Στην Ελλάδα Υπάρχουν Ακόμα Άνθρωποι που Συλλέγουν με Μανία Γραμματόσημα

«Το δόντι του Τζον Λένον πουλήθηκε πριν από χρόνια σε δημοπρασία, 23.000 λίρες. Εσείς αγοράστε γραμματόσημα και αποκτήστε μια ενδιαφέρουσα συλλογή». Το κείμενο αυτό συνοδεύεται από ένα γραμματόσημο που απεικονίζει ως κεντρικό θέμα ένα δόντι, που κυκλοφόρησε από το Κουβέιτ. Η ανάρτηση έγινε στη σελίδα του Facebook των φιλοτελιστών του Βόλου. Είναι ένα κάλεσμα να προξενήσουν το ενδιαφέρον νέων στον χώρο τους. Υπάρχουν σήμερα συλλέκτες γραμματοσήμων, ενώ οι επιστολές σχεδόν έχουν καταργηθεί; Κι όμως, ναι.

Ο Δημήτρης Σκοτίδης είναι ο πρόεδρος της Ένωσης Φιλοτελιστών Βόλου, της δεύτερης παλαιότερης, από το 1938, στην Ελλάδα. Είναι 60 χρόνων, όμως βεβαιώνει πως στις τάξεις της ένωσης δραστηριοποιούνται νέοι συλλέκτες γραμματοσήμων. Σαραντάρηδες, τριαντάρηδες, οι οποίοι με τη σειρά τους προσπαθούν να μυήσουν στο χόμπι ακόμη νεότερους. «Το ζήτημα δεν είναι ότι λείπουν οι νέοι συλλέκτες. Το πρόβλημα είναι ότι οι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό για να βρουν δουλειά», παρατηρεί μιλώντας στο VICE. Τα γραφεία τους έχουν στο εξωτερικό τους μία φωτεινή πινακίδα με το κεφάλι του Ερμή σε γαλάζια απόχρωση, παραπέμποντας στο σήμα των ΕΛΤΑ που προέρχεται από το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο. Το συγκεκριμένο, το έχει στη συλλογή του ο πρόεδρος. Ανοίγει έναν τεράστιο τόμο και απλώνει τα πρώτα χρόνια της παγκόσμιας και ελληνικής ταχυδρομικής ιστορίας. Έχει τα πρώτα γραμματόσημα. Τη μαύρη πέννα με τη βασίλισσα Βικτωρία του 1840, το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο του 1861, ακόμη και αυτό του «ιονικού κράτους» του 1859, όπως και ένα προπληρωμένο επιστολόχαρτο του 1840. Ένας τόμος, η αξία του οποίου, για τους συλλέκτες, μάλλον ξεπερνάει τις 100.000 ευρώ.

Παρότι όλοι παραδέχονται ότι η εξαφάνιση των παραδοσιακών επιστολών, συρρικνώνει και το ενδιαφέρον για τα γραμματόσημα, οι φιλοτελιστές επιμένουν. «Οι επιστολές μπορεί να χάνονται, γραμματόσημα όμως υπάρχουν», ξεκαθαρίζει. Και εξηγεί πως πλέον το ενδιαφέρον των φιλοτελιστών δεν περιορίζεται στην παραδοσιακή συγκέντρωση γραμματοσήμων, για να μπουν σε ένα άλμπουμ. Επεκτείνεται στην ταχυδρομική ιστορία, στις εκτυπώσεις, στο είδος των γραμματοσήμων, στην τέχνη, την ιστορία, τη γεωγραφία. Άλλωστε η αρμόδια διεύθυνση των ΕΛΤΑ κάθε χρόνο εκδίδει μέχρι και έξι συλλογές νέων γραμματοσήμων. «Είναι πολλές, πλέον δεν μας ρωτούν όπως παλιά που είχαμε και εκπρόσωπό μας στα ταχυδρομεία», λέει με παράπονο ο Δημήτρης Σκοτίδης. Και με χαρά γυρίζει τα φύλλα του τόμου με τη συλλογή, επισημαίνοντας τα sos. Ότι τα ακριβότερα γραμματόσημα είναι εκείνα που τυπώθηκαν με σφάλματα, ή ότι οι φιλοτελιστές αξιολογούν το κάθε κομμάτι από την πίσω πλευρά του. Είναι τα μυστικά.

Σε αυτά τα μυστικά έχει εντρυφήσει η 33χρονη Γεωργία Μπάλτσου. Μηχανικός υπολογιστών, μαζί με το διδακτορικό της στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης, ασχολείται με τη συλλογή της. Όπως οι περισσότεροι φιλοτελιστές «ξεκίνησα από μικρή. Σ’ ένα γράμμα μου έκανε εντύπωση εκείνο το μικρό τετραγωνάκι», περιγράφει στο VICE. Μυήθηκε για τα καλά στον φιλοτελισμό όταν γνώρισε τα μέλη της ένωσης Βόλου. Πλέον είναι μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της Ελληνικής Φιλοτελικής Εταιρίας και έφορος εκδόσεων της Ελληνικής Φιλοτελικής Ομοσπονδίας. Από τα γραμματόσημα που συγκέντρωνε από τις επιστολές, σήμερα έφτασε να επιλέγει τα σπανιότερα για τη μεγάλη συλλογή της. «Έχω κάποιες χιλιάδες, αλλά αυτό δεν παίζει ρόλο», σημειώνει. Γνωρίζει καλά ότι οι άνθρωποι που έχουν το ίδιο ενδιαφέρον με την  ίδια ολοένα μειώνονται. «Είναι αλήθεια, αφού είναι ελάχιστοι όσοι στέλνουν επιστολές», αναφέρει, διευκρινίζοντας πως «αυτός ο κύκλος από τον αποστολέα στον παραλήπτη είναι πολύ όμορφος». Γι’ αυτό προτρέπει να στέλνουν επιστολές και μεταφέρει πως όταν μιλάει για τα γραμματόσημα στην παρέα μπορεί αρχικά να την κοιτάζουν στραβά, στη συνέχεια όμως ασχολούνται. Για τη Γεωργία, το γραμματόσημο είναι έργο τέχνης. Τα χαρακτηριστικά του, το χρώμα του, η υφή της εκτύπωσης, η εποχή και η χώρα.

Ο Γιάννης Σιόβας, 41 χρόνων, είναι ο γενικός γραμματέας της Ένωσης του Βόλου. Δείχνει ότι μπορεί να σου μιλάει ώρες για τα γραμματόσημα. Και εκείνος ξεκίνησε από παιδί, όταν στο φροντιστήριο ένας φίλος του έφερε ένα άλμπουμ με γραμματόσημα και εντυπωσιάστηκε. Ακολούθησε μία μοναχική γυναίκα, ηλικιωμένη, την οποία γνώρισε και κάθε φορά που την επισκεπτόταν στα παιδικά του χρόνια, του χάριζε ένα τμήμα της συλλογής της. «Έβγαζα και από τους φακέλους ό,τι γραμματόσημο υπήρχε», προσθέτει. «Οι συλλέκτες πλέον ξεφεύγουμε από το στενό κλισέ, εκείνο που είχαμε ένα γραμματόσημο το βάζαμε σε ένα άλμπουμ», αποτυπώνει το παρόν και προδιαγράφει το μέλλον των φιλοτελιστών. «Εξελίσσουμε το φιλολογικό, το ακαδημαϊκό κομμάτι του γραμματοσήμου. Η ταχυδρομική ιστορία έχει πολλές  πτυχές. Παράλληλα αναπτύσσεται και το θεματικό κομμάτι των συλλογών. Άλλος μπορεί να μαζεύει μόνο γραμματόσημα με ποδήλατα».

VICE Video: Η Οδησσός Οχυρώνεται

Πίσω στα γραφεία της Ένωσης, ο πρόεδρος Δημήτρης Σκοτίδης, εξακολουθεί με χαρά να αραδιάζει τα σπάνια γραμματόσημα. Μας δείχνει εκείνα των πρώτων σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων, του 1896, που δεν απεικόνιζαν τον Ερμή. Στους τοίχους του χώρου κρέμονται αφίσες από εκδηλώσεις της ένωσης και είναι στημένα σταντ με συλλογές από γραμματόσημα, καρτ-ποστάλ, επιστολές και φωτογραφίες από εκδηλώσεις. Οι φιλοτελιστές του Βόλου συναντώνται συγκεκριμένες ώρες στα γραφεία της Ένωσης που είναι ένα ζωντανό κομμάτι της πολιτιστικής ιστορίας. «Εμείς που μαζεύουμε γραμματόσημα, λέμε ότι πρέπει να έχουμε τα τρία Χ: χρόνο, χώρο, χρήμα». Μεταφέρει το κλειδί για τον πετυχημένο φιλοτελιστή. Και καλεί τον κάθε ενδιαφερόμενο να επισκεφθεί τα γραφεία όπου θα βρει γραμματόσημα για να ξεκινήσει τη συλλογή του. «Όταν πήγα σε ένα σχολείο, έβαλα σε όλους τους μαθητές σε φακέλους από μια 200αριά στον καθένα», λέει και γελάει. «Ίσως κάποιος να ενδιαφερθεί, όμως ξεκινάει και από την οικογένεια». Ο πατέρας του ήταν μεγάλος συλλέκτης. Ανέφερε ότι η κύρια διαφωνία τους ήταν στη συλλογή σφραγισμένων γραμματοσήμων. «Έλεγε ότι το σφραγισμένο είναι το καθ’ αυτού συλλεκτικό κομμάτι. Όταν το γραμματόσημο έχει σφραγίδα, σημαίνει ότι έχει επιτελέσει τον σκοπό του».

Το μέλλον μπορεί να είναι δυσοίωνο, οι φιλοτελιστές όμως εκτός του ότι αντιστέκονται, ελπίζουν. Μία ανάρτηση στο προφίλ των social της ένωσης, το επιβεβαιώνει. «Βγήκαν τα πρώτα ψηφιακά γραμματόσημα με κρυπτονομίσματα», γράφει στην ανάρτηση. «Από το Λουξεμβούργο έρχεται. Μάλλον θα πρόκειται για ψηφιακές συλλογές όπως ξεκίνησε με τα έργα τέχνης», λέει ο γενικός γραμματέας. «Όμως δεν θα νιώθεις τη συγκίνηση όπως όταν πιάνεις αυτό το μικρό έργο τέχνης, το γραμματόσημο», επιμένει.

«Μέσα σε Μισή Ώρα Ήμουν Έτοιμη» - Το Ταξίδι της Λιάνας από την Ουκρανία στην Ελλάδα με το Έξι Μηνών Μωρό της

«Μαχαίρωσα το Πόδι μου» - Δέκα Γυναίκες Αφηγούνται Ιστορίες από τη Δική τους Messy Era

Ψυχολογικό Test: Βλέπεις Αυτήν τη Γάτα να Ανεβαίνει ή να Κατεβαίνει τις Σκάλες;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.