Historia pończoch

Stylistka: Hilary Olson; Modelka: Zumi
Zdjęcia: Logan White 

Pończochy Hilary Olson, buty Topshop

Dzisiejsze sposoby wzbudzenia skandalu poprzez zakrywanie nóg przeszły długą i ciężką drogę, zanim zaczęły sprawiać, że każdy staje się napalony. Zamierzamy prześledzić historię wyrobów pończoszniczych, od stóp mumii przez nogi barbarzyńców, osadników i mężów stanu, wykreowanie nowego modelu dla przemysłu, wywoływanie przemocy i zamieszek, aż do wprowadzenia nas do beztroskiego nowego świata.

Peleryna Vintage, bielizna American Apparel, rajstopy Yelete, pończochy Hilary Olson, podwiązki Leg Avenue

POCZĄTKI

Na Zachodzie owijanie cienkich pasków wykonanych ze zwierzęcej skóry wokół nogi było podstawą współczesnej mody bieliźniarskiej. Było to niepewne zjawisko, latami wchodzące i wychodzące z kanonu obowiązującej mody dopóki wełniana pończocha nie stała się jednoznacznie stylowa w połowie wieku XV. Tymczasem, Egipcjanie nosili tkane skarpety już około IV czy V wieku naszej ery, dopasowując je do pięty na 1000 lat zanim na dobre przyjęły się w Anglii. Jeśli nie jest to wystarczający dowód, że dostaliśmy lekcję od kosmitów, nie mam pojęcia co jest w stanie was przekonać.

Zabawny fakt: Za czasów panowania Saksonów w Anglii, saksoński mnich miał zakaz uczestniczenia w publicznych kościelnych uroczystościach z gołymi nogami, więc musiał obwiązywać je kawałkami lnianego materiału. W między czasie rzymskokatolicka władza zdąrzyła znaleźć się na szczycie i upaść w Anglii. Rzymskie duchowieństwo, od samego początku zboczone, nosiło pończochy z jedwabiu.

Kurtka vintage, podkoszlka Haider Ackermann, szorty Trashy Lingerie, pończochy Hilary Olson, podwiązki Leg Avenue, buty vintage

MATERIAŁY

Sto lat po śmierci Jezusa, Europejczycy zaczęli używać zwierzęcej sierści zamiast skór do zakrywania swoich nóg. Poeta i epigramista M. Valerius Martialis opisał to w piękny sposób: "Nie zapewni tego wełna, a dopiero broda kozła. Twoje stopy będą mogły znaleźć schronienie w suknie wykonanym z koziej sierści“. Ten majestatyczny kozioł pochodził znad rzeki w Afryce. Pierwsze wyroby pończosznicze nie mając nic wspólnego z kozami pochodziły od drobnej osobliwej owcy z Lasu Sherwood, która miała najdłuższe wełniane włókno jakie kiedykolwiek widziano. Jedwab stał się popularny w 1560 roku, kiedy królowej Elżbiecie zaprezentowano parę pięknych jedwabnych pończoch, które pokochała tak bardzo, że od tej pory nie chciała nosić niczego innego. W koloniach amerykańskich w Anglii, obowiązująca seria niejasnych przepisów ograniczyła handel wełną, więc znaleziono trochę konopii w bagnach i zaczęto dziergać z nich. W 1939 roku powstała pierwsza para nylonowych rajstop i tysiące kobiet ustawiło się w kolejce, żeby dostać własną parę. Wkrótce każdy mial już gdzieś jedwab.

Kurtka vintage, podkoszulka Haider Ackermann, hot pants Trashy Lingerie, pończochy Hilary Olson, podwiązki Leg Avenue, buty vintage

PRZEMYSŁOWA STRONA POŃCZOCH

Wynalezienie przez wielebnego Williama Lee maszyny do dziergania pończoch i skarpet w 1589 roku w dużym stopniu wyparła ręcznie dziane wyroby pończosznicze. Do roku 1811 mechanizacja prawie zupełnie wyparła ręczne rzemiośła i dodatkowo, potentaci pończoszani zaczęli pobierać opłaty od tkaczy za wynajmowanie obramowań, na których pracowali. Ostatecznie możemy ich nazwać grupą wkurzonych robotników założoną w lesie Sherwood, rzekomo prowadzoną przez mistycznego/nieistniejącego Neda Ludda. Przez rok atakowali maszyny szwalnicze młotkami, tak żeby zniszczyć przemysł i powrócić do zarabiania na życie dzięki swoim robótkom ręcznym. I tak właśnie narodził się luddyzm.

W Walentynki w roku 1812 rząd przyjął projekt ustawy, zgodnie z którą za niszczenie maszyn przemysłowych groziła kara śmierci. Kiedy awanturniczy rzemielśnicy zostali stłumieni, wyprodukowanie jednej par pończoch stało się wieloetapowym procesem, zawierającym w sobie wszelkiego rodzaju skomplikowane kontrakty o szwach, wiązaniach, tkaniu i czynszu, od igieł w maszynach do przestrzeni, w których musiało znajdować się obramowanie.

Body Bebe, podwiązki Christian Dior, pończochy Hilary Olson, biżuteria Zumi Rosow

KOLOR

Od połowy wieku XIII do okołu 1550 roku, pończochy i podkolanówki były eksponowane na męskich ciałach niczym upierzenie na pięknych ptakach. Kawałki jedwabiu, bawełny, lnu czy wełny były cięte przez krawców w celu dopasowania do nogi i uda -  krótkie lub długie, bufiaste lub wycięte czy wyhaftowane na górze lub wokół kostek w zylionie różnych wersji kolorystycznych. Żółte pończochy, tak samo jak żółty śnieg, oznaczały kłopoty, przynajmniej od 1552 do 1601 roku. Były noszone nie tylko przez niepełnosprawne dzieci w Szpitalu Chrystusa, ale także stanowiły rozwiązanie dla całego zamieszania wokół płci, a nawet kastracji (dzięki utworowi „Wieczór Trzech Króli” Szekspira). Po 1550 roku różnorodność wyszła z mody, a od 1670 do 1680 Anglicy byli tak zafascynowani jednokolorowym ubiorem, że wyroby pończosznicze robiono na zamówienie i farbowano, tak żeby jak najbardziej pasowały do wybranego stroju. Jednak w XVII wiecznym Paryżu pończochy można było ciągle otrzymać w 50 różnych kolorach, wszystkie pod własnymi etykietami: Amorous Desire, Sad Friend, Lost Time, Mortal Sin.

Peleryna vintage, bielizna American Apparel, rajstopy Yelete, pończochy Hilary Olson, podwiązki Leg Avenue

RAJSTOPY

Zgadnijcie skąd te dziewczyny z Brooklynu chodzące w za dużych t-shirtach i podziurawionych rajstopach wzięły inspirację dla swojego stylu? W połowie wieku XIII, rajstopy były modne w całej Europie Zachodniej, we wszystkich możliwych kolorach, uszyte z niezliczonej ilości pasków i wzorów, noszone z krótkimi, kusymi kurtkami. Oczywiscie, Kościół tego nie pochwalał, ponieważ było widać każdy mięsień i ścięgno na ciele właściciela. Lekceważąc jakąkolwiek przyzwoitość, młodzież w tamtych czasach nie tylko upierała się przy noszeniu tych niezgodnych z dobrymi obyczajami strojów, ale także goliła połowę swoich głów.

Stanik Marlies Dekkers, bielizna Victoria’s Secret, podwiązki Leg Avenue, pończochy Hilary Olson, kolczyki Versace, buty Topshop

PRAWO

Podwiązki były utożsamiane z barbarzyństwem pod koniec III wieku w Rzymie. Jeśli zostałeś przyłapany w pończochach, karą była wieczna niewola i zabranie twoich wszystkich dóbr ziemskich. Jednak sto lat później już wszystko było w porządku. W roku 1555 w Anglii uchwalono ustawę, że prawo do chodzenia w jedwabnych pończochach, pod groźbą 10-funtowej grzywnej i pozbawienia wolności mają jedynie miejscy radni i burmistrzowie. W roku 1656 sąd w Massachusetts nakazał każdej bezrobotnej kobiecie i dzieciom, których ręce nie były połamane, pracę przy włóknach, z czego duża część była wykorzystywana przy wyrobach pończoszniczych. Noszenie kobiecych ubrań, jak na przykład dzierganych pończoch, przez mężczyzn stało się nielegalne w stanie Connecticut w roku 1796. Ale już skórzane pończochy były w porządku, bez wątpliwości rozpoczynając trend skórzanego tatusia. Ale to już zupełnie inna historia.