Ταξιδέψαμε στον Χρόνο Μέσα στο Μοναδικό Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής

Μπορεί σήμερα να φαντάζει ακραίο, όμως κάποτε περιμέναμε περίπου μισή ώρα -ίσως και παραπάνω- για να κατεβάσουμε ένα τραγούδι από το Διαδίκτυο. Μάλιστα, αν κάποιος έκανε το λάθος και σήκωνε το τηλέφωνο ενώ ήμασταν στο Ιnternet, η σύνδεση χανόταν και το σπίτι, μετά, μετατρεπόταν σε «εμπόλεμη ζώνη». Αυτή ήταν κάποτε η διαδικτυακή ζωή και, μάλιστα, μιλάμε για τις καλές εποχές των ηλεκτρονικών υπολογιστών οικιακής χρήσης.

Η ιστορία της τεχνολογίας μετράει πάρα πολλά χρόνια και τα υπολογιστικά συστήματα είναι ένας τεράστιος τομέας της, που δυστυχώς δεν έχει μπει όπως θα έπρεπε στα εγχώρια μουσεία και στις σχολικές αίθουσες. Ωστόσο, υπάρχουν εκεί έξω ρομαντικοί άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν με προσωπικές πρωτοβουλίες να αναδείξουν την ιστορία της Πληροφορικής -μιλάμε για έναν από τους σημαντικότερους τομείς των τελευταίων δύο αιώνων- και να φέρουν μικρούς και μεγάλους σε επαφή με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της.

Η ομάδα που βρίσκεται πίσω από το εγχείρημα του Ελληνικού Μουσείου Πληροφορικής ανήκει σίγουρα σε αυτήν την κατηγορία. Ανακάλυψα την ύπαρξή του μέσω της ιδιαίτερα διασκεδαστικής και νοσταλγικής σελίδας του μουσείου στο Facebook, όπου ανεβάζουν, μεταξύ άλλων, παλιές διαφημίσεις, άρθρα και αποκόμματα περιοδικών μιας άλλης, λιγότερο tech, εποχής. Επικοινωνώντας μαζί τους έμαθα πως το μουσείο στεγάζεται σε ένα κτίριο στο Μοσχάτο, το οποίο είναι ανοιχτό για το κοινό καθημερινά και βρίσκεται πολύ κοντά στον σταθμό του Ηλεκτρικού. Μια βροχερή μέρα αποφάσισα να το επισκεφτώ και εκεί με υποδέχθηκε ο ιδρυτής του, Γιώργος Τσεκούρας. Καθίσαμε σε μια αγαπημένη -όπως μου είπε- γωνιά των ανθρώπων του μουσείου, ένα περίπτερο με εξώφυλλα παλιών εφημερίδων που αναφέρονται σε θέματα που έχουν να κάνουν με υπολογιστές. Μάλιστα, εκεί θυμήθηκα μια λεπτομέρεια που είχε διαγραφεί απ' τη μνήμη μου. Το γεγονός ότι κάποτε ο Τύπος αναφερόταν στους υπολογιστές ως «κομπιούτερ». Πόσο cult; Για περίπου μισή ώρα μιλήσαμε για την ιστορία του Ελληνικού Μουσείου Πληροφορικής, τη νέα γενιά που το επισκέπτεται αλλά και για όσα μπορεί να δει και να κάνει κάποιος σε αυτό.

VICE: Πότε ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια;
Γιώργος Τσεκούρας: Ξεκινήσαμε το 2008. Ήμασταν μία ομάδα ανθρώπων που αρχικά θέλαμε να επισκεφτούμε ένα τέτοιο μουσείο, όμως δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Αποφασίσαμε λοιπόν να το κάνουμε εμείς. Πήραμε ό,τι είχαμε στα συρτάρια μας και τα μαζέψαμε σε μια μικρή αίθουσα. Σήμερα, δέκα χρόνια αργότερα, το μουσείο μετράει 4.500 εκθέματα. Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο καταφέραμε να βρούμε τον καινούριο μας χώρο όπου προσφέρουμε στο κοινό μια γεμάτη εμπειρία. Όποιος έρχεται, ψυχαγωγείται και εμπνέεται. Όπως λέμε, είμαστε το μουσείο που σου κάνει κλικ.

Τα εκθέματα που βρίσκουμε εδώ είναι αγορασμένα από το μουσείο ή αποτελούν δωρεές;
Μας έχουν γίνει δωρεές από τον απλό κόσμο, αλλά και από εταιρείες, τράπεζες και άλλους μεγάλους φορείς. Πολλές φορές επικοινωνούν μαζί μας επειδή θέλουν να αποχωριστούν κάποιο μεγάλο αντικείμενο που γι' αυτούς μπορεί να είναι άχρηστο, αλλά σε εμάς θα έχει περίοπτη θέση. Έχουμε μαζέψει αυτά τα εκθέματα -και πάνω από 1.000 περιοδικά και 500 βιβλία- και η συλλογή μας είναι η μεγαλύτερη στη Νοτιανατολική Ευρώπη. Πρόκειται για μια ιδιωτική πρωτοβουλία που ξεκίνησε από εμένα και μαζί με μία ομάδα νέων ανθρώπων, την τρέχουμε εδώ και δέκα χρόνια.

Να υποθέσω πως σας επισκέπτονται αρκετά σχολεία, σωστά;
Καθημερινά μας επισκέπτονται σχολεία και κάνουμε ξεναγήσεις για τους μαθητές. Από κανονικά σχολεία, ειδικότερα σχολεία, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, με παιδιά και εφήβους κάθε ηλικίας. Επίσης, έχουμε ειδική ξενάγηση για ανθρώπους που μπορεί να έχουν προβλήματα όρασης ή ακοής - σκεφτείτε πως έχουμε κάνει ξενάγηση και με σκύλο οδηγό. Αυτές οι ξεναγήσεις αποτελούν πρόκληση για εμάς, επειδή δεν θέλουμε να αποκλείουμε κανέναν.

Τι συναντάει ο επισκέπτης εδώ από άποψη εκθεμάτων;
Αρχικά θα δει τους πρώτους υπολογιστές στον κόσμο, οι οποίοι δεν είναι αυτό που φαντάζεστε, μιας και δεν πρόκειται για ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θα δει τον Άβακα, τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και διάφορους άλλους που έχουν φτιαχτεί ανά τους αιώνες για να κάνει ο άνθρωπος διάφορους υπολογισμούς. Στη συνέχεια μπορεί να δει τα πρώτα εξαρτήματα που είχαν οι υπολογιστές, τα πρώτα αποθηκευτικά μέσα, μαγνητικές ταινίες, ένα πιστό αντίγραφο του πρώτου «πντικιού», το οποίο ήταν ξύλινο. Επίσης, υπάρχουν κάποιοι από τους πρώτους ηλεκτρονικούς υπολογιστές που μπήκαν στα γραφεία των εταιριών, στα τέλη της δεκαετίας του '70, αλλά και τους πρώτους υπολογιστές που μπήκαν στα σπίτια και είχαν, μεταξύ άλλων, ως σκοπό τη διασκέδαση. Σε ό,τι αφορά το τελευταίο κομμάτι, έχει συλλεχθεί αρκετό υλικό και ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια πάρα πολύ καλή ιδέα σχετικά με όσα υπήρχαν πριν από 30 και 40 χρόνια. Χαριτολογώντας, θα σας αναφέρω ότι πολλά μικρά παιδιά που επισκέπτονται το μουσείο, μας ρωτάνε αν οι εν λόγω υπολογιστές είναι 100 ετών. Τόσο παλιοί φαντάζουν στα μάτια τους.

Αλήθεια, τα πιτσιρίκια που έχουν μεγαλώσει online και μέσα στο gaming, πώς αντιδρούν όταν βλέπουν τα εκθέματα;
Εντυπωσιάζονται με τα χαρακτηριστικά τους, απ' το γεγονός πως είχαν 1kb μνήμη RAM ή ότι κάποια δεν είχαν σκληρό δίσκο. Επίσης, εντυπωσιάζονται όταν τους εξηγούμε ότι δεν έμπαινες στο Διαδίκτυο και πως επρόκειτο για μία εποχή που οι άνθρωποι έβγαιναν, επικοινωνούσαν, ερωτεύονταν χωρίς να υπάρχει online επαφή. Μια ακόμη πληροφορία που τους κάνει εντύπωση είναι πως η δική μας γενιά, για να χρησιμοποιήσει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, έπρεπε να κλειστεί στο δωμάτιο και να διαβάσει με τις ώρες δύο και τρεις τόμους βιβλίων. Στο τέλος, φεύγουν με μια ευχαρίστηση έχοντας δει επί της ουσίας τους υπολογιστές που είχαν οι γονείς τους. Αξίζει να αναφέρω ότι στις ξεναγήσεις κάνουμε μια μεγάλη παρένθεση ό,τι αφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτά. Μία αγαπημένη φράση που έχουμε υιοθετήσει εδώ στο μουσείο είναι η εξής: «Όταν ένα προϊόν είναι δωρεάν, τότε το προϊόν είσαι εσύ». Τέλος, αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως στις ξεναγήσεις μας υπάρχει -και θέλουμε να υπάρχει- διάλογος. Δεν έρχεσαι και απλώς παρακολουθείς κάποιον να μιλάει.

Υπάρχουν λειτουργικοί υπολογιστές που να ανοίγουν κατά τη διάρκεια της ξενάγησης;
Ναι, κάποια μηχανήματα είναι λειτουργικά και στον χρόνο που έχουμε διαθέσιμο, κάνουμε μια επίδειξη στους υπολογιστές που έτρεχαν τα προγράμματα και τα παιχνίδια από κασέτα -πριν τη δισκέτα-, οπότε δείχνουμε και αυτήν τη διαδικασία. Στο τέλος της ξενάγησης, όταν μιλάμε για το Ιnternet, πατάνε ένα «μαγικό κουμπάκι» και ακούνε τον χαρακτηριστικό ήχο που έκανε κάποτε το modem.

VICE Video: Η Βιομηχανία της Κυβερνοασφάλειας και τα Νέα Ελληνικά Ταλέντα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Βλέπω δίπλα σας κάποια εξώφυλλα παλιών εφημερίδων, που κάνουν λόγο για Έλληνες που δημιουργούσαν κάποτε τα δικά τους μηχανήματα και μάλιστα, σε εποχές που υπήρχε η ευκαιρία τεχνολογικής εξέλιξης. Γιατί πιστεύετε πως δεν καταφέραμε ποτέ ως χώρα να προχωρήσουμε στον τομέα της παραγωγής και να γίνουμε, έστω και λίγο, ανταγωνιστικοί;
Κάποιοι άνθρωποι είχαν προσπαθήσει κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80 να φτιάξουν μονάδες που να παρασκευάζουν εδώ ηλεκτρονικά αντικείμενα για υπολογιστές. Όταν πήγαν στα υπουργεία για να ζητήσουν βοήθεια ώστε να εξελιχθεί όλο αυτό, μιλούσαν με τους πολιτικούς φορείς τις εποχής που είχαν άγνοια για όσα συνέβαιναν παγκοσμίως στον τομέα. Δεν έπιαναν αυτά που τους έλεγαν δέκα τριαντάρηδες του '80. Τους είχαν μιλήσει για το μέλλον, αλλά δεν το άκουσαν. Άρα, η αγορά αρκέστηκε στον τριτογενή τομέα παραγωγής. Ωστόσο, είχαν γίνει κάποια δειλά βήματα, όμως δεν στάθηκαν αρκετά για να υπάρξει παραγωγή. Η δεκαετία του '80 ήταν «πέτρινα χρόνια» για την τεχνολογία στην Ελλάδα και οι λίγοι που είχαν αισθανθεί την αλλαγή, σήμερα έχουν κάποιες μεγάλες εταιρίες -κυρίως εμπορίου- στον χώρο. Θυμάμαι ότι κάποτε υπήρχε μια εταιρία που έφτιαχνε ελληνικά Joystick, που ήταν πολύ ανθεκτικά. Μάλιστα, στο σημείο που βρισκόταν το κατάστημά της -στο Αιγάλεω- υπάρχει ακόμα το αυτοκόλλητο με το λογότυπό της.

Αλήθεια, υπάρχει τομέας αφιερωμένος στο gaming;
Ναι, υπάρχει ένας μικρός τομέας, ωστόσο φέτος δεν μιλάμε πολύ για το gaming. Ααφήνουμε, πάντως, τα παιδιά να παίξουν με τα παλιά παιχνίδια στο τέλος.

Ποια είναι κατά την άποψή σας τα κορυφαία εκθέματα του μουσείου στα οποία θα πρέπει να δώσει προσοχή ο επισκέπτης;
Σίγουρα τις λυχνίες που ήταν η «καρδιά» των πρώτων υπολογιστών, το τεράστιο μηχάνημα που είναι στη μέση του μουσείου και ενώ μοιάζει με ψυγείο είναι αποθηκευτικό μέσο -όπως λέμε στα παιδιά, το σημερινό USB stick-, την κουρτίνα στην οποία έχουμε εκτυπώσει ένα τεράστιο υπολογιστικό δωμάτιο. Πριν από 80 χρόνια, οι υπολογιστές είχαν μέγεθος που έπιανε όλη αυτήν την αίθουσα και μάλιστα, ήταν πιο αργοί ακόμα και από την αριθμομηχανή του κινητού μας. Τέλος, μια εντυπωσιακή λεπτομέρεια είναι η εξής: στο μουσείο έχουμε πάνω από 280 υπολογιστές. Αν αθροίσουμε τις μνήμες RAM και των 280, είναι μικρότερες από αυτή ενός κινητού.

Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής (Πέτρου Σπυρόπουλου 2, Μοσχάτο).

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

Περισσότερα από το VICE

Όσα Θέλεις να Μάθεις από Έναν Σεξολόγο Αλλά Ντρέπεσαι να Ρωτήσεις

Ο 28χρονος Έλληνας Χημικός που Έφτιαξε Ένα Τεστ Τσέπης για Ποτά «Μπόμπες»

Ρατσιστικά και Σεξιστικά Σκετς που Προτείνουμε για την Εκπομπή της Καινούργιου