«Ήμουν σε Κώμα για Τρεις Μήνες» - Ο Παναγιώτης Μιλά για τη Φυλακή και τις Σκληρές Καταστάσεις που Έζησε

Περισσότερα από 8,5 χρόνια εγκλεισμού, απομόνωσης, κοινωνικής αποστασιοποίησης, σε ένα ασφυκτικό κελί 2,5 επί 3,5 τετραγωνικών, μαζί με τρία ακόμη άτομα. Από τις φυλακές Κορυδαλλού, στις φυλακές Τρικάλων, μέχρι τις φυλακές Δομοκού και ξανά πίσω. Ένα σκληρό καθεστώς εξαίρεσης, ένα διαρκές τσουβάλιασμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εξευτελιστικές συμπεριφορές, παραβιαστικοί σωματικοί έλεγχοι, ψυχολογική βία, βασανιστήρια, ξύλο, αυτοκτονίες, θάνατοι. Σε ένα περιβάλλον που η ανθρώπινη αξιοπρέπεια ισοπεδώνεται. Με μία διαρκή αίσθηση απειλής και μόνιμου άγχους, υπό το ασήκωτο βάρος της αβεβαιότητας. Εκεί, δεν στερείται μόνο η ελευθερία, στερούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Ο αγώνας τους να καθηλώσουν σκέψεις και κορμιά, γίνεται με όρους καταστολής, εκφοβισμού και ταπείνωσης, σε ένα τιμωρητικό πλαίσιο που η κάθε ανάσα γίνεται με δυσκολία.

Η ζωή μέσα στη φυλακή δεν είναι η βιτρίνα των δράσεων που γίνονται και παρουσιάζουν ένα θετικό πρόσημο του σωφρονιστικού συστήματος, το οποίο ενίοτε ευνοεί μια ισχνή μειοψηφία των κρατουμένων για επικοινωνιακούς λόγους. Στην πραγματικότητα το σύστημα είναι τιμωρητικό, αφού πίσω από την φανταχτερή βιτρίνα, επικρατεί ένα απέραντο σκοτάδι. Στις πτέρυγες, στα κελιά και τους διαδρόμους, θα αντικρίσει κανείς την ωμή πλευρά του εγκλεισμού, που στα σπλάχνα της κυριαρχεί σκληρότητα, αιματηρές συρράξεις, φόβος. Οι κρατούμενοι αντιμετωπίζουν βιαιότητα από σωφρονιστικούς υπαλλήλους ή ακόμη και από συγκρατούμενούς τους, διανύουν ανυπέρβλητα εμπόδια προκειμένου να επιβιώσουν, βρίσκονται μονίμως σε επιφυλακή και αναπόφευκτα γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της φυλακής.

Ένα μεσημέρι στα Εξάρχεια συνάντησα τον Παναγιώτη Α., ο οποίος μίλησε για τις πιο σκληρές καταστάσεις που έζησε στη φυλακή επί 8,5 χρόνια, για την καταστολή, τους βασανισμούς, τις συνθήκες διαβίωσης, τις αυτοκτονίες και το σαθρό οικοδόμημα του τιμωρητικού, κατασταλτικού συστήματος.

Η ιστορία του, όπως την αφηγήθηκε στο VICE:

Είχα συλληφθεί 1 Νοέμβρη 2010 και αποφυλακίστηκα 8 Απρίλη 2019. Το μεγαλύτερο διάστημα το πέρασα στον Κορυδαλλό, εξαιτίας δικαστικών εκκρεμοτήτων. Όταν καταδικάστηκα το 2011, μεταφέρθηκα στις φυλακές Δομοκού για πέντε μήνες. Από εκεί μεταφέρθηκα στις φυλακές Τρικάλων, όπου έμεινα για πέντε μήνες και έγινε η μεταγωγή μου ξανά στις φυλακές Κορυδαλλού, διότι μετά άρχισαν απανωτά δικαστήρια που κράτησαν αρκετά χρόνια.

Μέσα στα 8,5 χρόνια που έμεινα στη φυλακή, έχω ζήσει πολλές κακοποιητικές συμπεριφορές. Στις φυλακές Δομοκού, εγώ με έναν φίλο μου αντιμετωπίζαμε μια κατάσταση διαρκών και εξευτελιστικών επιθέσεων σε σχέση με το σωματικό έλεγχο, που τον αντιλαμβανόμασταν ως προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειάς μας. Στην ουσία, σωματικός έλεγχος γινόταν όταν εισερχόμασταν στο σωφρονιστικό κατάστημα μετά από δικαστήριο ή κατά τη μεταγωγή από μία φυλακή σε άλλη. Η τυπική διαδικασία είναι να γδύνεσαι, να σκύβεις και να βήχεις για να εξετάζουν αν έχεις κάτι στις σωματικές σου κοιλότητες. Και όλο αυτό ήταν αχρείαστο, εφόσον μας περνούσαν και από μηχάνημα ελέγχου, σαν αυτά που υπάρχουν στα αεροδρόμια. Εμείς αρνούμασταν να ξεγυμνωθούμε εντελώς, είχαμε βάλει κόκκινη γραμμή να μένουμε με το εσώρουχο. Είναι ταπεινωτικό και είχε σκοπό να μας κάμψει και να μας υπενθυμίσει ότι εκείνοι έχουν την παντοδυναμία και οποιαδήποτε στιγμή μπορούν να μας εξευτελίσουν και να μας κάνουν σκουπίδια. Είναι ενταγμένο σε μια πολιτική καταστολής. Τα μέτρα ελέγχου είναι εκσυχρονισμένα, προφανώς μπορούν να δουν αν έχεις κάτι μέσα σου. Μια φορά οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι με ξεγύμνωσαν με τη βία -ενώ είχα αρνηθεί- και μετά με περνούσαν από το μηχάνημα πολλές φορές για να με ταπεινώσουν. Περνούσαν μαζί μου και κουβαλούσαν κλειδιά και γκλομπ, οπότε το μηχάνημα προφανώς χτυπούσε. Και αυτό το έκαναν 3-4 φορές, σαν μια μορφή βασανιστηρίου. Κάθε φορά που επέστρεφα στις φυλακές, αντιμετώπιζα το ίδιο πράγμα. Τελικά αναγκαστήκαμε να κάνουμε απεργία πείνας για να φύγουμε από αυτές τις φυλακές και έτσι έγινε. Αυτή η διαδικασία είναι κανονικότητα για το σύνολο των κρατουμένων σε καθημερινή βάση.

Σε ό,τι αφορά στις γυναικείες φυλακές, είχαν γίνει αγώνες ως προς το σωματικό έλεγχο από μία συγκεκριμένη κρατούμενη, την Κατερίνα Γκιουλιώνη, που βρέθηκε νεκρή σε μια μεταγωγή με πλοίο από τις φυλακές Αλικαρνασσού στην Αθήνα, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Στις γυναίκες ήταν ακόμα χειρότερο επειδή είχε κολπικό έλεγχο με δακτυλοσκόπηση. Αυτό, στις σημερινές συνθήκες, μπορεί να θεωρηθεί ακόμη και βιασμός.

Την Πρωτοχρονιά του 2013, μου είχε συμβεί ένα σοβαρό ατύχημα. Είχα πέσει από την κουκέτα μου, με αποτέλεσμα να πέσω σε κώμα για τρεις μήνες και να υποβληθώ σε πολλά χειρουργεία. Ήταν ο ορισμός του τραύματος. Είναι δύσκολος τόσο ο εγκλεισμός αυτός καθ' αυτός, αλλά και οι δοκιμασίες που περνάς στη φυλακή. Όσο ήμουν στον Κορυδαλλό είχαν γίνει πολλές αυτοκτονίες. Ξυπνούσαμε το πρωί και ακούγαμε σε συζητήσεις ότι το προηγούμενο βράδυ κάποιος κρεμάστηκε στο κελί του ή ότι κάποιος αυτοκτόνησε, ή πέθανε από υπερβολική δόση. Αυτά ήταν πολύ συχνά.

Έχω δει πολλές φορές να ασκούν σωματική βία, να μιλάνε υποτιμητικά, να βρίζουν και να κακομεταχειρίζονται κρατούμενους. Γενικά, η βία σε κοινή θέα δεν είναι συχνή, αλλά αν κάποιον τον παραμερίσουν, σημαίνει ότι θα τον ξυλοκοπήσουν άσχημα. Όποιος ακουμπήσει σωφρονιστικό υπάλληλο, δεν θα περάσει καλά. Η ηχηρή περίπτωση του Ιλία Καρέλι το 2014 που μαχαίρωσε μέχρι θανάτου έναν αρχιφύλακα που θεωρούσε ότι ήταν υπεύθυνος που δεν έπαιρνε άδειες, είχε ως κατάληξη να βασανιστεί ακραία στις φυλακές Μαλανδρίνου, να μεταχθεί και να βασανιστεί στο Α.Τ. Ιτέας και από εκεί να μεταχθεί στις φυλακές Νιγρίτας Σερρών, όπου βασανίστηκε και μετά από δύο μέρες πέθανε. Διέρρευσαν βίντεο που τον κακοποιούσαν και φαινόταν σε άθλια κατάσταση. Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι αντιμετώπισαν μια δικαστική διαδικασία, όμως δεν τιμωρήθηκαν.

Αν κάποιος αντιμετωπίζει θέμα υγείας, περνά από πολύ χρονοβόρες διαδικασίες μέχρι να του παρέχουν ιατρική βοήθεια, με κίνδυνο να χάσει τη ζωή του. Έχουν κάτι χάπια Apotel και στα δίνουν όπου και αν πονάς. Πριν τρία χρόνια, πέθανε άνθρωπος στις φυλακές Λάρισας από μόλυνση στο δόντι. Πόναγε, υπέφερε, ζητούσε να τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο και του απαντούσαν ότι δεν προβλέπεται, ότι δεν μπορούν και ότι πρέπει να κάνει κάποιες αιτήσεις. Όταν είχε φριχτούς πόνους, τον μετέφεραν εσπευσμένα σε νοσοκομείο της Λάρισας. Και τελικά πέθανε από μια μόλυνση στο δόντι.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πεθάνει τη νύχτα, επειδή χτυπούσαν το κελί για βοήθεια και δεν υπήρχαν σωφρονιστικοί υπάλληλοι. Μπορεί να είναι ένας για 500 άτομα. Το ιατρείο έχει γιατρούς που κάνουν βάρδια μία ή δυο φορές την εβδομάδα. Εκείνες τις ώρες το ιατρείο δεν έχει προσωπικό, έχει έναν δεσμοφύλακα με χρέη νοσηλευτή, που του έχουν κάνει σεμινάρια για πρώτες βοήθειες. Αν πάθεις κάτι το βράδυ, μπορεί να πεθάνεις. Μπορεί να πάθεις δύσπνοια, να χτυπάς το κελί και να σου λέει ο υπάλληλος ότι δεν μπορεί να σου ανοίξει επειδή λείπει ο υπεύθυνος. Έχει τύχει πολλές φορές τα πρωινά να βγάζουν ανθρώπους πεθαμένους με φορεία από τα κελιά.

Αν πάθει ένας συγκρατούμενός μου κάτι, για παράδειγμα μια επιληπτική κρίση, θα έρθει ο υπάλληλος να με ρωτήσει τι έγινε. Αν τον πείσω ότι έχει κάτι σοβαρό και δεν είναι ο υπεύθυνος στη φυλακή, θα πάει να πάρει τηλέφωνο. Αν καταφέρει να τους πείσει ότι είναι σοβαρή περίπτωση, θα έρθει στο κελί με έναν ακόμη υπάλληλο. Δεν ανοίγουν εύκολα τα κελιά διότι φοβούνται για ενέδρα, υπάρχει πρωτόκολλο ασφαλείας. Αν τελικά σου ανοίξουν, θα σε πάνε στο ιατρείο. Ο υπάλληλος με ό,τι κριτήρια έχει, πρέπει να αποφασίσει αν αυτό που έχεις είναι σημαντικό, ώστε να μεταφερθείς στο νοσοκομείο κρατουμένων Κορυδαλλού. Ακολουθεί σειρά εξετάσεων. Αν είναι σοβαρό το πρόβλημα μπορεί να σε κρατήσουν, να σε στείλουν σε κάποια μονάδα έξω ή να σε στείλουν πίσω. Και μπορεί να πεθάνει κανείς πριν καν του ανοίξουν το κελί.

Καθ' όλη τη διάρκεια της κράτησής μου, είχα μόνιμα μία αίσθηση απειλής και άγχους. Οτιδήποτε συμβαίνει, μπορεί να σε φέρει αντιμέτωπο με κάποιον. Και επειδή είναι διαρκές, κάποια στιγμή το συνηθίζεις. Παντρεύεσαι το άγχος. Είναι μια παρατεταμένη και μακροχρόνια τραυματική διαδικασία με διάφορες διακυμάνσεις τραύματος. Δεν υπάρχει κάποια συνταγή για να επιβιώσεις. Μπορεί να κρατάς χαμηλούς τόνους και να μπλέξεις, ή να μην κρατάς χαμηλούς τόνους και να αποκτήσεις μία δύναμη που θα σου παρέχει ασφάλεια. Όμως εκεί κλιμακώνεται η αντιπαράθεση και ο ανταγωνισμός με άλλες ομάδες. Εγώ και οι δικοί μου άνθρωποι ήμασταν τυχεροί γιατί καταφέραμε να μείνουμε μαζί πολλά χρόνια και αυτό ήταν μια δυναμική. Πιστεύω ότι θα ήταν δυσκολότερο να πορευόταν ο καθένας μόνος του. Βέβαια έτσι μπαίνεις πιο έντονα στην κουλτούρα της φυλακής και τους ανταγωνισμούς της και αυτό σε καταβάλει.

Στον Κορυδαλλό καλούμασταν να ζήσουμε σε ένα χώρο 2,5 επί 3,5 τετραγωνικών, μαζί με άλλα τρία άτομα. Ένας χώρος εξαιρετικά μικρός και ασφυκτικός, χωρίς να υπάρχει διαχωριστικό τουαλέτας. Είναι δεδομένο ότι αυτή η συμβίωση είναι εξαιρετικά ζόρικη και τεντώνει τα νεύρα, ειδικά όταν είσαι με ανθρώπους που δεν γνωρίζεις και δεν έχεις τίποτα κοινό. Σε μια τέτοια συνθήκη που οποιοσδήποτε μπορεί να είναι ρουφιάνος, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Μιλάς μόνο για τα απαραίτητα. Πέρα από αυτό, τα κελιά είναι βρώμικα, με παράσιτα, κατσαρίδες και κοριούς. Αυτά έπρεπε να τα αντιμετωπίσουμε μόνοι μας.

Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις δεν άντεχαν πολλές συσκευές ταυτόχρονα, ενώ μέσα στα κελιά δεν υπήρχαν σόμπες για το χειμώνα ή άλλες συσκευές θέρμανσης, ούτε ηλεκτρικά μάτια και ψυγεία. Προφανώς κάθε σωφρονιστική μονάδα είναι υποχρεωμένη να παρέχει σίτιση. Τα γεύματα ήταν μικρά και κακής ποιότητας. Έτσι σου έδινε δικαίωμα η φυλακή να έχεις στο λογαριασμό σου κάποια χρήματα για να παραγγείλεις πράγματα. Όμως αν αναλογιστούμε πως στον Κορυδαλλό το 2010 υπήρχε υπερπληθυσμός, δηλαδή 400-500 άτομα διαμοιρασμένα σε τρεις ορόφους, υπήρχαν μόλις οκτώ «μάτια» κουζίνας κοινόχρηστα σε κάθε όροφο. Και στα μεσοδιαστήματα που δεν ήταν στα κελιά, οι κρατούμενοι έπρεπε να συνεννοηθούν για το ποιος θα μαγειρέψει. Κάποιοι είχαν παράνομα ηλεκτρικά μάτια. Δηλαδή μπορεί να έτρωγες πειθαρχική ποινή αν έκαναν έλεγχο και τα έβρισκαν. Τα κοινόχρηστα ντουζ ήταν πάρα πολύ βρόμικα και το νερό ήταν κρύο, χειμώνα-καλοκαίρι.

Έτσι, οι κρατούμενοι έκαναν διάφορες πατέντες, καθώς σε τέτοιες συνθήκες οι άνθρωποι εξαντλούν την εφευρετικότητά τους. Τοποθετούσαν τα μάτια σε κουτάκια από συσκευασίες νες καφέ, τις ένωναν μεταξύ τους με καλώδια και γινόταν συσκευή μαγειρέματος. Ορισμένοι έπαιρναν πλαστικούς κάδους σκουπιδιών, έβαζαν μια αντίσταση, το συνέδεαν με πρίζα και το μετέτρεπαν σε ηλεκτρικό θερμοσίφωνα. Σιγά–σιγά, μετά από μεμονωμένες διεκδικήσεις κρατουμένων άλλαξε αυτή η κατάσταση και μπορούσε κάποιος να προμηθευτεί εξοπλισμό, μάτια, ψυκτικές συσκευές. Ανά καιρούς η φυλακή έκανε στοχευμένες ή γενικευμένες έρευνες. Αν έβρισκαν κινητά, μπορεί να τιμωρούσαν κρατούμενους. Μια τιμωρία είναι η πειθαρχική μεταγωγή. Δηλαδή μετέφεραν κρατούμενους κάθε δύο μήνες από τη μία φυλακή σε άλλη, για δύο χρόνια. Αυτή η αλλαγή περιβάλλοντος είναι τόσο οδυνηρή, που προτιμούσαν να μπουν σε απομόνωση.

Τα τελευταία χρόνια, με τις μεταναστευτικές ροές, έχει αλλάξει η ανθρωπογεωγραφία των φυλακών. Οι περισσότεροι κρατούμενοι δεν είναι πια από Ανατολικό μπλοκ και Βαλκάνια, αλλά από Αφρικανικές ή Ασιατικές χώρες. Αυτοί βιώνουν τις χειρότερες κατασταλτικές συνθήκες. Επίσης, στην περίοδο του κορονοϊού, παρόλο που υπήρξαν πανευρωπαϊκές οδηγίες και από διεθνείς οργανισμούς για μέτρα αποσυμφόρησης σε φυλακές και κέντρα κράτησης και συμμορφώθηκαν παγκοσμίως μια σειρά από χώρες, στην Ελλάδα δεν έβγαλαν ούτε έναν κρατούμενο, γιατί έχουν αυτή την ατζέντα έχουν ως συντηρητική παράταξη. Ό,τι μέτρο έλαβαν ήταν εις βάρος των κρατουμένων, γιατί εκείνοι έκαναν καραντίνα, δεν μπορούσαν να δουν δικηγόρους ή συγγενικά τους πρόσωπα, να λάβουν φαγητά, ρούχα ή πράγματα. Την ίδια ώρα, οι δεσμοφύλακες μπαινόβγαιναν στα κελιά και μετέφεραν τον ιό, με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να κολλήσουν και να υπάρξουν νεκροί, που ποτέ δεν καταγράφηκαν ως νεκροί της πανδημίας.

Θέλω να κάνω μια αναδρομή στις προηγούμενες δεκαετίες, των 80's και 90's. Οι φυλακές ήταν -και είναι- ένα πολύ σκληρό καθεστώς εξαίρεσης, αφού γίνονταν μεσαιωνικά βασανιστήρια και δεν ενδιέφερε κανέναν. Τους κρεμούσαν σε σχήμα σταυρού, υπήρχαν βασανιστήρια με φάλαγγες και χημικές λοβοτομές στα ψυχιατρεία. Αυτές είναι ενέσεις με αλοπερτίνη, η οποία σε καθιστά για κάποιο χρονικό διάστημα «κομοδίνο» -όπως λένε στην αργκό της φυλακής- δηλαδή δεν έχεις επαφή με το περιβάλλον. Σε πάνε από το ένα σημείο στο άλλο, σε ταΐζουν και είσαι σαν ζόμπι. Αυτό κρατά για κάποιο καιρό, μετά μπορεί να επανέλθεις. Άμα κάνεις τα ίδια, μπορεί να στο ξαναβαρέσουν. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν καταστραφεί, επειδή τους έχουν πατήσει πολλές διαφορετικές αλοπερτίνες. Αυτά υπάρχουν ακόμα. Άτομα άγρια ή απείθαρχα μπορεί να τα πετάξουν στα ψυχιατρεία του Κορυδαλλού, στα λεγόμενα μπλε κελιά που έχουν τοίχους και δάπεδα σπογγώδη, προκειμένου να μην μπορούν να χτυπήσουν το κεφάλι τους για να αυτοκτονήσουν σε στιγμές απελπισίας. Μέσα σε αυτά τα κελιά, υπάρχει μια ρύθμιση θερμοκρασίας και γίνονται βασανιστήρια που πετούν νερό με πίεση. Η Κέρκυρα για παράδειγμα, ήταν ένα κολαστήριο. Κρατούμενους που είχαν κάνει απόπειρες απόδρασης ή συμμετείχαν σε εξεγέρσεις, τους πέταγαν σε κιούπια με λάσπες και σε βούρκους με απορρίμματα. Το ξύλο από ένα σημείο και μετά, δεν ήταν κάτι, υπήρχαν κρατούμενοι που το άντεχαν. Και μιλάω για αδιανόητο ξύλο, που ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία.

Η συνεχής ισοπέδωση της προσωπικότητας, ο εγκλεισμός και η απομόνωση, με αποκορύφωμα την ψυχιατρική καταστολή, δημιουργούσαν ένα πολύ σκληρό πλαίσιο. Μια οργάνωση είχε εκτελέσει έναν ψυχίατρο φυλακών, ο οποίος είχε καταγγελθεί για σειρά βασανιστηρίων, όπως λοβοτομές, καθηλώσεις, σταυροί. Ο σταυρός είναι ένα επιτραπέζιο πράγμα σε σχήμα σταυρού στο οποίο σε έδεναν, μπορεί να σου έκαναν φάλαγγα ή να σε άφηναν νηστικό μέρες, να σε έβρεχαν ή να σου κάναν εικονικές εκτελέσεις με πνιγμούς. Συνάντησα κόσμο που τα είχε ζήσει και μου τα περιέγραφε. Έγιναν κάποιες σκληρές και αιματηρές εξεγέρσεις το '80 και το '90, ενώ το τελευταίο κύμα μεγάλων εξεγέρσεων -που κατεστάλησαν σκληρά- ήταν το 2007. Έπειτα, η κατάσταση εξομαλύνθηκε.

Γενικά ο πληθυσμός των φυλακών στερείται των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως δεν είναι ένα θέμα που απασχολεί τα κοινωνικά ακροατήρια. Θεωρώ πως η κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα είναι παραδοσιακά συντηρητική και υπάρχει ένα ισχυρό στρώμα νομιμοφροσύνης, με διαβαθμίσεις στο εσωτερικό του. Θεωρούν ότι οι άνθρωποι που παραβίασαν το νόμο, αξίζουν σκληρή τιμωρία. Πολλοί κρατούν μνησίκακη στάση και θεωρούν παράλογο να έχουν οι φυλακισμένοι βασικές ανέσεις. Θέλουν να κακοπερνάμε. Αυτή η αντίδραση σαν κοινωνικός αυτοματισμός δεν υπάρχει επ' ουδενί απέναντι σε πολιτικά σκάνδαλα. Όταν γίνεται κάτι, π.χ. ένας βιασμός, στα κοινωνικά δίκτυα υπάρχει μία αντίληψη πως ο δράστης θα βιαστεί στη φυλακή. Όταν αυτό είναι κομμάτι της κυρίαρχης ιδεολογίας, οτιδήποτε προοδευτικό σε περίπτωση κατάκτησης δικαιωμάτων, βρίσκει περιορισμένα ακροατήρια.

Παράλληλα, υπάρχει μια κρατική αντίληψη που έχει χτιστεί από εγκληματολογικά think tank. Εάν κάθε άνθρωπος με ροπή προς το έγκλημα ξέρει ότι θα κάνει μια εγκληματική πράξη και γνωρίζει ότι θα έχει κάποιες ανέσεις στο κελί, θα ζυγίσει το κόστος και το όφελος και θα δει αν αξίζει το ρίσκο. Αν όμως ο εγκλεισμός είναι μια κόλαση και δεν στερείται μόνο την ελευθερία του, αλλά έρχεται αντιμέτωπος με βρώμικα κελιά, κακό φαγητό, ανύπαρκτη υγειονομική περίθαλψη, βασανιστήρια, εκμηδενισμό της προσωπικότητάς του, λειτουργεί αποτρεπτικά. Ο νόμος προβλέπει τη στέρηση της ελευθερίας και οι ποινές είναι στερητικές της ελευθερίας. Δεν δικαιολογείται να μην έχεις ενημέρωση, επισκεπτήρια ή πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες.

Για την πλειοψηφία των κρατουμένων, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αισθητά και είναι συνειδητή επιλογή του σωφρονιστικού συστήματος, διότι είδε πως δεν χρειάζεται τόσο σκληρή καταστολή, όταν λειτουργεί η έξυπνη διαχείριση. Άρχισαν να επιλέγουν κρατούμενους που τους δίνουν επιπλέον παροχές, ώστε να είναι πυροσβέστες οποιασδήποτε αναταραχής στις φυλακές. Μια τεχνική είναι να αφήνουν ανεξέλεγκτα το παράνομο εμπόριο στις φυλακές, στο οποίο μπορεί να εμπλέκονται και σωφρονιστικοί υπάλληλοι. Μπορεί να έχουν γνώση τι γίνεται και να το επιτρέπουν, διότι έχουν συμφέροντα και δε θέλουν να διαταραχθούν οι ισορροπίες. Και είναι αυτοί που θα πάρουν ευκολότερα άδεια ή μια εφ' όρων απόλυση και θα μπουν σε μεροκάματα. Και είναι οι ίδιοι που θα πατήσουν φρένο σε μια απόπειρα εξέγερσης.

Δεν υπάρχει σωφρονιστικό μοντέλο. Υπάρχει κατασταλτικό μοντέλο με πινελιές εξαίρεσης για να ξεπλένουν όλο το υπόλοιπο καθεστώς εξαίρεσης που υπάρχει. Όταν παρουσιάζουν τα προγράμματα που τρέχουν στις φυλακές – θέατρο, κινηματογράφος, χορός κ.λπ - αυτά αφορούν το 5% του πληθυσμού και είναι μια βιτρίνα. Και γίνονται εκδηλώσεις με κόσμο των τεχνών και της πολιτικής που βγάζουν λόγους για να δείξουν ότι κάνουν έργο. Αυτά δεν έχουν σχέση με την πραγματική πλευρά της φυλακής. Όλος ο υπόλοιπος πληθυσμός των κρατουμένων ζει σε ένα βαθύ και απέραντο σκοτάδι.

Ακολουθήστε την Άντυ Κουκλάδα στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Δέκα Ερωτήσεις σε Έναν Κτηνίατρο για την Ευθανασία των Ζώων

Φωτογραφίες Δείχνουν Ναρκωτικά Αξίας Μισού Δισεκατομμυρίου να Γίνονται Καπνός

Γιου Εφ Όου #1: Οι πιο Γνωστές Θεάσεις UFO στην Ελλάδα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.