Ένας Χρόνος στη Ζωή Ενός Millennial Νεκροθάφτη

Ο Βέλγος φωτογράφος Jacques Vermeer συνάντησε τον 31χρονο Patrick, που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, σε ένα φεστιβάλ το 2019.  «Η σκηνή του ήταν κοντά στη δική μου και διασκεδάσαμε λιγάκι μαζί», θυμάται ο Vermeer. «Δεν βρεθήκαμε ξανά. Ήταν από αυτές τις εφήμερες γνωριμίες που κάνεις σε φεστιβάλ – δεν κρατάς επαφή μετά».

Ένα χρόνο μετά τη σύντομη επαφή τους σε ένα χωράφι στο Δυτικό Βέλγιο, ο Vermeer ανακάλυψε μέσω ενός φίλου ότι ο Patrick δούλευε στο κοιμητήριο Ixelles στις Βρυξέλλες. Αυτό του κίνησε το ενδιαφέρον και ήρθε σε επαφή μαζί του. Μπορούσε να τον φωτογραφίσει στη δουλειά; Ο Πάτρικ δέχτηκε.

Όταν ο Patrick ήταν μικρότερος ήταν όπως λέει ο ίδιος λίγο αλήτης αλλά όχι κακός. Άλλαζε δουλειές και σπίτια και ζούσε με ροκφόρ και ψωμί, κοιμόταν σε καναπέδες και έκανε μικροεγκλήματα. Το 2014 τον έπιασαν για κάποιο αδίκημα, που προτιμάει να μη συζητήσει. Αντί να τον φυλακίσουν, η διαταγή του δικαστηρίου ήταν να βρει δουλειά.

Έτσι βρέθηκε να μαζεύει φύλλα σε ένα νεκροταφείο. Μια μέρα ένας συνάδελφος των ρώτησε αν ήθελε να δοκιμάσει να σκάψει έναν τάφο. Εφτά χρόνια μετά, ακόμα σκάβει τάφους. «Είναι δύσκολη δουλειά», λέει ο Patrick, όταν σκέφτεται τις πρώτες μέρες. «Είναι σοκαριστικό. Κάποιοι τα παρατάνε αμέσως».

Ο φωτογράφος φωτογράφιζε έναν χρόνο τον Patrick στη δουλειά. «Αποφάσισα να τον παρακολουθώ για τόσο καιρό επειδή ήθελα να τον μάθω καλύτερα ως άτομο, να καταλάβω τη δουλειά που κάνει, και πώς νιώθει», λέει ο Vermeer. «Δεν είναι συνηθισμένη δουλειά αλλά είναι σημαντική. Επίσης ήθελα να σκεφτώ τη σχέση που έχουμε ως δυτικοί άνθρωποι με τον θάνατο».

Ο Patrick ήρθε αντιμέτωπος με αυτή τη σχέση σχεδόν αμέσως. «Οι συνάδελφοί μου με έβαλαν να πάμε στο νεκροτομείο. Μόλις είχαν κάνει μια εκταφή. Έτσι πήγα εκεί και μέσα σε ένα φέρετρο υπήρχε ένα μεταλλικό κουτί. Το ανοίξαμε και μεταφέραμε το πτώμα σε άλλο φέρετρο γιατί η οικογένεια ήθελε καύση. Όταν είδα το πρόσωπό του νεκρού, έκανα ένα βήμα πίσω και στηρίχτηκα στον τοίχο. Τρόμαξα και μου ερχόταν να ξεράσω. Δεν μπορούσα να πάρω ανάσα, η μυρωδιά ήταν ό, τι χειρότερο, δεν μπορώ να την ξεχάσω».

Στο τέλος ο Patrick μονιμοποιήθηκε και για πέντε χρόνια ζούσε σε ένα κτίσμα στο νεκροταφείο. «Καμιά φορά είναι τρομακτικό. Φρικάρεις αν ακούσεις κανέναν θόρυβο». Με τον καιρό  άρχισε να νιώθει πιο άνετα με το περιβάλλον του, και έφτασε σε σημείο να κάνει skate στο νεκροταφείο. «Ένα πρωί με ομίχλη, πήρα το skate μου και άρχισα να κάνω βόλτες ανάμεσα στους τάφους. Ήταν τρελό, σαν ταινία», λέει.

Εφτά χρόνια αργότερα, ο Patrick έχει δεχτεί αυτή την περίοδο της ζωής του. Λέει ότι είναι χαρούμενος με το ωράριο του - μια κλασική δουλειά 8-4, «σαν το σχολείο» και δεν παραπονιέται για τον μεγάλο φόρτο εργασίας. Από την άλλη νιώθει απογοήτευση που η δουλειά του είναι αόρατη. «Σε μια κηδεία, συχνά ευχαριστούν τον ιερέα αλλά όχι τους νεκροθάφτες. Δεν σε κοιτάζουν. Δεν σου μιλάνε. Αυτό ήταν δύσκολο στην αρχή».

Κάποιοι όμως είναι φιλικοί. «Είναι ένας νεαρός που έρχεται συνέχεια και παίζει κιθάρα στον τάφο του πατέρα του και μια κυρία που αφήνει λουλούδια στον τάφο του άντρα της κάθε βδομάδα», λέει. «Κάποιοι με ευχαριστούν και μου δίνουν ακόμα και σοκολατάκια. Αυτό είναι όμορφο. Τα κρατάω για όταν βλέπω τηλεόραση το βράδυ».

Η δουλειά του Vermeer με τον Patrick ήταν η πρώτη στην οποία αφοσιώθηκε σε ένα πρότζεκτ για τόσον καιρό. «Είναι μια συνεργασία μεταξύ μας», λέει. «Ερχόμουν ξανά και ξανά να φωτογραφίσω τον Patrick γιατί κάθε φορά που τον έβλεπα μάθαινα και κάτι καινούργιο. Επίσης, έχει πλάκα και ενδιαφέρον ως άτομο».

«Όσον αφορά τις κηδείες, έχω δει τα πάντα», λέει ο Patrick. «Βουδιστικές, καθολικές, εβραϊκές, μουσουλμανικές, ακόμα και ιππότες με τα σπαθιά τους». Θυμάμαι μια κηδεία ενός ποδοσφαιρόφιλους, όπου ήρθαν κι άλλοι οπαδοί και έβαλαν τσιγάρα και μπίρες στον τάφο και τραγούδησαν. Ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο να πει αντίο.

«Σε μια πολωνική κηδεία ο κόσμος τραγουδούσε και έκλαιγε ταυτόχρονα, και σε μία αραμαϊκή πετούσαν κεχρί και μοίραζαν κουτάκια κόκα κόλα», λέει ο Patrick.

Χάρη στη δουλειά αυτή ο Patrick μπόρεσε να αγοράσει ένα διαμέρισμα και να φύγει από το νεκροταφείο το 2020. Μπορεί να μην είναι το σπίτι που ονειρευόταν αλλά τουλάχιστον δεν ζει πια στο νεκροταφείο και την παράξενη ατμόσφαιρά του.

Η εγγύτητα με τον θάνατο τον έχει κάνει αποφασισμένο να ζει τη ζωή στο μέγιστο. «Δεν φοβάμαι τον θάνατο, αλλά θα ήταν βλακεία να πεθάνω τώρα και να χάσω τα πάντα». Όταν μπορεί απομακρύνεται και πηγαίνει διακοπές, ταξιδεύοντας στην Κίνα και την Ιαπωνία. Πριν από λίγο καιρό πήγε στην Τανζανία.

Στην ερώτηση αν θέλει να ταφεί στο Ixelles ξαφνιάζεται. «Τρελάθηκες; Θέλω να ταφώ πολύ μακριά από δω και πολύ βαθιά».

Περισσότερες φωτογραφίες του Jacques Vermeer παρακάτω.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE Belgium.

DJs, Σπαθιά, Goblins: Ό,τι Είδαμε στο Narthex Festival στα Μέθανα

Τι Παρίσια, τι Πατήσια: Η Παράνοια της Αναζήτησης Σπιτιού στην Αθήνα

Ellinofono Rave: Η Λίστα του Spotify με Rave Anthems Από Βανδή και Ρουβά Μέχρι Πάμελα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.