

Elke twee weken maakt schrijver/kunstenaar Jan Hoek een lijstje van de vijf kunstwerken die zijn kunstenaarshart sneller lieten kloppen. Deze week vond hij al zijn kunst in het grootste museum van Nederland: De Efteling!

Dingen die kunst met je moet doen:
- Je in verwarring brengen
- Je tot tranen toe ontroeren
- Je onderdompelen in werelden die op deze saaie planeet niet echt bestaan
- Zorgen dat je niet wil ophouden met ernaar kijken omdat het zo mooi is
- Je inspireren, al is het maar tot het opnieuw inrichten van je huis
- Je witheet maken van woede

Dingen die de Efteling met je doet als mens:
- Je in verwarring brengen
- Je tot tranen toe ontroeren
- Je onderdompelen in werelden die op deze saaie planeet niet echt bestaan
- Zorgen dat je niet wil ophouden met ernaar kijken omdat het zo mooi is
- Je inspireren, al is het maar tot het opnieuw inrichten van je huis
- Je witheet maken van woede

Ze (en dan bedoel ik ongedefinieerde belangrijke mensen die over kunst praten) zeggen dat de musea steeds meer aan het verpretparken zijn. Dat wordt meestal op een verongelijkte en rancuneuze toon gezegd, gevolgd door de opmerking dat het musea alleen nog maar te doen is om spektakel en bezoekersaantallen. Ondertussen lijkt niemand door te hebben dat het grootste pretpark van Nederland ook hard bezig is te vermuseumen.

Ik was laatst in de Efteling, en naast dat ik er de gelukkigste dag van mijn leven ervoer, zag ik ook een expositie en een hoop andere dingen die me totaal ontregelden. Dit zijn vijf redenen waarom de Efteling het sickste museum van Nederland is.

Ik heb zelf pas net Snapchat, maar ik kan je wel vertellen dat de combinatie Efteling en Snapchat als een Schilderen op Nummer voor internetfilmpjes is. Voor mensen die nog ouder zijn dan ik en niet precies weten wat Snapchat is: ik snap het ook nog niet helemaal, maar je kan er in ieder geval leuke filmpjes mee maken.

Er is bijvoorbeeld een functie die een gezicht kan herkennen, en waarmee je dat gezicht dan gekke dingen kunt laten doen zoals regenbogen uitkotsen of vuur uit de ogen laten spuwen. De reden dat Snapchat en de Efteling voor elkaar gemaakt zijn is dat die functie het ook gewoon doet als je laven of trollen of bewoners van het Sprookjesbos filmt.

Verder kan je met Snapchat al je filmpjes makkelijk versnellen, vertragen of omkeren. Als je dat doet bij iets willekeurigs in de Efteling dan ziet het eruit alsof je op je telefoon hebt weten vast te leggen wat op je netvlies werd weergegeven toen je laatst lsd én scopolamine had genomen.

Ik ben nog niet heel goed met Snapchat, daarom is een gedeelte opeens op zijn kant. Maar ik wil je dan ook vooral aanmoedigen om zelf naar de Efteling te gaan en nog betere filmpjes te maken.

Ik had ook niet verwacht een heuse expositie tegen te komen in de Efteling, en ik moet ook toegeven dat mijn eerste neiging ook was om snel door te lopen naar de Python, maar inmiddels kan ik toch iedereen aanraden om er absoluut een kijkje te gaan nemen.

In het museum word je namelijk meegenomen door de geschiedenis van zestig jaar Efteling, en laten ze ook zien hoe de attracties en poppen gemaakt worden. Zo kom je erachter dat de Efteling in die zestig jaar een hoop dingen heeft voortgebracht die ook in de grote musea der aarde tentoongesteld zouden kunnen worden.

Deze foto die in de jaren negentig ingezet zal zijn om het echte Eftelinggevoel op te wekken kan zich bijvoorbeeld zo meten met het werk van poparticoon Jeff Koons.

En dit overzicht van hoe verschillende poppen gemaakt worden doet bijvoorbeeld absoluut niet onder voor het werk van het wereldberoemde shockartduo The Chapman Brothers.

Volgens mij is dat ook een definitie van kunst; dat je wordt opgeladen met ideeën en borrelt om al die pracht die je om je heen hebt gezien in je eigen leven toe te passen. Zo begon het bij mij gelijk te jeuken om de veelal avant-gardistische interieurstijl ook in mijn eigen huis toe te passen.

Bij deze een kort, maar totaal incompleet overzicht van de interieurideeën die ik zoal heb opgedaan.

1: Vooral de lampen in de Efteling vind ik erg inspirerend. Zoals deze lamp van een kwaadaardige demoon die twee kaarsen in zijn knuistjes geklemd heeft.

2: Ook zou ik erg graag willen dat er uit mijn plafond een gouden arm kwam die mijn kroonluchter vasthoudt.

3: En in mijn badkamer zou ik dan bijvoorbeeld deze kwallampen willen hebben, die in themarestaurant Octopus hangen.

4: Na het zien van dit snoephuisje kreeg ik ook zin om de buitenkant van mijn huis een feestelijk nieuw jasje te geven van allerlei lekkernijen. Toen ik als kind naar de Efteling ging wilde ik dat ook al, maar toen had ik nog ouders die me tegenhielden. Nu ben ik volwassen, dus wie houdt me tegen (behalve Ymere dan)?

5: Ik heb zelf nog niet heel veel juwelen, maar zodra ik een aanzienlijke hoeveelheid heb, ga ik ze niet in een suf juwelendoosje stoppen, maar drapeer ik ze over mensenschedels met Victoriaanse pruiken op. Als je het zo ziet, snap je toch niet waarom iemand ooit iets anders zou willen.

6: In mijn tuin lijkt het mij ook leuk om een paar hele grote voeten weg te maaien zodat het lijkt alsof er een reus heeft rondgelopen.

7: Ooit, als ik heel veel baby's heb maar nog steeds in hetzelfde kleine studioappartementje woon in Amsterdam, dan maak ik ook zo'n babymuur waar je heel praktisch al je kroost in kwijt kunt.

8: Ook dit idee is een beetje toekomstmuziek, maar als ik later in een villa woon wil ik absoluut twee reuzen voor de poort. Al lijkt het me ook helemaal niet verkeerd om deze reuzen voor mijn sociale huurvoordeur te hebben.

Je zou denken dat de mensen van de Efteling hun talent voor het ontwikkelen van vernieuwend design inmiddels wel commercieel uitgebaat zouden hebben, maar daar verkijk je je lelijk op. Vol verwachting ben ik alle winkeltjes ingelopen in de hoop naar huis te kunnen met mijn nieuwe demonenlamp, maar nee.

Uiteindelijk is het enige wat ik er gekocht heb dit sexy slipje, in de hoop er een nieuwe geliefde mee te kunnen veroveren.

Hier kan ik weinig meer over zeggen dan dat het één van de allermooiste dingen is die je in de wereld ooit te zien kunt krijgen.

En nu komen we aan bij dat kenmerk van musea dat ze niet enkel onschuldige decoratieve schoonheid tonen, maar dat ze ook ontregelen, je als bezoeker aan het denken zetten, je boos maken, dat ze zorgen dat je in aanraking komt met denkwijzen die je nergens anders tegen kan komen. En al deze dingen krijgt de Efteling voor elkaar bij Carnaval Festival en Monsieur Cannibale. Zo ben ik bijvoorbeeld opgevoed met het idee dat racisme niet oké is, maar de Efteling durft een wereldvisie te tonen die daar recht tegenin gaat.

In Carnaval Festival maak je bijvoorbeeld een reis langs alle landen van de wereld, en in elk land hebben ze flink hun best gedaan om de bewoners zo stereotiep mogelijk neer te zetten. Bij 'het land' dat Afrika moet voorstellen leer je bijvoorbeeld dat ze daar allemaal rieten rokjes dragen, botjes door hun neus hebben, en samen leven met gigantische apen. Maar niet alleen Afrika zit bomvol racistische clichés. Als je ziet hoe China en Japan zijn neergezet dan vind ik het een wonder dat actiegroep Nummertje 39 met rijst niet allang zijn pijlen op deze attractie heeft gericht.

En dan heb je dus ook nog Monsieur Cannibale, een theekopjesattractie waarbij mensen niet in theekopjes, maar in kookpotten zitten, die bestuurd lijken te worden door een gigantische bruine man met een lepel door zijn neus, die likkebaardend kijkt naar al die lekkere gezinnetjes uit Emmeloord en Hoorn die hij zometeen gaat oppeuzelen.

Maar oké, Efteling, nu even serieus. Ik weet heus wel dat jullie niet echt een museum zijn en deze attracties niet bedoeld zijn als avant-gardistische kunstwerken. En hoe dol ik ook op jullie ben en gelukkig ik was bij jullie, kunnen jullie hier wel alsjeblieft even aan gaan werken?

Noem Festival Carnaval bijvoorbeeld Festival Kijk-hoe-racistisch-we-vroeger-naar-de-wereld-keken. Of hussel de landenbordjes door elkaar, zodat bij de mannetjes met botjes door hun neus voortaan 'Duitsland' staat.

Maar doe in ieder geval iets, want binnenkort komen mijn vrienden uit Ghana voor het eerst naar Nederland. Ik wil ze graag de Efteling laten zien, maar met deze twee attracties vrees ik dat ze toch liever naar echt museum zullen gaan.