Είδα Ξανά το "Fight Club" 20 Χρόνια Μετά και Δυστυχώς Δεν Είναι Αυτό που Θυμόμουν

Σε ένα κλιπ του Family Guy, ο Peter, υπνωτισμένος από μία τηλεόραση, επαναλαμβάνει «το Breaking Bad είναι η καλύτερη σειρά που έχεις δει, εκτός ίσως από το Wire». Αν για τις τηλεοπτικές σειρές αυτά τα δύο (μαζί με το Sopranos) είναι τα κατασκευασμένα ως καλύτερα όλων, υπήρχε μία εποχή που παρόμοιο ρόλο για τον κινηματογράφο έπαιζε το Fight Club. Eκτός ίσως από τον Νονό (για πιο σινεφίλ κοινά) ή το The Shawshank Redemption (για το IMDb και για κάποιον λόγο).

Tο να λες πάντως ότι κάτι είναι «το καλύτερο όλων» έχει και μία λειτουργικότητα, δεν είναι απλά γραφικό. Κάθε τέτοιου τύπου τομέας έχει ανάγκη τον κανόνα του. Αναγνωρίζοντας κάτι ως το καλύτερο -και συμφωνώντας με πολλούς ανθρώπους επ’ αυτού- κερδίζεις μία δομή σε μία χαώδη κατάσταση. Οκ, υπάρχουν χιλιάδες ταινίες, αλλά τουλάχιστον ξεκινάμε με μία κοινή βάση. Στην πορεία -έχοντας αυτήν τη βάση- τσακωνόμαστε για ταινίες, σειρές, βιβλία, άλμπουμ. Το Breaking Bad μπορεί να μην είναι όντως η καλύτερη σειρά που βγήκε ποτέ (δεν ξέρω καν αν έχει ουσιαστικό νόημα αυτή η κουβέντα). Επιτελεί όμως αυτόν ακριβώς τον ρόλο: Tου καλύτερου.

Θυμάμαι και εγώ, όταν πριν από 20 χρόνια έβλεπα για πρώτη φορά στη ζωή μου το Fight Club του David Fincher, να έχω μείνει ανατριχιασμένος και με το στόμα ανοιχτό. Αυτή η ταινία τα είχε όλα. Είχε αληταρά αλλά και σκεπτόμενο Brad Pitt, είχε τρομερό Edward Norton, είχε σκοτεινιά, είχε κοινωνική κριτική, είχε ένα από τα σπουδαιότερα plot twists όλων των εποχών, είχε και ένα λυτρωτικό (;) τέλος. Πάνω από όλα όμως είχε να πει κάτι. Και είχε να το πει με μία τελείως καινούργια για την εποχή και γοητευτική κινηματογραφική γλώσσα. Γύρω-γύρω βαρετά κείμενα για την αλλοτρίωση των ανθρώπινων σχέσεων και στη μέση το Fight Club.

Κάτι με τράβηξε, το 2023, να κάτσω να το ξαναδώ. Καμιά φορά σε πιάνει μία νοσταλγική ανάγκη να δεις απλά κάτι που ήδη ήξερες. Ταυτόχρονα, πάντα με ιντριγκάρει να βλέπω πράγματα που ξέρω ότι με έχουν καθορίσει, είναι λίγο σαν αναμέτρηση με παλαιότερες εκδοχές του εαυτού μου. Εδώ η απορία ήταν η εξής απλή: Είναι τελικά τόσο καλή ταινία όσο πίστευε ο 20χρονος εαυτός μου του οποίου τα post βλέπω και κριντζάρω μέχρι το μεδούλι στις «Αναμνήσεις» του Facebook; Η αλήθεια είναι πως δεν είναι.

Μην παρεξηγηθώ. Το Fight Club παραμένει μία καλογυρισμένη, εντυπωσιακή ταινία. Το 2023 όμως δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε. Αυτό που ουσιαστικά την κάνει να χάνει πράγματα είναι και αυτό που την ανέβασε τόσο ψηλά: Μιλάει τέλεια για το πνεύμα της εποχής του, με τους όρους της εποχής του. Τώρα όμως που αυτή η μεταβατική εποχή έχει περάσει και αυτή η εκδοχή του καπιταλισμού είναι πια στη σύνταξη, μοιάζει να κακογερνάει και η ίδια.

Η κλασική του ατάκα «δεν είσαι η δουλειά σου, δεν είσαι τα χρήματά σου» κ.λπ. είναι ακόμα επίκαιρη αλλά πότε ο κινηματογράφος ήταν τι λες και όχι πώς επιλέγεις να το λες; Το “Where is My Mind” συνεχίζει να είναι ακόμα κομματάρα αλλά πλέον το ακούς σε ροκ μπιραρίες δίπλα με ανθρώπους με ριγέ πουκάμισα. Ο Tyler δε, το πιο πιθανό στην εποχή μας να είχε φάει κάποιο cancel και μετά να έμπλεκε σε ανίερες συμφωνίες με τον Andrew Tate ή κάποια αντίστοιχη alt-right γελοιότητα.

Όταν έφτασα στο τέλος -χωρίς ιδιαίτερο βάσανο καθώς συνεχίζει να σε ρουφάει μέσα της αυτή η ταινία- μου έμεινε την πικρίλα της απομάγευσης. Γιατί, ΟΚ, καλό είναι να καταρρέουν όλες οι εξιδανικεύσεις που είχες και έχεις αλλά τη στιγμή της κατάρρευσης κάτι σπάει μέσα σου. Το Fight Club δεν είναι το αριστούργημα που θυμόμουν. Δεν είναι ούτε καν εκνευριστικά κακό. Είναι απλά μία «καλή ταινία». Για μένα αυτό ήταν το χειρότερο.

Aκολουθήστε τον Νίκο Σταματίνη στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Ο Αγώνας Δρόμου του Παναγιώτη από την Ηρωίνη στον Μαραθώνιο

«Δούλεψα σε Studio με Μεξικανούς Gangster» - Ο Joza Είναι Νομάς Tattoo Artist

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.