Ένας Oδηγός για να Eλέγχετε το Στήθος σας για τον Καρκίνο του Μαστού

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia

Συγγνώμη που ξεκινώ απαισιόδοξα κυρίες μου, αλλά ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που δεν μπορεί να αγνοήσει καμία γυναίκα (και, εδώ που τα λέμε, ούτε κανένας άνδρας). Είναι ο τύπος καρκίνου που επηρεάζει τις περισσότερες γυναίκες παγκοσμίως, με μια στις οκτώ να τον αντιμετωπίζει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Είναι επίσης ο τύπος καρκίνου που σκοτώνει τις περισσότερες γυναίκες, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.

Από τη στιγμή που μιλάμε για μια τόσο συνηθισμένη και πιθανώς δολοφονική ασθένεια, είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι είναι, τι να προσέχουμε και τι να κάνουμε, αν νομίζουμε ότι εμφανίστηκε σε εμάς.

Ο καρκίνος του μαστού εκδηλώνεται συχνότερα όταν τα κύτταρα που είτε βρίσκονται στα λόβια (τα σημεία που παράγουν γάλα) είτε στους αγωγούς του στήθους (τα σημεία που μεταφέρουν το γάλα στη θηλή) αρχίζουν και πολλαπλασιάζονται ασυνήθιστα πολύ. Στις πιο σπάνιες μορφές της ασθένειας συναντάμε τη νόσο Paget της θηλής, καθώς και τον φλεγμονώδη καρκίνο του μαστού, τον τύπο δηλαδή που επηρεάζει τα λεμφαγγεία στο δέρμα του μαστού.

Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εξαπλωθεί τοπικά στον μαστό, μέσω του λεμφικού συστήματος στους λεμφαδένες της μασχάλης, αλλά μπορεί επίσης να εξαπλωθεί και μέσω του αίματος σε πιο απομακρυσμένα όργανα, όπως οι πνεύμονες, το ήπαρ ο εγκέφαλος.

Υπάρχουν άφθονοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, με μόνο μερικούς από αυτούς να είναι δυνατόν να αποφευχθούν. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• Το να είσαι γυναίκα (αν και ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εκδηλωθεί και σε άνδρες)
• Η ηλικία (η μέση ηλικία διάγνωσης ορίζεται στα 60 έτη)
• Ο κληρονομικός παράγοντας σε περιπτώσεις γονιδιακών μεταλλάξεων, όπως το BRCA1 και το BRCA2 (ένα 5 με 10% των καρκίνων του μαστού ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία)
• Το οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης της ασθένειας
• Το προσωπικό ιστορικό ασθενή με καρκίνο του μαστού
• Το υπερβολικό βάρος (ειδικά μετά την εμμηνόπαυση)
• Η κατανάλωση αλκοόλ

Αν και δεν υπάρχει ένας ξεκάθαρος τρόπος να αποφευχθεί ο καρκίνος του μαστού, υπάρχουν κάποιες στρατηγικές που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο στις γυναίκες. Ανάμεσα σε αυτές, είναι η χρήση ορισμένων φαρμάκων, αν υπάρχει έντονο οικογενειακό ιστορικό ή το παράδειγμα της Αντζελίνα Τζολί, δηλαδή η προληπτική αφαίρεση και των δύο μαστών, αν υπάρχει γενετική προδιάθεση για εμφάνιση καρκίνου.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού εμφανίζονται ως όγκοι στο στήθος ή στην περιοχή κάτω από το χέρι - είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ιστοί του μαστού απλώνονται μέχρι τη μασχάλη. Άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με τον καρκίνο μπορεί να είναι τα εξανθήματα ή κάποια κοκκινίλα ή πρήξιμο του στήθους, κάποιο λακκάκι στην επιφάνεια του δέρματος του στήθους, πόνος στο στήθος ή κάποιες αλλαγές στην εμφάνιση της θηλής. Όλα τα παραπάνω μπορούν να εντοπιστούν με συχνούς ελέγχους του στήθους.

Το Royal Australian College of General Practitioners συμβουλεύει πως όλες οι γυναίκες θα πρέπει να γνωρίζουν τη μορφή και την αίσθηση του στήθους τους υπό κανονικές συνθήκες. Αυτό είναι εύκολο, εάν κάνουν συχνούς ελέγχους στο σπίτι τους:

• Σταθείτε μπροστά από έναν καθρέφτη και σηκώστε και τα δύο σας χέρια ψηλά. Εντοπίστε, αν υπάρχουν, αλλαγές στο στήθος ή τις θηλές.
• Βάλτε τα χέρια σας στους γοφούς και σπρώξτε τους ώμους προς τα εμπρός. Ψάξτε εκ νέου για πιθανές αλλαγές.
• Σε θέση όρθια ή ξαπλωμένη, ψηλαφήστε τον ιστό του στήθους με τα δάχτυλά σας, ψάχνοντας για όγκους ή κάποια τοπική πύκνωση. Σιγουρευτείτε ότι έχετε καλύψει όλη την επιφάνεια του στήθους και ότι έχετε ψηλαφήσει και κάτω από το χέρι, στη μασχάλη σας.
• Ελέγξτε τις θηλές, πιέζοντας τον ιστό του μαστού γύρω από αυτές.

Εάν θέλετε να παρακολουθήστε ένα πολύ επεξηγηματικό, αλλά ίσως λίγο άβολο κλιπ για να τα καταλάβετε καλύτερα, δείτε αυτό.

Αν νιώσετε έναν όγκο στο στήθος ή έχετε κάποιο άλλο ανησυχητικό σύμπτωμα, απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Μπορεί να κανονίσει ένα τριπλό τεστ που αποτελείται από:

Κλινική εξέταση στήθους Ο γιατρός θα ελέγξει με τα χέρια του το στήθος για να εντοπίσει πιθανούς όγκους, ενώ θα προσπαθήσει να εντοπίσει και κάποιο πρήξιμο στους λεμφαδένες, στην περιοχή κοντά στη μασχάλη. Ίσως σας πει να σηκώσετε τα χέρια σας ή να τα τοποθετήσετε στους γοφούς σας (όπως κάνατε και στην προσωπική σας εξέταση), καθώς αυτές οι κινήσεις τονίζουν κάποιους όγκους και κάποιες πιθανές ανωμαλίες στην περιοχή.

Απεικόνιση Μπορεί να είναι μια διαγνωστική μαστογραφία, υπέρηχος ή μαγνητική τομογραφία, ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας και την πυκνότητα του στήθους.

Βιοψία Λαμβάνεται ένα δείγμα του όγκου, για να εντοπισθεί αν τα κύτταρα είναι καρκινογόνα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση μια λεπτής βελόνας, η οποία μπορεί να αφαιρέσει τα εν λόγω κύτταρα ή μέσω βιοψίας, όπου αφαιρείται ένα μικρό κομμάτι ιστού.

Ο συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου και τμήματος των γειτονικών ιστών, καθώς και η αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων από την ίδια πλευρά. Αν ο όγκος είναι πολύ μεγάλος, μπορεί να χρειαστεί πλήρης μαστεκτομή.

Μετά την επέμβαση, οι ασθενείς ακολουθούν μια σειρά από ακτινοθεραπείες για να αφαιρεθεί κάθε ίχνος του καρκίνου που μπορεί να ξέφυγε της επέμβασης. Επιπλέον θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία ή η ορμονική θεραπεία, ίσως απαιτηθούν, ανάλογα με το στάδιο εξάπλωσης, το είδος των κυττάρων και την παρουσία ορισμένων υποδοχέων στα καρκινικά κύτταρα.

Αν ο καρκίνος του μαστού διαγνωστεί νωρίς, τότε οι πιθανότητες επιβίωσης είναι πολύ υψηλότερες, όπως συμβαίνει και με τους περισσότερους καρκίνους. Ανάμεσα στο 2007 και το 2011, το ποσοστό επιβίωσης για τους ασθενείς εκείνους που συμπλήρωσαν πενταετία μετά την εκδήλωση του καρκίνου, ήταν στο 90%.

Περισσότερα από το VICE

Ο Μανώλης Γλέζος μάς Διηγείται τη Ζωή του

Ρωτήσαμε Έναν Ειδικό σε Θέματα Ηθικής αν Είναι Σωστό να Ρίχνεις «Μπουκέτο» σε Έναν Ναζί

Πόσο Εθισμένος Είσαι στο Ελληνικό Ίντερνετ; Κάνε το Τεστ του VICE για να Μάθεις