Flašica sa najstarijim očuvanim pigmentima na planeti. Fotografija: Australian National University
Prethodno objavljeno na Motherboard.Tim naučnika sa Nacionalnog univerziteta Australije prošlog utorka objavio je otkriće najstarije boje ikad zabeležene u geološkim naslagama. Ovi pigmenti, u rasponu od crvene do ljubičaste ali naizgled ružičasti u rastvorenom stanju, otkriveni su ispod površine Sahare, na severu Afrike.Neophodna je mala ograda. Naravno da su na planeti Zemlji postojale stene i pre više od 1.1 milijarde godina, i naravno da stene sadrže razne boju. Naučnici ovde govore o biološkom pigmentu – najstarijim uzorcima boje koju su proizvela živa bića.Kako se detaljno objašnjava u izdanju Proceedings Nacionalne akademije prirodnih nauka, pigmenti su potekli iz molekularnih fosilnih naslaga hlorofila, kog su proizveli drevni organizmi poznati kao cijanobakterije. Hlorofil je zeleni pigment kog su sadržale i cijanobakterije a i sve žive biljke koje upijaju sunčevu svetlost kako bi vršile fotosintezu. Pronađeni pigmenti potiču od fosilnog porfirina, organskog jedinjenja koje formira atomski prsten oko jona magnezijuma i tako gradi molekul hlorofila.Naučnici su na ovaj hlorofil naišli mrveći milijardu godina stare stena, iz čijeg su praha ekstrakovani fosili molekula porfirina. Otkriće je samo po sebi izuzetno jer drevni izvori hrane kao što su bakterije i alge retko ostavljaju lako prepoznatljive fosile. Umesto da traže njih, naučnici su tragali za fosilima bio-markera kao što su porfirini koji ukazuju na proizvodnju hlorofila.Otkriće je veliki korak napred u pravcu odgovora na pitanje zašto se u okeanima planete Zemlje pre oko milijardu godina nisu razvili veliki, aktivni organizmi. Jedna hipoteza navodi da je uzrok bio nedostatak krupnijih čestica hranljive materije, kao što su planktonske alge. Iako su ove alge po nekim opštim standardima i dalje veoma male, ipak su hiljadu puta veće od cijanobakterija čiji su hlorofil u tragovima otkrili australijski naučnici.Novi podaci snažno podržavaju ovu teoriju jer pokazuju da su okeanima dominirale cijanobakterije, koje nisu bile sposobne da proizvedu dovoljno energije za razvoj većih, kompleksnih oblika života. Tek pošto su njih potisnuli energetski kompaktnija bića poput planktonskih algi, stvorili su se uslovi za razvoj kompleksnog života.„Cijanobakterije su iz okeana počele da nestaju pre oko 650 miliona godina“, kaže Džošen Broks, asistent na Nacionalnom univerzitetu Australije. „Alge su se tada naglo proširile i pružile energetsku podršku za evoluciju kompleksnih ekosistema, zahvaljujući kojima su velike životinje, između ostalog i ljudi, mogle da se dalje razvijaju na Zemlji.“
Reklame
