«Το Βλέπουν σαν Φετίχ, Λες και Είμαι Κάποιο Sex Toy» - Δύο Bi Άτομα Μιλούν για τη Ζωή τους

Πόσο εύκολο είναι να βιώσεις πλήρη απελευθέρωση, όταν το κοινωνικό πλαίσιο είναι τόσο ασφυκτικά στενό; Με ποιον τρόπο μπορείς να ξεφύγεις από αυτά τα προκαθορισμένα όρια, που σε τοποθετούν αυτόματα σε μία κατηγορία; Πώς μπορείς να περάσεις απαρατήρητος όταν δεν είσαι σε απόλυτη σύμπλευση με τα πρότυπα που πλασάρονται διαρκώς και αδιακρίτως; Στη ζωή κάποιες φορές δεν χρειάζεται προσπάθεια, χρειάζεται αποδοχή. Δεν χρειάζονται πρόλογοι, ούτε ιδιαίτερα εισαγωγικά. Δεν χρειάζεται να αναζητούνται αφορμές και να υπεραναλύονται αιτίες. Χρειάζεται ενημέρωση και ορατότητα. Μπορεί η κουβέντα για τις έμφυλες διακρίσεις να ανοίγει με εμφατικό τρόπο τα τελευταία χρόνια και να αγγίζει ολοένα και περισσότερα πλάσματα, μπορεί ένα κομμάτι του κόσμου να προσπαθεί να γίνει περισσότερο πολύχρωμο και συμπεριληπτικό, ωστόσο ακόμα υπάρχουν πολλά μελανά σημεία που βάζουν φρένο σε αυτή την προσπάθεια. Συμπεριφορές βίας και απέχθειας, κακοποιητικών και παραβιαστικών συμπεριφορών, σεξισμού και ομοφοβίας.

Τα bi και γενικά τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δεν μπορούν να είναι ασφαλή και δεν νιώθουν ασφαλή να εκφραστούν, ακόμη και σε μία αχανή πόλη των πέντε εκατομμυρίων. Δεν μπορούν να περπατήσουν στον δρόμο, δεν μπορούν να ανασάνουν ελεύθερα. Ενδεικτικό είναι ότι στην ετήσια έκθεσή του για το 2021, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας στην Ελλάδα κατέγραψε 72 περιστατικά ρατσιστικής βίας, 36 εκ των οποίων έγιναν εις βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων καθώς και υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονταν με την κοινότητα. Αυτό είναι ένα μεμονωμένο, αλλά ταυτόχρονα χαρακτηριστικό δείγμα πως αυτά τα άτομα δεν είναι ακόμα ένα αναπόσπαστο κομμάτι του συνόλου, αλλά αντιθέτως είναι αποδέκτες μιας προβληματικής και υποτιμητικής αντιμετώπισης και ενός συγκαλυμμένου ή απροκάλυπτου κοινωνικού ρατσισμού. Στην κοινωνία, στη ζωή, στον δρόμο, στα σχολεία, στις φιλικές και ερωτικές τους σχέσεις, στην εργασία.

Στις 23 Σεπτέμβρη του 1999, ορισμένοι Αμερικανοί ακτιβιστές αποφάσισαν να αναδείξουν τις ιδιαιτερότητες των αμφιφυλόφιλων ατόμων. Πολύ γρήγορα αυτό ξεπέρασε τα όρια των ΗΠΑ και εξαπλώθηκε σε κάθε γωνιά του κόσμου, από τον Καναδά έως την Αυστραλία και από την Ευρώπη έως τη Νότια Αφρική. Κάπως έτσι επισφραγίστηκε και καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Αμφισεξουαλικότητας. Βήματα έχουν γίνει. Όμως είναι μικρά και σχεδόν ανεπαίσθητα σε σχέση με όσα πρέπει να γίνουν ακόμα. Πώς σκιαγραφείται η καθημερινότητα εάν πιάσουμε το νήμα από τη σκοπιά δύο bi ατόμων; Πώς είναι να παλεύει με σκέψεις, αναστολές και φοβίες; Η Νάσια και ο Ανδρέας, 29 και 24 ετών αντίστοιχα, μίλησαν στο VICE για τη διαδικασία της αποδοχής, αντίληψης, έκφρασης, απελευθέρωσης, για τη διαφορετικότητά τους, τις υποτιμητικές συμπεριφορές, την αποξένωση, την απόκρυψη του σεξουαλικού τους προσανατολισμού από την οικογένειά τους και τα στερεότυπα που βαραίνουν τα bi άτομα σήμερα.

Μάρτιος, 2009. Οι σελίδες είναι ακόμα κενές. Όμως οι σκέψεις που με βαραίνουν χιλιάδες. Είχα αντιληφθεί πως είμαι διαφορετική από την ηλικία των 14 ετών. Ωστόσο, δεν καταλάβαινα ακριβώς τι συμβαίνει. Τη μία μου άρεσε μια κοπέλα και την επόμενη, ένα αγόρι. Όμως, θεωρούσα πως είναι τυχαίο και δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία. Εξάλλου ζούσαμε σε μια επαρχιακή πόλη και εκ των πραγμάτων δεν υπήρχαν πολλά περιθώρια έκφρασης, εξερεύνησης και πληροφορίας. Προφανώς τότε στα σχολεία δεν υπήρχε καν σεξουαλική αγωγή και οποιαδήποτε κουβέντα γύρω από το σεξ θεωρούνταν ταμπού. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν τύχαινε να δούμε κάποια σειρά ή ταινία μαζί με τους γονείς μου, στην οποία υπήρχε κάποιος gay χαρακτήρας, εκείνοι έκαναν διάφορα υποτιμητικά σχόλια, πάντα μεταξύ σοβαρού και αστείου. Αυτή η αντίδρασή τους, μου είχε δώσει μια πρόγευση τι επρόκειτο να συμβεί σε περίπτωση που αποφάσιζα κάποια στιγμή να μιλήσω ανοιχτά. Γι' αυτό δεν το έκανα ποτέ.

Υπήρξαν πολλές φορές που έφτασα στο αμήν. Κλεινόμουν στο δωμάτιό μου και ξέσπαγα. Όμως, μέχρι σήμερα δεν έχω καταφέρει να κάνω coming out. Οι ψυχικές διακυμάνσεις ήταν πολλές. Φόβος, ενοχές, αναστολές, θλίψη, μελαγχολία. Όλο το φάσμα των αρνητικών συναισθημάτων. Οι εσωτερικές διεργασίες και οι σκέψεις μου συνεχώς με κρατούσαν πίσω. Έτρεμα στην ιδέα να μάθει κάποιος δικός μου ότι μου αρέσουν και κοπέλες, έτρεμα στην ιδέα της αντίδρασης του πατέρα μου, έτρεμα στην ιδέα να με απομακρύνουν φίλοι μου επειδή δεν θα μπορούσαν να με αποδεχτούν όπως είμαι. Εδώ δεν μπορούσα η ίδια να αποδεχτώ τον εαυτό μου. Στο σχολείο μου άρεσε εμμονικά ένα κορίτσι, όμως καταλήξαμε να γίνουμε φίλες. Ποτέ δεν κατάλαβε τι αισθανόμουν για εκείνη. Περνούσαμε ατελείωτες ώρες μαζί, κάναμε βόλτες, διαβάζαμε μαζί για τις πανελλαδικές. Λίγες ημέρες πριν την έναρξη των εξετάσεων, σε μία στιγμή πίεσης και στρες, της εκμυστηρεύτηκα πως νιώθω. Είχα πήξει, δεν άντεχα να το κρατάω μέσα μου. Ποτέ δεν θα ξεχάσω την έκφρασή της. Με κοιτούσε αποσβολωμένη, με ένα βλέμμα μεταξύ απορίας και απέχθειας. Μου είπε πως δεν είχε καταλάβει το παραμικρό και μετά επικράτησε μια ατελείωτη σιωπή. Σηκώθηκα και έφυγα από το σπίτι της. Έκτοτε δεν ξαναμιλήσαμε ποτέ. Όποτε συναντιόμασταν, χαιρετιόμασταν τυπικά.

Όταν έδωσα Πανελλαδικές, πέρασα σε μια σχολή της Αθήνας και ευτυχώς έφυγα από την πόλη μου. Στη σχολή έβλεπα όλες τις ταυτότητες και όλους τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Έβλεπα ότι επιτέλους υπήρχε περιθώριο έκφρασης και συναισθημάτων. Ήμουν για δύο χρόνια με μία κοπέλα, ενώ στη συνέχεια χώρισα και τα έφτιαξα με ένα αγόρι για μερικούς μήνες. Και ήταν ΟΚ. Δεν έτυχε ποτέ να νιώσω άβολα ή περίεργα, διότι ο κοινωνικός μου περίγυρος ήταν πολύ κουλ και ανοιχτός.

Μου έχει συμβεί να δεχτώ σεξιστικές ή κακοποιητικές συμπεριφορές. Μια φορά, περπατούσα με την κοπέλα μου χέρι- χέρι στα πέριξ των Εξαρχείων και είχε τύχει να δεχθώ λεκτική βία και να ακούσω υβριστικά σχόλια από κάτι ΜΑΤατζήδες, οι οποίοι μας είχαν αποκαλέσει «λεσβίες, ανωμαλάρες» και ό,τι άλλο κοσμητικό επίθετο μπορείς να φανταστείς. Στην αρχή θύμωνα πολύ και αντιδρούσα έντονα ή έκανα χειρονομίες, όμως από ένα σημείο και μετά έπαψε να με απασχολεί και να με επηρεάζει. Άλλωστε μέσα από συζητήσεις που έκανα με τον περίγυρό μου, είχα ενδυναμωθεί και ένιωθα σίγουρη για τις επιλογές μου. Όμως, μπορώ να πω πως ποτέ δεν νιώθω πλήρως ασφαλής, ακόμα και στην Αθήνα που είναι τεράστια πόλη. Πάντα αποκρύπτω την ταυτότητά μου -πέρα από την οικογένεια- και στην εκάστοτε δουλειά. Από τον κύκλο μου έχω ακούσει ότι όσες φορές κάποιο άτομο επέλεξε να εκφραστεί στο εργασιακό του περιβάλλον, παρά τη φαινομενική αποδοχή που μπορεί να υπήρξε, τελικά έμενε «εκτός» και ένιωθε αποξενωμένο. Πάντοτε είχα τυπικές σχέσεις, όμως μπορώ να πω πως έχω έναν πυρήνα ανθρώπων που για μένα είναι το safe place μου. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Οι αντιλήψεις που επικρατούν και θέλουν να χαρακτηρίσουν τα bi κορίτσια ως αναποφάσιστα ή ως άτομα που έχουμε δεχθεί ερωτικές απογοητεύσεις από άντρες και γι' αυτό κάνουμε πειράματα και με γυναίκες, προφανώς είναι άτοπες και άκυρες. Θέλω να πω σε όλα τα αγόρια και τα κορίτσια εκεί έξω να κάνουν ό,τι νιώθουν, ό,τι τα κάνει να αισθάνονται άνετα, ό,τι τους δίνει κομμάτια ελευθερίας. Να μην καταπιεστούν να ανοιχτούν εάν δεν θέλουν, να μην καταπιεστούν να εκφραστούν εάν θέλουν και να μην επηρεάζονται από απορρίψεις φίλων ή συντρόφων. Μπορεί η κοινωνία να τους αποβάλλει και να μην αποδέχεται τη διαφορετικότητά τους διότι απλά δεν την βολεύει, αλλά σημασία έχει να αποδεχτούν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Επειδή, στο τέλος της ημέρας, με αυτόν πρέπει να συμβιώνουν και να συνυπάρχουν.

Αντιλήφθηκα τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό στην εφηβεία, γύρω στα 14-15. Ένιωσα έλξη και είχα αναπτύξει συναισθήματα για δύο καθηγητές μου. Μεγάλωσα σε πολύ συντηρητικό περιβάλλον -ήμουν παπαδοπαίδι στο κατηχητικό- και όλο αυτό ήταν πολύ περίεργο αίσθημα που δεν ήξερα πως να χειριστώ. Μπορεί να ακούγεται ηλίθιο, αλλά ένιωθα ότι κάνω αμαρτία. Δεν ήξερα τι να κάνω, απλά πρόσεξα ότι μ' αρέσουν όλα τα άτομα το ίδιο. Θυμάμαι την πρώτη μέρα που το είπα στους γονείς μου. Η αντίδρασή τους ήταν τρομακτική. Ο πατέρας μου φώναζε και η μητέρα μου ήταν σε έξαλλη κατάσταση και έλεγε «άμα του τον κόψω, θα του πω εγώ». Αυτό όμως ξεχάστηκε και δεν αναφέρθηκε ποτέ ξανά, σαν να το άφησαν να περάσει.

Γενικά τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια ήταν περίεργα, επειδή πέρα από αυτό, ποτέ δεν ήμουν ματσό και σκληρός, ήμουν κάπως θηλυπρεπής, οπότε με αντιμετώπιζαν σαν τον φλώρο του σχολείου. Τότε υπήρχαν οι σκέψεις, όμως στο πανεπιστήμιο ένιωσα περισσότερη καταπίεση, γιατί τα αισθήματα ήταν εντονότερα. Μεγάλωσα και σπούδασα στην Αθήνα, αλλά κρύβω μέρος της ταυτότητάς μου διότι νιώθω ότι δεν με αποδέχονται όπως είμαι. Το να μην μπορείς να εκφράσεις τη σεξουαλικότητά σου, είναι σαν να έχεις σπασμένο πόδι. Κάποια στιγμή μίλησα σε φίλους, οι οποίοι το αντιμετώπισαν λίγο περίεργα στην αρχή, φοβούμενοι μην τους την πέσω, αλλά ήταν από άγνοια της στιγμής και το δικαιολογώ.

Τα συναισθήματα δεν περιγράφονται εύκολα. Για μένα που μεγάλωσα με καταπιεστικό τρόπο, ήταν αδιανόητο στην αρχή. Αργότερα φοβόμουν για τις αντιδράσεις των γύρω μου και είχα τρομοκρατηθεί, ειδικά όταν άκουγα για περιστατικά βίας εις βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Έχεις δύο επιλογές, είτε να πιάσεις τον ταύρο από τα κέρατα και να το αντιμετωπίσεις, είτε να κρυφτείς. Εγώ διάλεξα να κρυφτώ και δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Σε κάποια φάση, η μητέρα μου έμαθε πως είχα σχέση με αγόρι και ενοχλήθηκε πολύ αλλά τελικά το αποδέχτηκε. Πέρα από εκείνη το ξέρει η αδερφή μου και μια ξαδέρφη μου, η οποία μου είχε πει πως «είναι απλά μια φάση και θα περάσει». Καταλαβαίνω πως είναι θέμα άγνοιας και δεν θυμώνω. Ο πατέρας μου δεν το γνωρίζει και ούτε πρόκειται, γιατί θα αντιδράσει έντονα.

Η πρώτη μου σχέση ήταν με άντρα και η δεύτερη που έχω τώρα με γυναίκα. Η αντιμετώπιση είναι εντελώς διαφορετική. Τότε θυμάμαι πολύ έντονα βλέμματα να με κοιτάζουν επειδή πιανόμασταν ή ήμασταν αγκαλιά. Άλλα ήταν περίεργα και άλλα επιθετικά, σαν να άκουγα τις σκέψεις τους. Και η αντιμετώπιση αυτή προερχόταν και από ομοφυλόφιλα άτομα, τα οποία, επειδή είμαι bi, συμπέραναν ότι δεν ξέρω τι θέλω και στη συνέχεια μου την έπεφταν. Και αυτό ήταν κάπως χειριστικό, διότι μπορεί να το αποδέχονται αλλά το βλέπουν σαν φετίχ, λες και είμαι κάποιο sex toy και όχι άνθρωπος με συναισθήματα. Στην τωρινή μου σχέση με κοπέλα, κάνω ό,τι θέλω και νιώθω αόρατος. Μπορώ να τη φιλήσω και να την αγκαλιάσω και ο κόσμος να μη δίνει καμία σημασία.

Υπάρχουν πολλά στερεότυπα που βαραίνουν τα bi άτομα. Το πρώτο είναι ότι μας θεωρούν αναποφάσιστους. Και αυτό καταρρίπτεται πολύ εύκολα διότι, όπως στην καθημερινότητα έτσι και στην ερωτική ζωή, σε κανέναν άνθρωπο δεν αρέσει μόνο ένα πράγμα. Διότι είναι περίεργο να μου αρέσουν κι άλλα άτομα, ανεξαρτήτως τι έχουν ανάμεσα στα πόδια τους; Ως bi άτομο ποτέ δεν με ένοιαζε το φύλο, το έβλεπα περισσότερο συναισθηματικά.

«Είναι φάση, θα περάσει» - ένα ακόμη στερεότυπο. Μας αντιμετωπίζουν λες και έχουμε κάποια ψυχική ασθένεια. Δεν είναι επιλογή, είναι αγάπη. Απλά υπάρχει. Και υπάρχει στο ζωικό βασίλειο, αλλά για κάποιο λόγο είμαστε τα μοναδικά πλάσματα που το βλέπουμε σαν ασθένεια. Είναι κοινωνικό το ζήτημα. Πολλές φορές, άνδρες φοβούνται μην τους την πέσουμε και αυτό είναι ένα είδος προβολής των φαλλοκρατικών ιδεών τους. Εξάλλου πολλοί άνδρες κάνουν αδιάκριτα και παραβιαστικά πεσίματα σε γυναίκες και αυτό το κάνουν προβολή στα ομοφυλόφιλα άτομα. Και οι γυναίκες έχουν παρόμοιες συμπεριφορές. «Δεν είμαι ομοφοβική αλλά δεν σε θεωρώ άνδρα, αφού έχεις κάνει κάτι με άλλον άνδρα» - αυτή είναι μια φράση που ακούγεται.

Τα βήματα που έχουν γίνει για την ισότητα είναι πολύ μικρά και για τους λάθος λόγους. Δεν έγιναν γιατί ο κόσμος ευαισθητοποιήθηκε, αλλά γιατί κάποιοι έδειξαν το θάρρος να εκφραστούν ελεύθερα και να διεκδικήσουν. Όμως, πρέπει να σκεφτούμε τι τραβάνε ομοφυλόφιλα παιδιά στα σχολεία, τι τραβάνε οι τρανς γυναίκες στον δρόμο – μία γνωστή μου κόντεψαν να την κάψουν ζωντανή. Όλα ξεκινάνε από την παιδική ηλικία. Πρέπει να μαθαίνουν τα παιδιά ότι αυτό είναι αγάπη, τίποτα παραπάνω. Δεν ισχύει πως τα παιδιά ομόφυλων ζευγαριών θα γίνουν gay. Δεν είναι αρρώστια, λόξα ή χολέρα, είναι ανάγκη έκφρασης. Πολλές φορές προσέχω την κόρη ενός γείτονα και την έχω ακούσει να κάνει ομοφοβικά σχόλια. Δεν φταίει όμως το κοριτσάκι, φταίει το περιβάλλον που μεγάλωσε. Δεν γίνεται κανείς φαλλοκράτης, ομοφοβικός ή ρατσιστής από μόνος του, η κοινωνία τον κάνει έτσι. Ο μοναδικός τρόπος είναι να αλλάξει η κοινωνία από τη ρίζα, και να αλλάξει η παιδεία και όχι μόνο στα σχολεία. Στην οικογένεια, στην τέχνη, στα πάντα. Είναι σαν να έχεις στον κήπο σου ένα λουλούδι. Σημασία έχει πώς θα το φροντίσεις. Εάν έχει ήλιο και το ποτίζεις με καθαρό νερό, θα είναι υγιές. Εάν το ποτίζεις με βρόμικο νερό, θα ξεραθεί.

Ακολουθήστε την Άντυ στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Τουρίστες Απαντούν αν θα Πήγαιναν στο Άμστερνταμ σε Περίπτωση που Απαγόρευε το Χόρτο

Khay Be: Το “Pyro” Album, η Ζωή στην Αγγλία και το West Coast Rap

Φωτογραφίες Ανθρώπων που Ζουν Δίπλα στα Μεγαλύτερα Εργοστάσια Ενέργειας της Ευρώπη

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.