«Αν Ήταν Μπαλαμό Δεν θα τον Πυροβολούσαν» - Οι Ρομά Απαιτούν Δικαιοσύνη για τον 16χρονο

«Δεν ήταν η βενζίνη, δεν ήταν τα λεφτά. Οι μπάτσοι πυροβόλησαν επειδή ήταν Ρομά». Το σύνθημα στο τετράγωνο πανό που κρατούσαν στα χέρια τους καμιά δεκαριά κάτοικοι του οικισμού Ρομά Αγία Σοφία, έξω από τα δικαστήρια Θεσσαλονίκης, τα είπε όλα. Το αιματηρό επεισόδιο με θύμα τον 16χρονο που καταδιώχθηκε και πυροβολήθηκε από αστυνομικό της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. στο κεφάλι, ανέδειξε την άποψη των πληθυσμών Ρομά σε όλη τη χώρα. Ότι βιώνουν όσο κανείς άλλος ρατσιστική συμπεριφορά. Από το ίδιο το κράτος.

Στον οικισμό της Αγίας Σοφίας, που ξεκινάει από την οδό Πόντου και καταλήγει στην άλλη πλευρά δίπλα στις φυλακές Διαβατών, οι κάτοικοι θα ήθελαν τα μέσα ενημέρωσης να ενδιαφερθούν για τα προβλήματα. Για τον μαχαλά που δεν έχει δίκτυο, που δεν έχει δρόμους. «Πώς να πάνε τα παιδιά μας στο σχολείο αφού δεν έχουμε νερό για να κάνουμε μπάνιο;», μου έλεγαν πριν μερικές ημέρες. Δεν ήθελαν να ασχοληθεί η κοινωνία με τους Ρομά λόγω ενός τραγικού περιστατικού. Δεν ήθελαν να έχουν ακόμη ένα θύμα από τις οικογένειές τους, από σφαίρες αστυνομικού. Ούτε να βάζουν φωτιές σε λάστιχα, σε μηχανήματα και σε καλώδια στήνοντας οδοφράγματα διαμαρτυρίας, πετώντας πέτρες, πυροβολώντας με τα κυνηγετικά και εισπνέοντας δακρυγόνα που έφταναν στα σπίτια τους. 

Η αιματηρή καταδίωξη στα Διαβατά και όσα αποκαλύφτηκαν για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έχει συμβεί, ξεσήκωσαν όλους τους πληθυσμούς των Ρομά στη χώρα. Δενδροπόταμος, Τσαΐρια, Χαλκηδόνα στη Θεσσαλονίκη. Μενίδι, Ασπρόπυργος, Ζεφύρι, Λιόσια, Μεσόγεια στην Αθήνα. Και σε πολλούς άλλους οικισμούς Ρομά. Και παρότι μεταξύ τους πολλοί έχουν μεγάλες διαφορές, σε αυτή την αντίδραση, ενάντια στην αστυνομική βία που εκφράστηκε με τον χειρότερο τρόπο, ενώθηκαν. Έβλεπες στα μάτια τους ότι βγήκε μία συσσωρευμένη οργή, ειδικά ενάντια στους αστυνομικούς. Γνωρίζουν καλά οι ίδιοι ότι μεταξύ τους έχουν πολλούς παραβατικούς. Αλλά και σε αυτό, στη σύλληψη, θέλουν ισονομία. Και λένε ότι δεν την έχουν. 

Ο Αντώνης Τάσιος είναι ένας δραστήριος γενικός γραμματέας του συλλόγου «ΑγιάΣο» του οικισμού στα Διαβατά. Μάχεται να αναδειχθούν τα προβλήματα. «Είναι ρατσιστικό 100%», λέει στο VICE αναφερόμενος στον πυροβολισμό του Κώστα Φραγκούλη. Τρέχει πρωί-βράδυ. Από το νοσοκομείο στα δικαστήρια και από εκεί στον οικισμό. «Αν ήταν μπαλαμό δεν θα το έκαναν», συμπλήρωσε. Την προηγούμενη ημέρα του αιματηρού επεισοδίου και ο ίδιος είχε μία δυσάρεστη εμπειρία, που έχει τον ίδιο παρονομαστή. «Πήγαμε στην Ξηροκρήνη μία παρέα και αγοράσαμε τυρόπιτες από ένα κατάστημα. Ήρθαν αστυνομικοί της ΟΠΚΕ να μας ελέγξουν και μας ανάγκασαν να πετάξουμε τις τυρόπιτες», περιγράφει. Διστάζει να περιγράψει ότι είναι ένας ακόμη Ρομά που υπέστη εξευτελισμό. «Αν κάνουμε κάτι, να τιμωρούμαστε. Όχι όμως να μας σκοτώνουνε», λέει με νόημα. Όταν αναφέρει το ρήμα «σκοτώνουν» δεν παραπέμπει μόνο στον πυροβολισμό. Αυτός ο εξευτελισμός στους αστυνομικούς ελέγχους ενοχλεί περισσότερο. Και συσσωρεύει αγανάκτηση. Που γίνεται οργή και ξεσπάει.

«Μπήκαν στο σπίτι να ψάξουν. Είπαν ότι είχαν πληροφορία για ναρκωτικά. Δεν βρήκαν τίποτα επειδή δεν έχω τίποτα παράνομο. Όμως έσπασαν όλες τις πόρτες και όλα τα παράθυρα. Γιατί;». Ο Δημήτρης Γ. είναι 28 χρονών και κάτοικος στον οικισμό Ρομά της Νέας Χαλκηδόνας Θεσαλονίκης. Βγήκε και αυτός στους δρόμους και συμμετείχε στα οδοφράγματα διαμαρτυρίας για το επεισόδιο με τον 16χρονο. Τελείωσε το γυμνάσιο και τώρα είναι έτοιμος να μεταναστεύσει σε χώρα της κεντρικής Ευρώπης. Από τότε που είναι παιδί θυμάται τις αστυνομικές έρευνες. «Γίνεται σε όλα τα σπίτια. Είσαι-δεν είσαι παράνομος. Όταν ήμουν παιδί μας έβγαζαν οι αστυνομικοί από τις κουβέρτες. Μας ανάγκαζαν να καθόμαστε στη σειρά μέσα στο σπίτι», θυμάται και θυμώνει. Είναι και αυτός βέβαιος πως η επίθεση ήταν ρατσιστική. «Ήξεραν πολύ καλά ποιόν καταδιώκουν. Ότι είναι τσιγγάνος. Ότι είναι Ρομά. Αν ήταν μπαλαμό δεν θα πυροβολούσαν», ξεκαθαρίζει. 

Στη φετινή του έκθεση ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει περιπτώσεις κακομεταχείρισης και αστυνομικής αυθαιρεσίας με θύματα Ρομά. Συγκρίνει με την αντιμετώπιση ομάδων αλλοδαπών κυρίως μεταναστών και προσφύγων. «Ανάλογη προσέγγιση, αν και σε λιγότερες περιπτώσεις, μαρτυρούν και οι καταγγελίες σε βάρος προσώπων εξαιτίας της φυλετικής καταγωγής τους (Ρομά), οι οποίες πέρα από αστυνομική κακομεταχείριση, σχετίζονται συχνά και με τη χρήση όπλων», σημειώνεται στην έκθεση.

Ο πατέρας του 16χρονου, Παύλος Φραγκούλης, βρέθηκε μαζί με τους άλλους κατοίκους του οικισμού στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τα δικαστήρια, την Τρίτη, την ώρα που οδηγούσαν τον αστυνομικό που συνελήφθη για τον πυροβολισμό στον εισαγγελέα. Κράτησε ένα κοντάρι, απ’ αυτά που μοίρασαν νεαροί. Ήταν έτοιμοι για σύγκρουση. Εκείνος αποσβολωμένος πήγε να διαμαρτυρηθεί. Για τον γιο του. Πριν προλάβει να κάνει κάτι βρέθηκε στο έδαφος και πάνω του τέσσερις αστυνομικοί των ΜΑΤ. Πονούσε. Φώναζε ποιος είναι, αλλά δεν τον άκουγαν. Όταν οδηγήθηκε στο δικαστικό μέγαρο, τότε μόνο αφέθηκε ελεύθερος. «Μεγαλώσαμε τον Κώστα μέσα στη φτώχεια. Αλλά δεν έπρεπε να τον πυροβολήσει. Γιατί να σκοτώσει ένα παιδί για λίγη βενζίνη;», μετέφερε με έντονο παράπονο. «Είναι χάλια, πεθαίνει», είχε απαντήσει νωρίτερα για την κατάσταση της υγείας του γιου του. Η μητέρα του παιδιού ψέλλισε μόνο τη λέξη «δικαιοσύνη». Είχαν στεγνώσει τα δάκρυα, αλλά είχε μείνει το κλάμα στα χείλη της.

Ο Θεόφιλος Αλεξόπουλος είναι συνήγορος υποστήριξης της κατηγορίας της οικογένειας του 16χρονου. «Σήμερα είμαστε όλοι Ρομά» είπε στην είσοδο των δικαστηρίων σχολιάζοντας τις αντιδράσεις πληθυσμών ρομά σε όλη τη χώρα. Το απόγευμα της Πέμπτης, κι ενώ οι φωτιές έξω από τους οικισμούς όλης της χώρας άναβαν η μία μετά την άλλη, τα μέλη του συλλόγου «ΑγιάΣο» έκαναν έκκληση. Ανέβασαν ένα βίντεο στο TikTok και μιλούσαν στα ρομανί. Εξηγούσαν για ποιόν λόγο πρέπει όλοι να ηρεμήσουν και να επικρατήσει ψυχραιμία. «Ζητούμε δικαιοσύνη», φώναξαν. 

Την Παρασκευή το μεσημέρι, έπειτα από την απολογία του αστυνομικού και τη διαφωνία μεταξύ εισαγγελέα και ανακριτή, αποφασίστηκε να τεθεί ο κατηγορούμενος (σε βάρος του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος) σε κατ' οίκον περιορισμό, μέχρι να αποφασίσει το συμβούλιο πλημμελειοδικών για την προφυλάκισή του ή μη.

Περισσότερα από το VICE

Ο Ψυχίατρος που Δουλεύει στη Μεγαλύτερη Φυλακή της Νότιας Ασίας

«Με Έβαζε στα Πόδια του και με Έπιανε στα Μπούτια» - Γυναίκες Θυμούνται την Πρώτη Σεξουαλική Παρενόχληση

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.