Oι Πολιτικές Ατάκες που Έμειναν στην Ιστορία

Καθώς οδεύουμε σιγά-σιγά προς την κάλπη -για μια ακόμη φορά φέτος-, οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε τον απολογισμό μας προσπαθώντας να αποφασίσουμε το καλύτερο για τη χώρα. Κάποιοι θέλουν να πάρουν εκδίκηση από την κυβέρνηση, άλλοι ψηφίζουν «παραδοσιακά» ή «οικογενειακά» και υπάρχει μια μικρή μερίδα κόσμου που διαβάζει και συγκρίνει τα προγράμματα των κομμάτων με σκοπό να επιλέξει αυτόν που θεωρεί ότι μπορεί να προσφέρει περισσότερα. Από την άλλη, οι υποψήφιοι ανοίγουν ταχύτητα καθώς μπαίνουν στην τελευταία στροφή (με 200;), προσπαθώντας με κάθε τρόπο να κερδίσουν τις εντυπώσεις.

Μέσα στα χρόνια έχουμε ακούσει ατάκες που έγραψαν ιστορία. Κάποιες λόγω του βάρους που έφεραν και άλλες για το πόσο λάθος ακούστηκαν. Όπως και να 'χει, «έγραψαν» βαθιά μέσα μας, έγιναν μέρος της εγχώριας pop κουλτούρας και μνημονεύονται σε συζητήσεις μέχρι και σήμερα. Ένεκα των εθνικών εκλογών λοιπόν, ας θυμηθούμε κάποιες από τις πιο γνωστές και πολυσυζητημένες ατάκες που έχουμε ακούσει.

Ήταν Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου του 2009 όταν ο Γιώργος Παπανδρέου είπε την περίφημη ατάκα που έμελλε να μας μπάσει για τα καλά στην οικονομική κρίση ,η οποία είχε αρχίσει να δείχνει το σκληρό πρόσωπό της έναν χρόνο αργότερα. Ο πρώην πρωθυπουργός έδινε συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης, όταν σε ερώτηση του δημοσιογράφου της εφημερίδας «Τα Νέα», Γιώργου Παπαχρήστου, απάντησε το εξής: «Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση αυτή ήταν δυσάρεστη για την Ελλάδα, αλλά πολύ ευχάριστη για κάποιους λίγους, "ημέτερους" και ισχυρούς. Εγώ θα είμαι σωστός, αποτελεσματικός και δίκαιος .Όταν λέω "σωστός, αποτελεσματικός και δίκαιος" σημαίνει ότι ναι, θα χρειαστεί να συγκρουστούμε με πρακτικές και αντιλήψεις του παρελθόντος. Μία από αυτές, για την οποία σιωπά η κυβέρνηση, δεν είναι απλώς πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά. Γιατί λεφτά υπάρχουν!». Μάλιστα, αργότερα επανέλαβε την τελευταία φράση που τελικά επισκίασε το σύνολο της πολιτικής του καριέρας, αφού όπως αποδείχθηκε λεφτά δεν υπήρχαν.

Οι εξελίξεις και η βουτιά της χώρας στα βαθιά της οικονομικής κρίσης, έκαναν τον λαό να αναρωτηθεί σχετικά με το πού πήγαν τα λεφτά που υποτίθεται πως υπήρχαν. Την απάντηση έσπευσε να δώσει ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Θεόδωρος Πάγκαλος: «Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας, "πώς τα φάγατε τα λεφτά;", που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής». Με λίγα λόγια και μέσα σε περίπου δυόμιση λεπτά, ο κ. Πάγκαλος άφησε να εννοηθεί ότι για δεκαετίες λειτουργούσε στην πολιτική σκηνή ένα πελατειακό σύστημα ρουσφετιών και αναξιοκρατίας. Όπως είναι φυσικό, η ατάκα αυτή προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις και είναι σίγουρα κομμάτι της αρχής του τέλους για το ΠΑΣΟΚ. Μέχρι και σήμερα θεωρείται από τις πιο ιστορικές φράσεις που έχουν ειπωθεί από Έλληνα πολιτικό, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών της χώρας προσπαθεί μέχρι και σήμερα, εννιά χρόνια μετά, να καταλάβει πώς ακριβώς τα έφαγε χωρίς να τα δει ποτέ.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ίσως ο πιο δημοφιλής και χαρισματικός ηγέτης που έχει εμφανιστεί από τη μεταπολίτευση κι έπειτα. Ένας τόσο αγαπητός πολιτικός δεν θα μπορούσε να μην έχει αφήσει πίσω κάποιες δυνατές φράσεις. Η πιο γνωστή από αυτές ήταν το περίφημο «Τσοβόλα, δώσ' τα όλα» που είχε απευθύνει στον τότε Υπουργό Οικονομίας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 1989. Οι «καλοθελητές» λένε ότι έβλεπε τη δημοτικότητα του κόμματός του να πέφτει έπειτα από μία περίοδο λιτότητας και πως με αυτή τη φράση παρότρυνε τον Δημήτρη Τσοβόλα να προχωρήσει σε νέες παροχές για να «χρυσώσει» το χάπι στους ψηφοφόρους και να παραμείνει ψηλά σε νούμερα. Ωστόσο, ο ίδιος ο Τσοβόλας σε συνέντευξή που έδωσε το 2017 είπε τα εξής: «Κατ’ αρχήν, αυτό το είπε λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές του 1989. Εγώ δεν ήμουν καθόλου στη συγκέντρωση, ήμουν στη Βουλή, περνούσα νομοσχέδιο και δεν είχε καμία σχέση αυτό με τα οικονομικά. Απλά, ο λαός με αγαπούσε, παρότι ήμουν οκτώ χρόνια Υπουργός Οικονομικών, γιατί ήξερε ότι διαχειρίζομαι με έντιμο τρόπο τα δημόσια οικονομικά και ότι έδινα μάχες για μια πιο δίκαιη κατανομή του εθνικού εισοδήματος υπέρ των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων. Φώναζε συνθήματα υπέρ μου στη συγκέντρωση στο Περιστέρι και ο Παπανδρέου ανταπέδωσε με τη φράση αυτή, από το μπαλκόνι». Στην ίδια συνέντευξη δεν δείχνει ενοχλημένος από τις παρερμηνείες της εν λόγω ατάκας, ενώ δηλώνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψει στην πολιτική.

Η συγκεκριμένη φράση αποδίδεται στον Χαρίλαο Τρικούπη, έναν πολιτικό που κατάφερε να εκλεγεί επτά φορές πρωθυπουργός μέσα σε μια περίοδο σχεδόν 20 ετών (1875-1894). Στην τελευταία του θητεία, η κυβέρνηση είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο χρέος απέναντι στους ξένους δανειστές -τι σας θυμίζει;- το οποίο αδυνατούσε να αποπληρώσει. Λέγεται λοιπόν ότι στις 10 Δεκεμβρίου του 1893, ο Έλληνας πολιτικός ανακοίνωσε στη Βουλή την πτώχευση του ελληνικού κράτους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή του Διεθνή Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ), το 1898, από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης που είχαν δανείσει στην Ελλάδα. Κάτι σαν το ΔΝΤ της εποχής δηλαδή. Η φράση αμφισβητείται από πολλούς, αφού δεν έχει καταγραφεί στα πρακτικά της Βουλής. Ωστόσο, υπάρχουν μαρτυρίες που θέλουν τον Τρικούπη να την έχει πει. Η πιο γνωστή είναι αυτή του πολιτικού Ανδρέα Συγγρού που αναφέρει στα απομνημονεύματά του ότι άκουσε τον τότε Πρωθυπουργό να τη λέει από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων. Βέβαια, αναφέρει ότι δεν ειπώθηκε με σκοπό να ανακηρύξει τη χώρα σε πτώχευση, αλλά για να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και να ληφθούν μέτρα. Αν σκεφτεί κανείς ότι η επιβολή των μέτρων του ΔΟΕ ήρθε πάνω από τέσσερα χρόνια αργότερα, τότε αυτό βγάζει περισσότερο νόημα. Περίπου 40 χρόνια αργότερα και πιο συγκεκριμένα το 1932, η φράση θα χρησιμοποιηθεί ξανά, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο αυτή τη φορά, αλλά με μια μικρή παραλλαγή. «Τελικώς επτωχεύσαμεν», θα δηλώσει ο τότε πρωθυπουργός κηρύσσοντας τη χώρα σε ακόμη μία πτώχευση.

Ήταν Τετάρτη 23 Μαρτίου του 1963 όταν ο βουλευτής της κυβέρνησης Καραμανλή, Γρηγόριος Λαμπράκης, χτυπήθηκε με λοστό στο κεφάλι από τον Σπύρο Γκοτζαμάνη ο οποίος του επιτέθηκε επιβαίνοντας σε τρίκυκλο με οδηγό τον καταδικασμένο για βιασμό, παιδεραστία, κλοπή και άλλα αδικήματα, Μανώλη Εμμανουηλίδη στη Θεσσαλονίκη. Τρεις μέρες αργότερα θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Η είδηση του θανάτου του Λαμπράκη ταρακούνησε τον τότε πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος διερωτήθηκε «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;» - προφανώς, θεωρώντας ότι οι παρακρατικοί έχουν αρχίσει να παίρνουν τα πάνω τους. Μπορεί η συγκεκριμένη φράση να μην είχε κάποιο τρομερό βάθος, όμως έμεινε στην ιστορία και πολύ συχνά βλέπουμε αρθρογράφους να αναφέρονται σε αυτήν, όταν δημιουργούνται προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη σωστή διακυβέρνηση της χώρας.

Το 2012, ο τότε υπουργός του ΠΑΣΟΚ δήλωνε σε πρωινή ενημερωτική εκπομπή ότι υπέγραψε το μνημόνιο χωρίς να το διαβάσει, επειδή είχε άλλες υποχρεώσεις. Μάλιστα, δήλωνε πως εμπιστεύεται τους υπόλοιπους συναδέλφους του, που έκαναν τον κόπο να το ξεφυλλίσουν πριν μας φεσώσουν. Την επόμενη φορά που θα νιώσετε άσχημα επειδή πήγατε αδιάβαστοι σε κάποια εξεταστική, να θυμάστε ότι κάποτε υπήρξε υπουργός που υπέγραφε μνημόνια, εκπροσωπώντας σχεδόν δέκα εκατομμύρια κόσμου που τον εμπιστεύτηκε, χωρίς να τα διαβάσει.

Στα τέλη των 70s και λίγο μετά από την πτώση της Χούντας, η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ ήταν από τα πιο καυτά θέματα συζήτησης. Στις 12/6/1976, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δήλωνε στη Βουλή τα εξής: «Η Ελλάς, πολιτικά, αμυντικά, οικονομικά, πολιτιστικά, ανήκει εις την Δύσιν». Αυτή η ατάκα ήταν μέρος μιας τεράστιας αντιπαράθεσης μεταξύ του ίδιου και του Ανδρέα Παπανδρέου που ήταν κάθετος με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ.

Ένας φανερά συγκινημένος Κωνσταντίνος Καραμανλής δήλωνε το 1992 -σε ηλικία 85 ετών και με την ιδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας- στις κάμερες: «Ελπίζω ότι οι σύμμαχοι και συνεταίροι μας, θα καταλάβουν επιτέλους ότι δεν υπάρχει παρά μια Μακεδονία. Και η Μακεδονία αυτή είναι ελληνική». Όλα αυτά στο αεροδρόμιο Μακεδονία. Λίγες μέρες αργότερα θα αναγκαζόταν για λόγους υγείας να ακυρώσει προγραμματισμένη περιοδεία του σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες με θέμα το ονοματολογικό.

Πριν από περίπου τρία χρόνια και κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Βουλή, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε ότι γνωρίζει και σέβεται τους αγώνες της Αριστεράς κατά της δικτατορίας, αφού και ο ίδιος ήταν σε ηλικία έξι μηνών πολιτικός κρατούμενος της Χούντας. Με την ολοκλήρωση αυτής της ατάκας το κοινοβούλιο ξέσπασε σε γέλια, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ζητά τον λόγο από τους εκατοντάδες συναδέλφους του. Προφανώς, τα media εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και έκαναν πλάκα με τη συγκεκριμένη ατάκα που στοιχειώνει ακόμα τον Κ. Μητσοτάκη. Για την ιστορία, η οικογένεια Μητσοτάκη βρίσκονταν σε κατ'οίκον περιορισμό μετά την εκδήλωση του στρατιωτικού πραξικοπήματος, το 1967. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου του 1968. Τον Δεκαπενταύγουστο της ίδιας χρονιάς, ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, κατάφερε να δραπετεύσει από τη χώρα και να βρει καταφύγιο στο Παρίσι. Ο Κυριάκος με την υπόλοιπη οικογένεια, τον συνάντησαν στη γαλλική πρωτεύουσα λίγες εβδομάδες αργότερα. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δήλωνε στα διεθνή Μέσα ότι ο γιος του -έξι μηνών τότε- ίσως και να ήταν ο μικρότερος σε ηλικία πολιτικός κρατούμενος της ιστορίας.

«Εμείς θα βαράμε το νταούλι και αυτοί θα χορεύουνε. Δεν θα παίζουνε αυτοί το ζουρνά και εμείς θα χορεύουμε!», έλεγε σε ομιλία του στη Λαμία ο Αλέξης Τσίπρας το 2014, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακόμα αντιπολίτευση. Δυστυχώς, για τον ίδιο και για εμάς, πέρασε τα επόμενα πέντε χρόνια μάλλον σκεπτόμενος την παροιμία «Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις», αφού εκ του αποτελέσματος είδαμε πως όχι μόνο δεν χτυπήσαμε νταούλια, αλλά γίναμε δέκτες μιας σχεδόν εχθρικής αντιμετώπισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τουλάχιστον, έτσι τη βίωσε το σύνολο του λαού που περίπου έναν χρόνο αργότερα κλήθηκε να ψηφίσει σε ένα δημοψήφισμα χωρίς πραγματικό ερώτημα, που εν τέλει πετάχτηκε στα σκουπίδια.

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

Περισσότερα από το VICE

Οι Έλληνες Επιστήμονες που Βρέθηκαν στο Τσερνόμπιλ

Πώς Επιβιώνουν στη Ζέστη οι Περιπτεράδες της Αθήνας;

Queer, Graysexual, Intersex: Το Λεξικό ΛΟΑΤ+ Όρων