W skórze buntownika

Posiadanie skóry Schott Perfecto to niewątpliwy powód do dumy. Choć czas odcisnął swoje piętno na powyższej kurtce, jej właściciel z pomocą agrafek utrzymuje obszarpaną metkę z napisem Perfecto we właśściwym miejscu.

Amerykańskiej pomysłowości zawdzięczamy wiele z najwspanialszych wytworów tego świata. Na przykład cheeseburger to być może najlepszy kompletny posiłek w historii człowieka,  internet w swym rozmachu ociera się o boskość. Do tej listy należy dopisać ulubiony element odzieży zarówno hardkorowych panczurów, zionących piwem członków gangów motocyklowych jak i yuppiesów, czyli oczywiście skórzaną kurtkę motocyklową. Tę ponadczasową ikonę mody użytkowej wymyślił Irving Schott, współzałożyciel firmy działającej obecnie pod nazwą Schott NYC, który zapisał się w historii projektując legendarny asymetryczny model kurtki powszechnie znany jako Perfecto.

Na początku XX wieku ten nieustępliwy syn rosyjskich imigrantów postanowił spróbować swych sił we wzornictwie odzieżowym. W 1913 roku w odrapanej piwnicy kamienicy na Lower East Side na Manhattanie wraz z bratem Jackiem otworzył fabryczkę pod szyldem Schott Bros. Jej pierwszym hitem stały się podszyte owczym futrem płaszcze przeciwdeszczowe, które Irving sprzedawał z ręki chodząc od drzwi do drzwi niczym domokrążca. Jak przystało na rozwijającą się firmę, Schott Bros. stopniowo rozszerzała asortyment, a swoje najlepsze płaszcze postanowiła sprzedawać pod marką Perfecto. Nazwa została zaczerpnięta od ulubionych cygar Irvinga w kształcie torpedy, a metki z napisem Perfecto były odtąd zarezerwowane w jego firmie dla skórzanej i podbijanej wełną odzieży najwyższej jakości.

Wizyta w fabryce Schott NYC w hrabstwie Union w New Jersey to prawdziwa podróż do przeszłości. Używane tam maszyny pochodzą z początku XX wieku, a personel, który zajmował się szyciem kurtek zanim jeszcze przyszliście na świat, ponad wszystko ceni sobie jakość wytwarzanych produktów.

W tamtych czasach Irving nie myślał zapewne w ogóle o motocyklach, zwłaszcza, że dopiero niedawno pojawiły się one w sprzedaży, zaś on sam nie umiał nawet prowadzić samochodu. Do świata motocykli wprowadził go dopiero przyjaciel wywodzący się z rodziny Becków, będącej wówczas jednym z największych dystrybutorów Harleya-Davidsona w USA, który reklamował swoje produkty w popularnych katalogach dostępnych w salonach motocyklowych w całym kraju. W 1920 roku Schott Bros. zaczęli produkować odzież do katalogu Becka, wśród której znalazły się wczesne wersje współczesnej kurtki motocyklowej.

Wówczas na rynku w ogóle nie było odpowiednio wytrzymałej odzieży do jazdy na motorze. Wełniane kurtki nie chroniły motocyklistów przed wiatrem przy dużej szybkości, a ówczesne kurtki skórzane nie pasowały do charakterystycznej, zgarbionej postury i szeroko rozstawionych rąk wymaganych do jazdy na motocyklu; do tego dochodził fakt, że w obu przypadkach motocyklista ryzykował, że zawartość jego kieszeni zostanie wywiana na zewnątrz podczas szybkiej jazdy. Remedium na te problemy okazało się wynalezienie suwaka, który stał się kluczowym elementem kurtek szytych przez Irvinga.

Wynaleziony w 1913 roku – tym samym, w którym Schott otworzył swoją pierwszą fabrykę – suwak był początkowo zbyt drogi, by umożliwić jego masowe wykorzystanie w produkcji odzieży. Po wybuchu I Wojny Światowej rząd amerykański znalazł dla niego jednak szereg zastosowań, co obniżyło koszt suwaków, przyczyniając się tym samym do ich szerszej dostępności na rynku konsumenckim. Wyczuwając potencjał drzemiący w tym urządzeniu, Irving w 1925 roku jako pierwszy wypuścił na rynek kurtkę zapinaną na suwak.

W 1928 roku po wielu próbach Irving zaprojektował model, który stał się pierwowzorem współczesnej kurtki motocyklowej. Był on zapinany na charakterystyczny, biegnący po przekątnej suwak, co chroniło motocyklistę przed wiatrem i zapobiegało fałdowaniu się kurtki z przodu w pozycji siedzącej. Całość była wykonana z końskiej skóry na zamówienie rodziny Becków. Model ów był sprzedawany pod marką Perfecto za całe pięć i pół dolara.

W tamtych czasach kurtki motocyklowe uważano za totalny odjazd, a ci, którzy odważali się je nosić, wyglądali zapewne dość dziwacznie na tle większości ubranej w popularne wówczas długie, eleganckie płaszcze. W zaprojektowanej przez Schotta kurtce liczyła się przede wszystkim wygoda, a nie styl. Dwadzieścia lat później jej krój nieco się upowszechnił, co położyło podwaliny pod legendę, jaką owiana jest dziś kurtka motocyklowa. Do kultury popularnej weszła ona za sprawą takich filmów jak nakręcony w 1953 roku Dziki, w którym Marlon Brando gra odzianego w obcisłą skórę Schott Perfecto, pełnego gniewu przywódcę motocyklowego gangu terroryzującego małe miasteczko. W późnych latach 50. szkoły w USA zabraniały uczniom nosić kurtki motocyklowe, co oczywiście uczyniło z nich jeszcze większy symbol buntu. Eksplozja popularności modelu Perfecto sprawiła, że nazwę tę zaczęto utożsamiać wyłącznie z kurtkami motocyklowymi firmy Schott, co zepchnęło w cień inne produkty sprzedawane pod tą marką.

W kolejnych dekadach doprowadzony przez Brando do perfekcji twardzielski, olewczy styl inspirował wiele ikon popkultury, chociażby Jamesa Deana, The Ramones, Bruce’a Springsteena i Jay-Z, z których każda chętnie paradowała w czarnych skórzanych kurtkach Schotta. Podobnie jak niebieskie dżinsy, kurtka ta stanowi klasyczny element amerykańskiego stroju, który brał na warsztat praktycznie każdy słynny projektant mody i każda większa marka odzieżowa, od awangardowych dziwaków w stylu Ricka Owena, przez tradycjonalistów w rodzaju Ralpha Laurena, po nieznane firemki dostarczające dużym sieciówkom tanie produkty marnej jakości. Żaden z nich jednak nawet nie zbliżył się do oryginału szytego przez Schott NYC z ręcznie ciętej skóry na maszynach z przełomu XIX i XX wieku.

Jako, że w tym roku przypada stulecie założenia firmy Schott NYC, uznaliśmy, że to najwyższa pora by odwiedzić jej fabrykę w New Jersey i podzielić się z wami ciekawostkami na temat wytwarzanych przez nią ponadczasowych amerykańskich klasyków.

Zobacz też:

USA rządzi w modzie
Snoop na przestrzeni dziejów